Buyrak shikastlanishining belgilari qanday? Kukes kf. 329str(ft-2012g)

7. Diuretiklarning klinik farmakologiyasi.342str.
Diuretikler-nefronnin’ funksional jagdayina tuwridan-tuwri tasir korsetip, organizmnen artiqsha mugdardagi Na ham H2O alip shigip ketedi. Artiqsha mugdardagi Na ham H2O shigip ketiwi natiyjesinde
-jurek qarinshalar diywalindagi sistolik ham diastolic zorigiw ham miokardtin kislorodqa bolgan talabi kemeyedi
-koronar qan agiwi jaqsilanadi
-miokardtin’ qisqariwshanliq qasiyeti artadi
-okpe atreriyalarinda basim paseyedi
-aretrial gipoksiya paseyedi
7.1. Nefronning tuzilishi, lokalizatsiya va diuretik ta'sir mexanizmlari.342-344str.
Diuretiklarning lokalizatsiyasi: 1 — karboangidraz inhibitörleri; 2-osmotik diuretiklar; 3 — natriy, kaliy hám xlor ionlarınıń transport inhibitörleri (Loop diuretiklar); 4 — natriy hám xlor ionlarınıń transport inhibitörleri (tiazid hám tiazid sıyaqlı diuretiklar); 5-kaliyni saqlawshı diuretiklar. Natriy reabsorbtsiyasi nefron arqalı filtrat ótiwi menen pasayadi. Eń kúshli natriyurez natriy reabsorbtsiyasining proksimal blokadasi menen eriwiladi, biraq bul distal bólimlerde reabsorbtsiyaning kompensatsion ósiwine alıp keledi Harakat mexanizmiga asoslangan tasniflash amaliy ahamiyatga ega. * Karboangidraz inhibitörleri. * Osmotik diuretiklar.
* Natriy, kaliy va xlor ionlarining transport inhibitörleri (Loop diuretiklar). * Natriy va xlor ionlarining transport inhibitörleri (tiazid va tiazidga o'xshash diuretiklar). * Mineralokortikoid retseptorlari antagonistlari (aldosteronning bevosita antagonistlari, kaliyni saqlovchi diuretiklar). * Buyrak epitelial natriy kanallarining inhibitörleri (aldosteronning bilvosita antagonistlari, kaliyni saqlovchi diuretiklar). Diuretiklarning lokalizatsiyasi sek
7.2. Diuretiklarni tasniflash. 345str.
Тасир механизмине карап диуретиклер еки топарга болинеди:
1.Буйректин сидик пайда етиу функциясына тууры тасир етиуши затлар
2. Сидик пайда болыудын гормонал баскарылыуына тасир етиуши затлар
I.Буйрек эпит.-сине тууры тасир етиушилер
1.Молекуласында сульфаниламид топары барлары

• 
  Тиазидлер: дихлотиазид, циклометазид
  
• 
  Тиазид емеслер: фурорсемид, клопамид оксодолин
  

2.Дихлорфенокси сирке кислотасы оними: этакрин кислотаси
3.Ксантинлер: темисал, эуфиллин
4.Птеридин онимлери: триамтерен
5.Пиразиноил гуанидин онимлери: амилорид
Oqilona davolash tamoyillari va diuretik preparatni tanlash.345-346str.
7.4. Diuretiklar bilan davolash samaradorligi va xavfsizligini nazorat qilish.
Arterial gipertenziya
Arterial hipertansiyani tiazid diuretiklar bilan monoterapiya bilan gipotenziv ta'sir 2-3 oy ichida namoyon bo'ladi. Ilgari ushbu davrni hisobga olgan holda dozani titrlash tavsiya etilgan. Hozirgi vaqtda yuqori qon bosimini tezda nazorat qilish zarurligi isbotlangan, shuning uchun terapiyani kuchaytirish qisqa vaqt ichida (1-2 hafta) amalga oshiriladi. Shunga qaramay, antihipertansif ta'sirning sekin rivojlanishini hisobga olish kerak. Tiazid diuretiklarini allaqachon davolangan davolanishga qo'shganda, dastlabki kunlarda ortiqcha hipotenziv ta'sirning rivojlanishi mumkin, shuning uchun davolanishni minimal dozalarda boshlash odatiy holdir. O'rtacha terapevtik dozadan oshib ketganda, asosiy NLR tiazid diuretiklarini (triglitseridlar va xolesterolning ko'payishi, gipokaliemiya, giperurikemiya) rivojlanish xavfi kutilgan qo'shimcha antihipertansif ta'sirga qaraganda ko'proq ortadi. Gipokalemiya, turli manbalarga ko'ra, bemorlarning 5-60 foizida uchraydi. Ko'pgina hollarda kaliy 0,1-0,6 mg/dl ga kamayadi. Gipokalemiya odatda davolanishning birinchi oyida o'zini namoyon qiladigan dozaga bog'liq ta'sirdir. Biroq, ba'zi hollarda kaliyning pasayishi har qanday vaqtda qayd etilishi mumkin, shuning uchun barcha bemorlar davriy nazoratga muhtoj (4-6 oyda 1 marta).
Yurak etishmovchiligining dekompensatsiyasi faol diuretik ta'sir bosqichida davolanishning maqsadi bemorning ahvolini yumshatish va yurak faoliyatini yaxshilash uchun ortiqcha suyuqlikni yo'q qilishdir. Vaziyatni barqarorlashtirgandan so'ng, davolash vazifasi euvolemik holatni saqlab qolishdir. Shishgan sindromni to'xtatish bir bosqichning boshqasiga o'tish mezoni deb hisoblanmaydi, chunki bemorda yashirin shishlar mavjud bo'lib, ularning hajmi 2 dan 4 l gacha. Qo'llab-quvvatlovchi diuretik davolanish faqat kasallikning dekompensatsiyasidan oldin bo'lgan bemorlarning tana vazniga etganidan keyin boshlanishi kerak. Ta'sirning samaradorligi yurak etishmovchiligi belgilari dinamikasi (nafas qisilishi, o'pkada xirillash, periferik shish, servikal tomirlarning shishishi darajasi), shuningdek bemorning vazni bilan nazorat qilinadi. Ushbu bosqichda kunlik vazn yo'qotish 0,5—1,5 kg bo'lishi kerak. yuqori stavkalar NLR rivojlanishi bilan bog'liq.
7.5. Tiazid va tiazidga o'xshash diuretiklarning klinik farmakologiyasi.346str.
Tiazidsimon diuretiklar: gipotiazid (0,025 уа 0,1 g tabletka), oksodolin (0,05 g tabletka), klopamid, indapami-d (2,5 mg kapsula), siklometiazid (0,0005 g tabletka). Gipotiazid biosamaradorligi 95 %, ta'sir muddati 10-12 soat, oksodolin biosamaradorligi 64 %, ta'sir muddati 24-72 50at, klopamid bi05amaradorligi 6(}.-.80 %, ta'sirmuddati 15-16 50at, indapamid biosamaradorligi 80-90 %, ta'sir muddati 24 50atga teng bo'lib, arterial giрегtопiуаlаг, qon aylanish yetishmovchiligida APF ingibitorlari уа glikozidlar bilan qandsiz diabetda, glaukomada beriladi. Nojo'ya ta'sirlari: gipokaliemiya, giperlipidemiya, g.ukozaga tolerantlikni pasayishi, giperurikemiya, giponatriemiya, xolsizlik, paresteziyalar chaqiradi. Buyrak уа jigaming ogir yetishmovchiligi, podagra, qandli diabetning ogir shakllarida berish mumkin emas.1iazidlar litiy preparatlari, antiaritmitiklar, aspirin bilan ishlatilganda tanadan chiqarilishi sekinlashadi. Ogiz orqali beriladigan gipoglikemik vositalar samarasini kamaytiradi. Barbituratlar, antidepolarizatsiyalovchi miorelaksantlar samarasini potensirlaydi
7.6. Loop diuretiklarining klinik farmakologiyasi.348str.
7.7. Kaliysberg diuretiklarining klinik farmakologiyasi.349str
7.8. Karboangidraz inhibitörlerinin klinik farmakologiyasi.350-351str
Karboangidraza ingibitorlari: diakarb (0,25 g tabletka), dorzolamid уа boshqalar. Farmakokinetikasi ichga berilganda biosamaradorligi 95 %, ta'siri boshlanishi 1-1,5 soat, maksimal samarasi 2-4 soatda yuzaga chiqadi, ta'sir muddati 6-12 soat Ьо'НЬ, epilepsiya, glaukoma, o'pka-yurak yetishmovchiligi, qon aylanish yetishmovchiligida beriladi. Nojo'ya ta'sirlari: metabolik atsidoz, gipokaliemiya, zaiflik, uyquchanlik, mushak og'riqlari, siydik yo'llarida kalsiyli toshlar hosi1 bo'lishini chaqiradi. Bularni buyrak vajigar kasalliklari, qandli diabet, atsidoz, homiladorlikda ishlatish mumkin emas.
7.9. Osmotik diuretiklarning klinik farmakologiyasi.351-352str Osmotik diuretiklar ta'sir mexanizmi va asosiy farmakodinamik ta'siri
osmotik diuretiklar (mannitol, karbamid) qonning osmotik bosimini oshiradi, so'ngra aylanma qon hajmining oshishi va buyrak qon oqimining ko'payishi. Birlamchi siydik hajmi sezilarli darajada oshadi, uning osmolyarligi glomerular membrana orqali dori-darmonlarni erkin filtrlash tufayli ortadi. Osmotik bosimning oshishi nefron lümeninde suvni ushlab turadi, natijada natriy ionlarining kontsentratsiyasi ularning reabsorbtsiyasining kompensatsion pasayishi bilan kamayadi.
Osmotik diuretiklar: mannitol (500 ml 30 g asosiy modda flakonda), mochevina 30, 45, 60, 90 g erituvchisi 1 0% glukoza bilan; 30 % maz, 1 О % krem holida chiqariladi. Venaga yuborilganda ta'siri 15-20 daqiqada boshlanib, 4-5 soat davom etadi. O'pka, miya shishi, sepsis, kuyish shoki, zaharlanishlarda, glaukoma, operatsiyalar oldidan o'tkir buyrak yetishmovchiligining oldini olish uchun buyuriladi. Qon aylanish yetishmovchiligi, giponatriemiya, tromboflebitlar, dispeptik sindrom chaqiradi. Anuriya, qon aylanish yetishmovchiligi, gemorragik insult, giponatriemiya holatlarida, o'pka shishi UYUE bilan birga kelganda buyurish mumkin emas
7.10. Osmotik diuretiklarni qo'llash uchun ko'rsatmalar va kontrendikatsiyalar? Ushbu guruhdagi dorilarning farmakokinetik parametrlari yuqorida keltirilgan (jadvalga qarang. 15.2). Preparatlar oshqozon-ichak traktida so'rilmaydi, shuning uchun ular faqat tomir ichiga yuboriladi.
Foydalanish uchun ko'rsatmalar va dozalash rejimi nevrologiya va neyroxirurgiyada osmotik diuretiklar miya shishini kamaytirish uchun ishlatiladi. Oftalmologiyada-glokomning o'tkir hujumi bilan. Oligurik fazani oligour bo'lmagan bosqichga o'tkazish uchun o'tkir tubulali nekroz tufayli opn uchun bir marta foydalanish mumkin. Ta'sir bo'lmasa, qayta kiritish ko'rsatilmaydi. Dori - darmonlarni dozalash rejimi yuqorida keltirilgan

1. 
   Juqpalı processtiń ulıwma hám jergilikli belgileri qanday?
   

Infeksiyalar jaǵdaylarınıń awrıwına tán bolǵan ulıwma simptomlar :- dene temperaturasınıń eliriwi, qaltıratpa ; - mastlik belgileri (qolaysızlıq, ulıwma hálsizlik, terlew, ıshteyni joytıw, oǵıwı, qusıw, bulshıq et awrıwı ). Ulıwma belgilerdiń saldamlılıǵı infektsiyanıń salmaǵına qaray sezilerli dárejede parıq etiwi múmkin. Sheklengen infektsiya menen ulıwma belgiler joq. Jergilikli simptomlar, olardıń payda bolıwı infektsiyanıń lokalizatsiyasiga baylanıslı, mısalı : tós awrıwı, qaqırıq menen jótel, nápes qısılıwı — pnevmoniya menen; lomber regionda awrıw, tez — tez siyish ushın pozlar-pielonefrit menen.

2. 
   Juqpalı processtiń laboratoriya belgileri qanday? Laboratoriya belgilari: bakterial infektsiya bilan-odatiy, ammo leykotsitoz, neytrofiloz, leykotsitlar formulasining chapga siljishi, eritrotsitlarning cho'kish tezligini oshirish, qonda C-reaktiv oqsilning markazlashuvida keskin o'sish.
   
3. 
   Nozokomial infektsiya túsinigi hám qanday antibakterial terapiya túrleri.
   

Nozokomial infektsiya túsinigi. JSST jaylasqan jayǵa qaray, barlıq infektsiyalardı emlewxanadan tısqarı hám nozokomial (emlewxana ishindegi, emlewxana ) ga bolıw múmkin. Nozoko mial infektsiyası medicinalıq shólkemde júzege kelgen keselliklerdi óz ishine aladı (nawqasqa emlewxanaǵa jatqızılǵanınan keyin 48 saattan keyin yamasa odan keyin). Nozokomial infektsiyanı bólek Pu toparına ajıratıw patogenlarning ayriqsha ózgeshelikine baylanıslı. Mısalı, ádetdegi nu (emlewxanadan tısqarı ) pnevmoniya penitsillin hám basqa beta-laktam preparatlariga bayqaǵısh bolǵan kokki pnevmosiga alıp keledi. Nozokomial pnevmoniya kóbinese basqa mikroorganizmlar — stafilokokklar, Pseudomonas aeruginosa, klebsiel - ly sebep boladı hám kóbinese bul mikroorganizmlar bir qatar antibiotiklarga shıdamlı. Nozokomial infektsiya emlewxanalarda bir nawqastan ekinshisine ótedi, tek tábiy yamasa antibiotiklarga qarsı awızǵa iye bolǵan shtammlar omon qaladı. Bul jaǵday nozokomial infektsiyalardı etiologik emlew ushın arnawlı háreketti talap etedi, bunnan tısqarı, nozokomial infektsiya ádetde salmaqlilesedi hám saldamlı prognozǵa iye.

4. 
   Emperik terapiyanıń ulıwma principlerı hám juqpalı processtiń natiyjeliligi kriteryaları.
   

Ampirik terapiyanıń ulıwma principlerı. Ampirik terapiyanıń natiyjeliligin asırıw ushın antibakterial preparatlardan paydalanıwdıń anıq principlerıge ámel qılıw kerek. * Preparatni tańlaw anıq kesellikti anıqlawǵa tiykarlanǵan bolıwı kerek. Kesellikti anıqlawdı biliw shama etilgen patogenni anıqlawǵa múmkinshilik beredi. * Antibakterial preparatlarni, mısalı, viruslı infektsiyanı negizsiz túrde buyırıwdan saqlanıw kerek. * Usınıs etilgen patogenga qaratılǵan tar spec trom tásirine iye preparatlarga ústinlik beriw kerek. * Antibakterial preparatlar farmakokinetikasining qásiyetlerin esapqa alǵan halda (bioavailability, tarqalıw, fiziologikalıq tosıqlar arqalı penetratsiya, dene suyıqlıqları hám toqımalarında kontsen trat, metabolizm, alıp taslaw tezligi) esapqa alınıwı kerek.
5. Penitsillinlarning tásir mexanizmi hám klassifikaciyası. Пеницилинле 2-топарға бөлинеди:

1.