Elektr mashinalar haqida umumiy ma`lumotlar

Elektr mashinalar haqida umumiy ma`lumotlar,

Elektr mashinalar tok turiga qarab ikki turga bo`linadi bular o`zgaruvchan va o`zgarmas tok elektr mashinalari.

O`zgaruvchan tok elektr mashinalari ham o`z o`rnida Asinxron va Sinxron mashinalarga bo`linadi.

O`zgaruvchan tok elektr mashinalarning o`zaro farqlanishi

Sinxron mashinalar asosan sanoatda generator rejimida ishlatiladi. Shuningdek sinxron mashinalar motor rejimida ham asosan uzoq muddatli ish rejimlarida qo`llaniladi.

Sanoat korxonalarida Sinxron mashinalardan narxining ta`mir jarayonlarining qimmatligi tufayli deyarli foydalanilmaydi.

Asinxron mashinalar esa konstruksiyasining soddaligi, narxining arzonligi va qisqa takror ish rejimlari tufayli sanoat korxonalarining deyarli 95% qismini tashkil qiladi.

Sinxron va Asinxron mashinalar asosan uch fazali ko`rinishda ishlab chiqariladi.

Sinxron va Asinxron elektr mashinalarning aylanish tezliklari.

Sinxron mashinalarning rotorida kompensatsiyalovchi chulg`am bo`lganligi uchun Sinxron mashinalarning statorida paydo bo`ladigan magnit maydon aylanish tezligi bilan rotorining aylanish tezliklari bix xil bo`ladi shu sababli bunday elektr mashinalarga sinxron mashinalar deyiladi.

Asinxron elektr mashinalarning esa rotor qismi ikki xil bo`ladi bular qisqa tutashgan rotorli va faza rotorli. Asinxron mashinalarning rotorida kompensatsiyalovchi chulg`am bo`lmaganligi uchun rotorning aylanish tezligi bilan statorning aylanish tezligi faqr qiladi va bu farqga asinxron mashinaning sirpanishi deb aytiladi.

Asinxron mashinaning sirpanishi.

Rotorning aylanish chastotasi n2 aylanuvchi magnitaviy maydonning sinxron chastotasi n1 ga nisbatan hamma vaqt kichik bo`ladi.

n2 = n1 boqlgan taqdirda rotor chulg`amida tok va aylantiruvchi moment hosil bo`lmaydi.

S= n2 = n1 (1-S)

Sirpanishi S=0,03 bo`lgan to`rt qutbli asinxron motorning chastotasini aniqlang.

Yechish: asinxron motorning chastotasi n2 = n1 (1-S) bo`ladi n1= asinxron motorning sinxron chastotasi f1=50 juft qutblar soni p=2

n1= ==1500 n2=1500(1-0,03)=1455

 

Elektr mashinalarning stator qismining tuzilishi

Asinxron mashinaning statoriga joylashtirilgan uch fazali chulg`amning tuzilishi sinxron mashinaning chulg`amidan farq qilmaydi.

Bu chulg`amlarning uchlari mashina shtidagi qismalarga ulanadi. Bunda birinchi faza chulg`ami u1-u2 , ikkinchisi v1-v2 , uchinchisi w1-w2 bilan belgilanadi.

Elektr mashinalarning stator qismining ulanish guruhlari

E`tiboringiz uchun raxmat