Дастурлаш асослари

O’zlashtirish operatorlari
O’zlashtirish operatorlari qiymatlarni o’zgaruvchilarga saqlash uchun foydalaniladi. Pythonda foydalaniladigan o’zlashtirish operatorlarini ko’rib chiqamiz:
= – o’zgaruvhciga qiymat o’zlashtirish:
>>> х = 5; х
5

• 
  += – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan kattalikka oshirish:
  

>>> х = 5;
>>> х += 10 # x=x+10 ga teng kuchli
>>> х
15
Konkatenasiya amalini o’zlashtirish uchun ham foydalanish mumkin:
>>> s = "Ol" ;
>>> s += "mos"
>>> print (s)
Olmos

• 
  - = – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan kattalikka kamaytirish:
  

>>> х = 10; х - = 5 # х = х - 5 ga teng kuchli
>>> х
5

• 
  * = – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan kattalikka ko’paytirish:
  

>>> х = 10; х * = 5 # х = х * 5 ga teng kuchli
>>> х
50
Sonli ketma ketliklar uchun ham * = amali qo’llaniladi:
>>> s = "* "; s * = 20
>>> s
' ******************** '

• 
  / = – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan kattalikka bo'lish:
  

>>> х = 10 ; х /= 3 # х = х / 3 ga teng kuchli
>>> х
3. 3333333333333335
>>> у = 10 .0 ; у /= 3.0 # у = у / 3.0 ga teng kuchli
>>> у
3. 3333333333333335

• 
  / /= – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan songa bo’linadi, kami bo’yicha yaxlitlanadi va o’zlashtiriladi:
  

>>> х = 10; х //= 3 # х = х // 3 ga teng kuchli
>>> х
3
>>> у= 10 .0 ; у //= 3.0 # у= у // 3.0 ga teng kuchli
>>> у
3.0

• 
  % = – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilag songa bo’ladi va qoldiq qismi o’zlashtiriladi:
  

>>> х = 10; х %= 2 # х = х % 2 ga teng kuchli
>>> х
0
>>> у = 10; у %= 3 # у = у % 3 ga teng kuchli
>>> у
1

• 
  ** = – o’zgaruvchi qiymatini ko’rsatilgan darajaga ko’taradi va o’zlashtiriladi:
  

>>> х = 10 ; х * * = 2 # х = х * * 2 ga teng kuchli
>>> х
100