“Devoni lug’otit turk” asari orqali bizgacha yetib kelgan badiiyat namunalari. Bajardi: Polvonnazarova Mashhura Qabul qildi: dots. Matkarimova Salomat

Yalvin aning ko`zi,
Yelkin aning o`zi,
Yo`lunayin yuzi
Yardi mening yurak.

Sevgilisini maqtab shunday yozadi: uning ko`zi kishi (ko`nglini) ovlaydigan sehrgardir. O`zi musofirdir, yuzi to`lin oydir.Qarashi bilan u meni otib, yuragimni yordi.

Bu kabi o‘xshatmalar asarning qimmatini oshiradi.Badiiyatini juda ham go‘zallashtiradi.
Bardi ko‘zum jaruq,
Aldi o‘zum qonuqi,
Qanda erinch qaniqi,
Emdi uzun uzg‘urur.

“Ko‘zimning nuri ketdi, mening ruhimni ham olib ketdi.U hozir qayerda ekan? Endi meni uyqudan uyg‘otadi.”

(Ko‘z qorachig‘im(seviklim) ketdi.U ketishi bilan mening ruhimni ham o‘zi bilan birga olib ketdi Endi u qayerda ekan?Uning yo‘qligi meni uyqudan uyg‘otadi,uyquga yo‘l bermaydi.)
“Devoni lug‘otit turk” asarinig 1-qismining 81-betida keltirilgan ushbu she’rda shoir muhabbat tasvirini chiroyli ifodalar, o‘xshatmalar bilan bayon qilgan. Asarda bu kabi muhabbat tasvirlarini ko‘plab uchratishimiz mumkin.


O‘zik meni qumitti
Saqinch mena jumitti
Ko‘nlum anar emitti,
Juzum menin sarg’arur.

Bu baytda shoir seviklimga bo‘lgan shavq va muhabbat meni hayajonga soldi. Qayg‘ular menga to‘plandi. Ko‘nglim unga moyil bo‘lgani uchun yuzim sarg‘aymoqda deya, o‘zining yor hajrida zabun bo‘lgan holatini she’riy misralar orqali tasvirlashga harakat qiladi.

Aydum anar sevuk,
Bizni taba ne eluk,
Kechtin yazi kerek
Qirlar eziz bezuk.

Bu baytda esa Mahmud Koshg‘ariy seviklisini ko‘rish haqida aytadi:ey,seviklim, bizning tomonga qanday o‘tding-u, uzun cho‘llar,buyuk qirlarni qanday kechding,dedim, deydi. Bu murojaat orqali, yoridan bu yerlarga qanday qilib kelib qolgani, mashaqqatlarni qanday yengib o‘tganini so‘raydi.

Igladi mening azaq,
Ko`rmazib o`g`ri tuzaq,