«Электр станцияси ва подстанциялари»

Кучланиши 1 кВ гача бўлган ҳаво линияларини монтаж қилишда ишлатиладиган симларнинг тавсифлари


2.1–жадвал.

Симнинг маркаси	Симнинг диаметри, мм	1 км симнинг охирлиги, кг	Симнинг қурилиш узунлиги, м
А–16	5,1	44	6000
А–25	6,3	68	5500
А–35	7,5	95	4500
А–50	9,0	137	3500
А–70	10,6	188	2500
А–95	12,4	266	2000
А–120	14	323	1500
АС–16	5,4	62	3000
АС–25	6,6	92	3000
АС–35	8,3	128	4500
АС–50	9,9	183	3000
АС–70	11,6	296	2000
АС–95	13,9	431	1400
АС–120	15	524	1400
ПС–25	6,8	194	1500–3000
ПМС–25	7,8	296	1500–3000
ПС–35	9,2	396	1500–3000
ПМС–35			1500–3000
ПС–50	11,5	632	1500–3000
ПМС–50			1500–3000
ПС–70			1500–3000
ПМС–70			1500–3000
ПС–95	12,6	755	1500–3000
ПМС–95			1500–3000
ПСО–4	4	99	500
ПСО–5	5	154	240
ПСО–6	6	222	230

Эслатма.1. Симларнинг маркаларидаги белгилар: А–алюминий, АС–пўлат–алюминий, ПСО–бир симли пўлат, ПС–оддий пўлат, кўп симли пўлат; ПМС–кўп симли, мис қопланган пўлат.
2. Жадвалда кучланиши 1 кВ гача бўлган ҳаво линияларида энг кўп ишлатиладиган симларнинг тавсифлари келтирилган.
Овалсимон улагич (гильза)да улаш усули кўп симли алюминий симларни улашда қўлланилади. Улаш учун симларни уларнинг кесимларига қараб танланган улагич (гильза)га киритилади ва уларнинг бир–бирининг қаршисига, симларнинг учлари улагич (гильза)нинг қарши томонидаги (чиқиш) тешигидан чиқадиган қилиб итарилади, сўнгра улагич (гильза) прессланади, симларнинг бўш учлари эса сиртмоқда учма–уч пайвандланади.
Симларни иккита улагич (гильза)да бирга пресслаб улаш усули асосан, кесимлари 70 мм² ва ундан катта бўлган кўп симли алюминий симларни монтаж қилишда қўлланилади. Улагич (гильза)лар пресслаш механизмларида прессланади.
Симларни олдиндан учма–уч пайвандлаб овалp улагич (гильза)ларда улаб, кейин улагич (гильза) ва симларни қуймаси билан бирга пресслаш йўли билан улаш усули кўпинча III ва IV даражали муз қоплаш районларида жойлашган ва линия симларига катта шамол кучлари таъсир қилиш мумкин бўлган, таянчларнинг оралиқлари катта бўлганда, уларнинг ўртасида ҳаво линияларининг кўп симли симларини монтаж қилишда қўлланилади.
Симларни овалp улагич (гильза)да устма–уст қўйиб пресслаш йўли билан улаш энг оддий усул ҳисобланади, бу усул кесимлари 16–50 мм² ли кўп симли симларни монтаж қилишда қўлланилади.
Улагичлар бир хил металдан ишланган бўлиши керак: мис улагичлар (СОМ)–мис симлар учун; алюминий улагичлар (СОА)–алюминий симлар учун; пўлат улагичлар (СОС)–пўлат симлар учун.
Очиқ кўп томирли симларни болтли қисмлар ёрдамида ҳам туташтириш мумкин. Болтли қисмлар билан симларни фақат таянчларда ва симларда механик юклама таъсир этмаслик шарти билан улашга йўл қўйилади.
Қисманинг болтлари ва гайкаларининг резpбаларига вазелин ёки солидол суртилиши лозим.
Қисма монтаж қилингандан 8–10 кун ўтгач унинг болтларини яна бир бор тортиб қўйиш тавсия қилинади, чунки симлар эластиклигининг камайиши натижасида симлар орасидаги босим бирмунча камаяди, бу улар орасидаги контактнинг ёмонлашувига олиб келиши мумкин.
Ҳаво линиясини симларини чуватишда темир йўл изларини, автортранспорт ҳаракати жадал бўлган тош кўчаларни, шунингдек қисқа муддатга ҳам ишини тўхтатиб бўлмайдиган алоқа линияларини кесиб ўтишга тўғри келади. Бундай ҳолларда симларни чуватиш учун вақтинчалик ўтиш қурилмалари қурилади.
Ишлаб турган ҳаво электр тармоқларининг, контакт тармоқларининг, электрлаштирилган транспорт ва очиқ подстанциялар яқинида монтаж қилинаётган симларни фавқулодда бу электр қурилмаларининг ток ўтказувчи қисмларига тегиб кетишини чеклайдиган эҳтиёткорлик чораларини кўрган ҳолда симларни чуватиш лозим.