Changli havoni tozalashda yangi filtrlarning ish prinsiplari. Reja

Mexanik shamollatish uch turli bo’ladi:
1. Shamollatishning uzatuvchi sistemasi, ya’ni tashqaridan olingan sof havoni sexga uzatib berish. Bunda tashqi havo qabul qiluvchi shaxta orqali o’tib filtrda tozalanib,
konditsionerda sovutiladi yoki isitiladi va namligi me’yorlashtiriladi, hamda ventilyator orqali havo beruvchi teshiklardan o’tib ish joylariga uzatiladi. Bu sistemaning kamchiligi, mashinalardan chiqayotgan zararli moddalar (chang, issiq havo, gaz va h.k.) deraza, eshik
va qurilish konstruktsiyalaridagi teshiklardan ixtiyoriy holatda tashqariga chiqib ketadi.
2. Shamollatishning so’ruvchi sistemasida esa, havo ish joylaridan ventilyator yordamida havo tozalagichga o’tadi va undan shaxta orqali atmosferaga chiqarib yuboriladi. Bunda tashqaridan kelayotgan havo hech qanday tayyorgarliksiz (tozalanmasdan va me’yorlashtirilmasdan) kiraveradi. Bundan tashqari bu sistemada sexlarda havoning siyraklashuvi kuzatiladi. Bu esa ish joylarida yelvizaklarni keltirib chiqarib ishchilarni kasalga chalinishiga olib keladi.
3. Uzatuvchi – so’ruvchi shamollatish sistemasi mukammal sistema bo’lib, sexga kelayotgan havo fil’trda tozalanib, konditsionerda mo’tadillashtiriladi. So’rib olingan havo esa, havo tozalagichda, tozalanib atmosferaga chiqarib yuboriladi. Tashqi havo harorati past bo’lganda issiqlikni tejash maqsadida ko’pincha tozalangan havo qisman kanal orqali yana uzatuvchi sistemaga, ya’ni konditsionerga yuboriladi. Kanal retsirkulyatsiya (qayta ishlatish) kanali deyiladi. Bu sistemani zaharli changlarda va gazlarda ishlatish ta’qiqlanadi. Retsirkulyatsiya sistemasida sexdan so’rib olingan havoning 30 % gachasi qayta ishlatishga qo’yiladi.


Mashinalardan chang ajralib chiqishiga qarshi tadbirlar
Sex havosidagi changni kamaytirishda quyidagi tadbirlar qo’llaniladi.
-umumiy shamollatish;
- zontlar qo’llash;
-aspiratsiyalash;
-kapsulyatsiyalash;
-gardishlardan so’rish;
Qog’oz sanoati korxonalarida asosan aspiratsiyalash, ya’ni ajralib chiqayotgan changni o’sha joyning o’zidan ventilyator orqali so’rib olish usuli qo’llaniladi. Bundan tashqari havo oqimi bu korxonalarda texnologik jarayonda ham keng qo’llaniladi. Odatda changli havoni so’rish quvurlaridagi havo oqimining tezligi 8-14 m/s qilib olinadi. Ammo, tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, aspiratsiya sistemalarining magistral quvurlarida havo oqimining tezligi 20-25 m/s qilib olinsa, bu sistemaning ish samarasi yuqori bo’ladi.
Aspiratsiya sistemasida quvurning istalgan qismida havo oqimining tezligi u yoki bu chiqindi uchun belgilangan tezlikka teng bo’lishi kerak. Hozirgi paytda respublikamizning qog’oz sanoatida ulkan o’zgarishlar bo’layapdi. Sanoat butunlay yangilanib, ilg’or texnologik jarayonlar, dunyoning mashhur firmalarining (Tryuchler – Germaniya, Riter – Shveytsariya, Martsoli-Italiya va boshqalar) uskuna va mashinalari, kompyuterlashgan avtomatik tizimlari o’rnatilmoqda. Ularning afzalliklari nafaqat yuqori ish unumdorligi va sifatli maxsulot ishlab chiqarish, balki, mehnat sharoitlarining yaxshiligi, xavfsizlikning oshirilganligi va sifatli dizayndir.