Elektrolit eritmalar. Tuzlarning gidrolizi. Kuchli va kuchsiz elektrolitlar Ishning bajarilishi Kеrakli jihоzlar

Mavzu: Tuzlar gidrolizi
Ishning bajarilishi


1. Kеrakli jihоzlar: Prоbirkalar, univеrsal indikatоr kоgоzi. Shisha tayokcha, lakmus qоg’оzi, elеktrоplitka (gaz garеlkasi ham bo’lishi mumkin).
2.Kеrakli rеaktivlar: Distillangan suv, оsh tuzi NaCl, rux xlоrid ZnCl₂, natriy kоrbоnat Na₂CO₃, alyuminiy sulfat Al₂(SO₄)₃ , natriy sulfid Na₂S eritmalari, natriy akоnsеntrеtat CH₃COONa ning 0,5 n eritmasi, tеmir (III)- xlоrid FeCl₃ eritmasi , vismut (III)-nitrat Bi(NO₃)₃ eritmasi, alyuminiy sulfat Al₂(SO₄)₃ eritmasi.


1-tajriba. Tuzlar gidrоlizlanishida eritma muhitining o’zgarishi.
Oltita probirkaga olib, birinchisiga distillangan suv, ikkinchisiga osh tuzi NaCl, uchinchisiga rux xlorid ZnCl₂, turtinchisiga- natriy korbonat -Na₂CO₃, beshinchisiga alyuminiy sulfat Al₂(SO₄)₃ , oltinchisiga natriy sulfid – Na₂S eritmalarini quying. Har bir probirkaga bir- ikki bo`lak unversal indikator qog`ozidan tashlang. Universal indikator qog`oz rangini o`zgarishini kuzating.
Universal indikator qog`ozi

Gidroliz tenglamasini tuzing va o`zgarishni jadvalga to`ldiring.

Probir-kalar nomeri	eritilgan moddaning formulasi	lakmusning rangi	reaksiya- ning muhiti	eritma rN i (7 dan katta yoki kichik)	olingan tuz gidroliz-lanadimi?
1	N2O
2	NaCl
3	ZnCl2
4	Na2CO3
5	Al2(SO4)3
6	Na2S

2-tajriba. Gidroliz jarayoniga haroratning ta`siri.
a) Probirkaga natriy atsetat CH<sub>3</sub>COONa ning 0,5 n eritmasidan ozgina quying va undan shisha tayoqcha yordamida bir tomchi olib lakmusli qog`ozga tekkizdirib ko`ring. Olingan tuzining gidrolizlanish reaksiya tenglamasini yozing. Eritmani qaynaguncha qizdiring. Eritma rangi o`zgarishini kuzatib boring, eritma sovigach eritmaning rangi yo`qolishi sababini tushuntirib bering.
b) Probirkaga temir (III)- xlorid FeCl<sub>3</sub> eritmasidan quying va uning reaksiya muhitini lakmusli qog`oz bilan sinab ko`ring. Eritmani 2-3 minut davomida qaynating. Nima kuzatiladi va uning sababi nima? FeCl<sub>3</sub> ning asosli tuzlari Fe(OH)Cl<sub>2</sub> yoki Fe(OH)<sub>2</sub>Cl hosil qiladigan gidroliz tenglamasini yozing.
3-Tajriba. Eritma suyultirilganda gidroliz jarayonning kuchayishi.
Probirkaga vismut (III)-nitrat Bi(NO<sub>3</sub>)<sub>3</sub> eritmasidan 2-3 ml quying va uni distillangan suv bilan 3-4 barobar suyultiring. Asosli tuz Bi(OH)<sub>2</sub>NO<sub>3</sub>, ning cho`kmaga tushishini kuzating. Gidroliz tenglamasini yozing.
4-tajriba. To`la gidroliz.
Probirkaga 2-3 ml alyuminiy sulfat Al<sub>2</sub>(SO<sub>4</sub>)<sub>3</sub> eritmasidan quying va ustiga shuncha miqdorda soda Na<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> erimasidan qo`shing. Reaksiya natijasida hosil bo`lgan alyuminiy karbonat - Al<sub>2</sub>(CO<sub>3</sub>)<sub>3</sub> gidrolizlanishi hisobiga uglerod (IV)-oksidi ajralib chiqishini va alyuminiy gidroksid Al (OH)<sub>3</sub> cho`kmasini hosil bo`lishini kuzating.
Olingan tuzlarni birgalikda gidrolizlanishining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing.