Davlat budjeti

“DAVLAT BUDJETI” MAVZUSI BO`YICHA KEYS

PEDAGOGIK ANNOTATSIYA

O’quv fani: “Davlat moliyasi”.

Fan mavzusi: Davlat budjeti

Keys mavzuning nomi: Byudjet daromadlari tarkibida solialarning o`rni.

Keysning asosiy maqsadi: Byudjet daromadlarida suv resurslaridan
foydalanganlik uchun solig’ining salmog’ini oshirish yo’llarini aniqlash.

Kutilayotgan natijalar:
- Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’idan kelib tushadigan
daromadlarni yanada ko’roq miqdorda byudjetga tushishini ta’minlash yo’llarini
izlab topish;
- Byudjet daromadlarida aktsis solig’ining ulushini ko’paytirish yo’llari
bo’yicha takliflar byerish.
Keysni muvaffaqiyatli echish uchun talabalar quyidagi natijalarga yerishishlari
lozim:
- Byudejet daromadlari tarkibini o’rganish;
- Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’iga oid kyerakli axborotni
topadi;
- Byudjet daromadlari rejasini va ijrosini tahlil qilish asosida Suv resurslaridan
foydalanganlik uchun solig’ining solmog’ini oshirish yo’llarini ko’rsatish;
- Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’idan kelib tushadigan
daromadlarni byudjetga tushirishning takomillashgan yo’llarini izlab topish.

Ushbu keysni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun oldindan talabalar
quyidagi bilim va ko’nikmalarga ega bo’lmoqlari zarur:

- Davlat byudjeti daromadlari tarkibini bilishi;

- Byudjet daromadlarining soliqli va soliqsiz daromadlarini farqlay olishi;

- To’g’ri va egri soliqlar farqlay olishi;

- Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’ining vazifalarini va tulovchilari tarkibini bilishi;

- Jadval ma’lumotlarini tahlil qilishni.

Mazkur keys institutsional tizimning real faoliyat asosida ishlab chiqilgan
va Byudjet daromadlari tegishli (aniq) manbalar asosida tayyorlangan hisoblanadi.

Mazkur keys xona tadqiqotlari asosida syujetsiz toifasiga kiradi. Holat
Byudjet daromadlarining tahliliy ko’rsatkichlari asosida tuzilgan. Keysning obyekti bo’lib: Suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’i hisoblanadi. Ushbu keys ma’lumotlar asosida ishlab chiqilgan. U tuzilmaviy, kichik hajmdagi keys – stadi hisoblanadi.

Didaktik maqsadlarga ko’ra Tahlil va baholashga o’rgatuvchi keys. Shu
sababdan, keys muammosining shakllanishi va tuzilishi uning masalasining
yechimida tahlil asosida ishlab chiqilgan. Ushbu keys – “Soliqlar va soliqq tortish” va “Moliya” fanining amaliy mashg’ulotlarida foydalanish mumkin.


KEYS STADI MAZMUNI


Kirish
Xozirgi kunda davlat byudjetining daromadlari mamlakat yalpi ichki (milliy)
mahsulotini taqsimlash va qayta taqsimlash umumiy jarayonining elementlaridan
biridir. Ular yuridik va jismoniy shaxslarga tegishli bo’lgan daromadlar va
jamg’armalarning bir qismini byudjetga o’tkazilishi natijasida vujudga keladi.
Byudjetning asosiy daromadlaridan bir bo’lmish Suv resurslaridan foydalanganlik
uchun solig’ining mohiyati va byudjet daromadlarida tutran o’rni xamda ushbu soliqni byudjet daromadidagi ulushini oshirish masalasi tobora katta axamiyat kasb etmokda. Hozirgi paytda Davlat byudjeti daromadalarini ijrosini samarali bajarilishi iqtisodiy o’sishning sifatiga va ijtimoiy farovonlikning darajasiga bevosita ta’sir ko’rsatadi.
VAZIYAT
Soliq siyosatining asosiy yo’nalishlaridan biri, bu – resurs va mol-mulklardan
samarali foydalanish maqsadida ularni davlat byudjeti daromadlaridagi salmog’ini
oshirishdan iboratdir. Buning asosiy sababi mamlakatimizda mavjud bo’lgan tabiiy
resurslardan ularning qayta tiklanmasligini hisobga olgan holda va to’plangan molmulkdan o’z o’rnida foydalanishni ko’zda tutadi. 2017 yilda belgilangan byudjetsoliq siyosatining muhim jihatlaridan biri – yer va suv resurslaridan tejamli va samarali foydalanishni yanada rag’batlantirishga qaratilganligidir. 2016 yilda
byudjet daromadlari rejasi va uning ijro to’g’risida ma’lumotlarga asosan ayrim
byudjet daromadlari reja asosida tushmadi. Shu o’rinda daromadlardan biri suv
resurslaridan foydalanilganlik uchun soliq xam tushum rejasi bajarilmagan.
O’zbekiston Respublikasi Davlat byudjeti daromadlarining tarkibi va tuzilmasi
SAVOLLAR:
1. Sizning fikringizcha suv resurslaridan foydalanganlik uchun solig’i Davlat byudjet daromadlarida tutgan o’rni qanday?
2. Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliqdan kelib tushadigan daromadlarni
davlat byudjeti ulushini ko’paytirish yo’llari bormi?