Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Qizilo‘ngach atreziyasi 
- qizilo‘ngachning tug‘ma yetishmov- 
chiligi bo‘lib, uning tug‘ma berkligi natijasida yutilgan luqmaning 
m e’daga yetib bormasligi bilan ta ’riflanadi. K o’pincha qizilo‘ngach-
6
Narkulov Jakhangir

---

ning yuqori qismi ko ‘r tugab, pastki qismi 
traxeyaga ochilgan b o iad i. Qizilo‘ngach 
atreziyasining boshqa anatomik vari- 
antlari ham uchraydi (1-rasm).
Q izilo‘ngach atreziyasi variantlari qu- 
yidagicha:
- yuqori berk, pastki qismi traxeyaga 
ochilgan;
- ikkala uchi berk; 
Qizil?‘I,8ach
. . . .
. 
atreziyasi variantlari (sxem a).
- ikkala uchi traxeya (traxeya bi-
furkatsiyasi)ga ochilgan;
- yuqorisi traxeyaga ochilgan, pastki qismi berk;
- yuqorisi berk, pastki qismi «ipsimon».
P a t o f i z i o l o g i y a s i . Qizilo‘ngach atreziyasida so‘lak yoki 
luqma (kasallik aniqlanmasidan chaqaloq oziqlantirilgan bo‘lsa) osh- 
qozonga o ‘tmaydi, yuqori nafas yo ‘llariga tushib, aspiratsiya kuzatila- 
di. Natijada, nafas olish jarayoni buzilib, o ‘pka atelektazi, aspiratsion 
pnevmoniya kuzatiladi. Distal qizilo‘ngach - traxeya oqmasi orqali 
havo va suyuqlik ikkala yo ‘nalish bo ‘yicha harakat qilishi mumkin, 
ya’ni bemor yig‘laganda, yo ‘talganda intratraxeal bosim oshib, distal 
oqma orqali havo qizilo‘ngachga, oshqozon va ichaklarga o‘tib qoli­
shi kuzatiladi. Qorin bo‘shlig‘ida bosim oshganda esa oshqozondagi 
shira fistula orqali nafas yo‘llariga o ‘tishi, traxeobronxit, keyincha- 
lik esa o ‘pka atelektaziga, aspiratsion pnevmoniyaga olib kelishi 
mumkin.
K l i n i k a s i v a d i a g n o s t i k a s i . Qizilo‘ngach atreziyasi 
klinik belgilari chaqaloq tug‘ilishining 
ilk soatlaridan namoyon 
bofia boshlaydi, bemoming qizilo‘ngachi yuqori qismi, tomoq-bumi 
shilliqqa to‘ladi, nafas harakati tufayli nafas yo ‘llaridagi shilliq va 
havo aralashib, og‘iz-burun orqali k o ‘pik tosha boshlaydi. K o‘pikni 
tozalab olgandan so‘ng biroz o ‘tgach yana ko ‘pik tosha boshlay­
di, bemor ko‘karib qolishi mumkin. Agar chaqaloq oziqlantirilgan 
(emizilgan) bo ‘lsa, o ‘qchib, ko ‘karib qoladi. Qizilo‘ngach atrezi­
yasi shakliga qarab, klinik belgilar ham o ‘ziga xos kechishi mum ­
kin. Eng ko ‘p uchraydigan qizilo‘ngach atreziyasi - yuqorisi ko ‘r,
7