Eksergiya hisobi

Reja: Eksergiya hisobi. Eksergiyani hisoblashning ikki guruhi. Eksergiyaning termik tashkil qiluvchilari

EKSERGIYA HISOBI

Reja:

1. Eksergiya hisobi. Eksergiyani hisoblashning ikki guruhi. Eksergiyaning termik tashkil qiluvchilari.

2. Fizikaviy va kimyoviy jarayonlarda eksergiyani o’zgarishi. Kimyoviy eksergiya.
Eksergiya hisoblash usulini ikki gruppaga bulish mumkin. Birinchisi fizikaviy va kimyoviy jarayonlarda eksergiyani o`zgarishini hisobi; ikkinchisi – eksergiyani hisoblash bosqichini (chegarasini) aniklash (yoki eksergiyani hisoblashda atrof muxit parametrlarini aniklash).
Usulning bu qismi prinsipial xarakterga ega bo`lib, unga quyidagi tushunchalar «atrof muxit», atrof tabiat muxiti, muvozanat kabilar kiradi. Bu tushunchalarni to`g`ri tushunish eksergiya va shunga muvofiq eksergetik tahlil qiymatlariga bog`liq bo`ladi.

1. Eksergiya hisobi. Eksergiyani hisoblashning ikki guruhi. Eksergiyaning termik tashkil qiluvchilari.

2. Fizikaviy va kimyoviy jarayonlarda eksergiyani o’zgarishi. Kimyoviy eksergiya.
Umumiy holda temperatura, bosim va tarkibning o`zgarishi bilan 1 mol modda eksergiyasining ortishi de quyidagini tashkil kiladi.
(II.16
Integrallashdan so`ng quyidagini olamiz

(II.17)
(II.16) va (II.17) tenglamalarda ēT, ēR, ēX,I – sistema temperaturasi, bosimi va komponentlarning mol sonlari o`zgarishida eksergiyani mos ravishda ortishi (mol ulushi xI, agar Xi=1 bo`lsaa).

yeT qiymatini adabiyotlarda odatda “termik” eksergiya (anikrogi eksergiyaning termik tashkil kiluvchilari), yeR – qiymatini bosim eksergiya (mexanik tashkil kiluvchilar), yex – qiymatini kimyoviy eksergiya deb ataydilar. yeT+eR-eTR-efiz. Yigindisini ko`pincha termomexanik yoki fizik eksergiya deydilar.
(II.16) tenglamada ēx,i qiymati
ēx,i =(e/xi) P,T,Xi, …, Xn (ni)
porsial mol eksergiyasi deb atalishi ham mumkin va boshqa shunga o`xshash xossalariga ko`ra (porsial mol hajm, porsial mol entalpiya) ushbu sistemada doimiy bosimda va temperaturada komponentning i – konsentratsiyasi o`zgarishi natijasida eksergiyani ortishini bildiradi.
Xususiy xollarda, masalan ideal aralashmada ēi=ei barobar ya’ni komponentning porsial mol eksergiyasi toza komponent eksergiyasiga teng.