E.Sh.Shodmonov.,
D.Sh.Bababekova.,
B.O.Tursunov.
Enterprise
economics and innovation management. Textbook. - Year 2019. 525-pg.
This textbook is based on the qualification requirements of the Master's
program 5A230102-Economics (by sectors and fields), approvеd by the Ministry
of Higher and Secondary Specialized Education of the Republic of Uzbekistan.
The theoretical foundations of laws related to the activities of enterprises,
regulatory acts on the organization
of innovation in enterprises, government
programs and the scientific and theoretical foundations of the processes related to
the role of international experience in this direction were studied in the preparation
of the textbook "Enterprise Economics and Innovation Management" .
Corresponding analyzes were also carried out within the framework of the
processes related to the innovative development of enterprises, and the conceptual
foundations of the promising directions for the development
of enterprises were
formed.
Reviewers:
Doctor of Economic Sciences, Professor E.G. Nabiyev
Doctor of Economic Sciences, Professor Yu.A. Burkhanov
КИРИШ
Республикамизда таълим-тарбия соҳасидаги ислоҳотларнинг асосий
мақсади ривожланган демократик давлатлар даражасида, юксак маънавий ва
ахлоқий талабларга жавоб берувчи юқори малакали кадрларни тайѐрлашга
қаратилинганлиги сабабли ўқув жараѐнини ташкил этиш билан боғлиқ
муаммоларни илмий-назарий асосда таҳлил қилиш алоҳида аҳамиятга эга.
Айниқса, бу борада таълим тизимининг барча босқичларида ўқитишнинг
янги усул ва технологияларидан мақсадли фойдаланиш орқали талабаларни
янги билимларни ўзлаштиришга бўлган қизиқишларини
янада ошириш,
уларнинг билим эгаллашга бўлган эҳтиѐжларини самаралироқ қондириш
талаб этилади. Шу билан бир қаторда бу борада педагог ходимлар
тажрибасини муттасил ошириб бориш юзасидан тизимли чора-тадбирларни
амалга ошириш зарурияти пайдо бўлмоқда. Бу борада амалга оширилаѐтган
ислоҳотлар кўламини кенгайтиришнинг ўзига хос муҳим аҳамият касб этиши
тўғрисида Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ш.М.Мирзиѐев
қуйидагича тўхталиб ўтган эди: ―…педагоглар ва профессор-ўқитувчилар
таркибининг
профессионал даражаси, уларнинг махсус билимларидир. Бу
борада таълим олиш, маънавий-маърифий камолот масалалари ва ҳуқуқий
қадриятларни шакллантириш жараѐнларига фаол кўмак берадиган муҳитни
яратиш зарур‖
1
.
Мамлакатимиз иқтисодиѐтида туб таркибий ўзгаришларни амалга
ошириш, модернизация ва диверсификация жараѐнларини
изчил давом
эттириш шароитида ишлаб чиқариш соҳасига қаратилинаѐтган эътибор,
мазкур соҳанинг барқарор ривожланишга ижобий таъсир кўрсатмокда. Бу
борада амалга оширилаѐтган ислоҳотлар хусусида аниқ стратегиянинг
шакллантирилганлиги, унинг асоси қисқа ва узоқ муддатли дастурлар орқали
мустаҳкамланиб борилаѐтганлиги соҳа тараққиѐти учун мустаҳкам пойдевор
1
Ш.М.Мирзиѐев.Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик-ҳар бир раҳбар
фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий-иқтисодий
ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим
устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги маъруза, 2017
йил 14 январ. - Тошкент: ―Ўзбекистон‖, 2017. 45- бет
вазифасини ўтамоқда. Шунга қарамай иқтисодиѐтни модернизациялаш
шароитида ишлаб чиқаришни диверсификациялаш ва модефикациялаш
орқали соҳа тараққиѐтини мустаҳкамлаш, аҳоли
бандлигини таъминлашда
мақсадли йўналишларни шакллантириш билан боғлиқ жараѐнларни
инновацион бошқарувга йўналтириш иқтисодиѐтнинг тармоқ ва соҳалари
тараққиѐтига мустаҳкам асос яратади. Мазкур жараѐннинг тизимли таҳлил
қилиш ва истиқболли йўналишлар доирасида тегишли прогнозларни амалга
ошириш бугунги кун иқтисодиѐти олдида турган долзарб муаммолардан
бири ҳисобланади. Шу
сабабли, соҳа фаолиятини чуқурроқ ўрганишга
қаратилган илмий-методик адабиѐтлар яратишга бўлган талаб ортиб
бормоқда.
Сўнгги йилларда таълим соҳасида етакчи тажрибага эга бўлган кўплаб
мамлакатларда таълим сифатини оширишда таълим олувчининг талабига
нисбатан ѐндашув жараѐни кучайиб бормоқда. Ушбу тажрибанинг энг муҳим
жиҳати шундаки, таълим сифатининг тизимли шакли истеъмолчининг фан ва
унинг турли соҳаларидаги билим ва тажрибасини ижтимоий-иқтисодий
жараѐнларнинг ўзгарувчан шароитларида самарали қўллай
олишларига
имконият яратади. Мазкур ҳолат назий ва амалий ҳаѐт уйғунлигини ҳосил
қилишнинг энг мураккаб шакли ҳисобланади. Шу сабабли, таълим тизимида
мазкур ҳолатга ўзига хос принципиал ѐндашувни ташкил этиш мақсадга
мувофиқдир.
5А230102- Иқтисодиѐт (тармоқлар ва соҳалар бўйича) мутахассислигида
таълим олаѐтган магистрантлар учун ―Корхоналарни иқтисодиѐти ва
инновацияларни бошқариш‖ фанидан тайѐрланган ушбу дарслик юқорида
кўзда тутилган мақсад ва вазифаларни ўзида акс эттиради.
Ушбу дарсликда фан доирасида маърузалар талабаларга назариянинг
асосий негизлари, семинар ва амалий машғулотлар маъруза материалларини
мустаҳкамлаш, фанни чуқур ўрганишга, материални ѐзма ва оғзаки баѐн
этиш санъатини эгаллашга жараѐнларига алоҳида эътибор қаратилинган.
Китобхонга тавсия этилаѐтган ушбу Олий ва ўрта махсус таълим тизими ўқув
юртларининг иқтисодий факультетларида
билим олувчи талабалар ва
ўқувчилар, саноат корхонасини бошқариш, режалаштириш ва башоратлаш,
ташкил
этиш
соҳаларида
хизмат
қилаѐтган
мутахасислар
ҳам
фойдаланишлари мумкин.
