Davr harajatlari

Dars o’tish rejasi

Takrorlash

O’tiladigon Mavzular

1. 
   Davr harajatlari.
   

1.1.Sotish harajatlar
1.2.Mamuriy harajatlar
1.3.Boshqa operatsion harajatlar

2. 
   Moliyaviy faoliyatdan zarar.
   
3. 
   Favqulotda zarar.
   
4. 
   Sotishdan sof tushim.
   
5. 
   Asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar.
   
6. 
   Moliyaviy faoliyatdan olingan daromadlar.
   
7. 
   Favqulotda daromad
   
8. 
   Misollar bilan yakunlash
   

Davr harajatlari 3 turga bo’linadi.

Sotish harajatlari

• 
  Sotish harajatiga tovarni (mahsulotni) temir yo’l , daryo, havo, avtomobil orqali tashish harajatlati kiradi.
  
• 
  Shuningdek savdo ehtiyoji uchun foydalaniladigon inshoat, bino va honalarni ijaraga olish, saqlash va tamirlash sotish harajatlariga kiradi.
  
• 
  Inventar va ho’jalik buyumlarini qiymatini hisobdan chiqarish va normal holatda saqlash uchun tamirlash, yuvish, dezinfeksiya qilish bilan bo’g’liq harajatlar.
  
• 
  Savdo reklamasi uchun harajatlar.
  
• 
  Tovar tashilganda , saqlanganda, sotish chog’ida Tovarni yoqotilishi sotish harajatiga olib boriladi
  
• 
  Orash va joylash uchun ketgan materiallar sotish harajatiga kiradi.
  
• 
  Mexnatni muhofaza qilish va texnik havfsizlik taminlash uchun qilinadigon harajat.
  
• 
  Kassa va tushum inkassasi uchun ketadigon harajatlar(qog’oz , qop, plomba va boshqa narsalar)
  
• 
  Umumiy ovqatlanish korxonalarida qog’oz salfetka , dasturxon, stakan, tarelkalar va bir martalik anjomlar qiymati.
  

• 
  Ma'muriy harajatlar
  
• 
  
• 
  Boshqaruv hodimlarining mehnatiga haq to’lash, ijtimoiy sug’urta harajatlari.
  
• 
  Mamuriayat uchun yengil avtomobil yoki mikro avtobus olish , saqlash yoki yollash bu mamuriy harajatdur.
  
• 
  Ho’jalik yurituvchi subyekt yoki tarkibiy bo’linmalarini ochish bu mamuriy harajatdur
  
• 
  Mamuriy boshqaruv ehtiyoji uchun olingan olingan bino yoki hona ijara haqqi ham MH
  
• 
  M. boshqaruviga ahamiyatli bo’lgan asosiy vositalarni saqlash va ularni tuzatish ,shuning ularni eskirish mamuriy harajatga boradi.
  
• 
  Hodim va ishlab chiqarishga aloqasi bo’lmagan mol mulkni ixtiyoriy yoki majburiy sug’urtasi .
  
• 
  Boshqaruv hodimlarini hizmat safariga yuborish bo’yicha yoki vakillik harajatlari bu mamuriy harajatdir
  
• 
  Ishlab chiqarishga taluqli bo’magan hizmatlarni haqqini to’lash misol uchun investitsiya aktivlarini ishonchli boshqaruvchi va yaxshi boshqargani uchun mukofot puli bu ma’muriy harajat.
  
• 
  Ma’muriy maqsadlar uchun olingan inventarlar va ho’jalik yurituvchi anjomlarni hisobdan chiqarish bo’yicha harajatlar va yaroqli holatda saqlash va boshqa harajatlar bu ma’muriy harajatlar.
  

Boshqa operatsion harajatlar

• 
  Agar korxona yangi tashkil etilmagan bo’lsa hodimlar ham eskitdan ishlab kelayotgan bo’lsa ularni tayyorlash yoki qayta tayyorlash bu boshqa operatsion harajatlar.
  
• 
  Loyiha chala va montaj chala ishlarni bartaraf etish va boshqa shunga o’xshash ishlarni zararini qoplaydigon (yani shu ishlardi qilishi kere bo’lgan yuridik tashkilotdan yoki jismoniy shaxs badalini undirish imkoniyati yo’q) unda korxona o’zi qiladi va bu harajatlarni BOHga olib boradi
  
• 
  Auiditorlik hizmatlari uchun haq to’lash
  
• 
  Maslahat va axborot hizmatlari uchun haq to’lash
  
• 
  Salomatlikka va bevosita ishlab chiqarishga aloqasi bo’lmagan dam olish tadbirlani tashkil etish bu BOH ga kiradi
  
• 
  Kompensatsiya va Rag’batlantirish bu BOHga kiradi.
  
• 
  Buyurtma berilgan ammo kegin bekor qilingan BOHga kiradi.
  
• 
  Ishlab chiqarish mahsulotlarini eng past bahoda baholash yoki sof tushimda qayta baholashda zarar.
  
• 
  Undirlishi (davo qilish ) muddati o’tib ketgan yuridik shaxs yoki jismoniy shaxsda qolib ketgan debitorlik haqqimizni hisobdan chiqarib yuboriladi va zarar deb tan olinadi.
  

Moliyaviy faoliyat bo’yicha harajatlar

1. 
   Bankdan olingan kredit foizlari uchun bo’yicha harajatlar.
   
2. 
   Mol mulkni moliyaviy ijaraga (lizinga)olish bo’yicha foizlarini to’lash.
   
3. 
   Valuta Kursi o’ynashi boyicha zararlar.
   
4. 
   Sarflangan qimmatli qog’oz ,shuba korxonalariga mablag’larni qayta baholashdan zarar.
   
5. 
   O’zining qimmatli qog’ozlarini chiqarish va tarqatish bilan bo’g’liq harajatlar.
   
6. 
   Moliyaviy faoliyatdan boshqa zararlar va salbiy diskont
   

Favqulotda zaralar
Bu korxonaning odatdan chetga chiqaruvchi hodisalar yoki operatsiyalar natijalarida vujudga keladigon zarar. Ro’y berishi kutilmagan hodisa
ga aytiladi:
F.Z. bu mezonlarga javob berishi kerak

• 
  Korxonaning odatdagi xo’jalik faoliyati aks etmasligi
  
• 
  Bir necha yil mobaynida qaytarilmasligi lozim
  
• 
  Boshqaruv homidi tomonidan qabul qilingan qarorga bo’gliq bo’lmasligi kerak.