Ergashev Xu



Download 1,08 Mb.
bet1/21
Sana15.12.2022
Hajmi1,08 Mb.
#887519
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21
Bog'liq
1-mavzu to`liq


Ergashev Xusniddin Baxriddinovich +998 97 080 1997 1-dars. Kimyoning asosiy tushunchalari
Kimyo fani-moddalarning tuzilishi,tarkibi va xossalarini ,ularni bir turdan boshqa turga aylanish sababi va qonuniyatlarini o`rganadigan tabiiy fandir.

Fan predmeti – modda.

Borliq→Jism→modda→molekula→atom

Demokrit-atom(yunoncha-“bo`linmas”)so`zini fanga kiritgan.

1813-yilda Berselius kimyoviy element belgisini fanga kiritdi.Unga ko`ra elementning lotincha nomi bosh harfi yoki undan keyingi harf bilan qo`shib belgilanadi.


Oxygenium-O Ftor-F Ferrum-Fe

Atom – musbat zaryadlangan yadro va uning atrofida harakatlanuvchi elektronlardan tashkil topgan elektroneytral zarracha.


1
Proton +1𝑝


0

1
Atom neytron 𝑜𝑛 elementar zarracha Elektron 1𝑒
Yadro tarkibida proton va neytron bo`ladi. Ular nuklonlar deb yuritiladi.Elektron nuklon emas.

Proton musbat zaryadlangan nuklon, neytron esa zaryadsiz nuklon.

Atom massani proton va neytron tashkil qiladi: Ar=p+n

tartib raqami=yadro zaryadi=protonlar soni=elektronlar soni

Demak, atom massa, proton va elektronni davriy sistemadan topsak bo`lar ekan.

Neytronlarni topish uchun atom massasidan protonlar sonini ayiramiz: n=Ar-p

Masala: Fosfor, Alyuminiy, Oltingugurtning tarkibidagi p,e,n lar yig`indisi ortib borish tartibida joylashtiring.


Fosfor: p=15 e=15 n=31-15=16 p+e+n=15+15+16=46


Alyuminiy: p=13 e=13

Oltingugurt: p=16 e=16
n=27-13=14

n=32-16=16
p+e+n=13+13+14=40

p+e+n=16+16+16=48



Al(40)<P(46)<S(48)

Atom va ion farqi:

Ion – zaryadli zarracha

Ionda proton va elektron soni teng bo`lmaydi.


Izotop-yadro zaryadi bir xil massasi har xil bo`lgan atomlar

Izobar-yadro zaryadi har xil , massasi bir xil bo`lgan atomlar

Izoton-neytronlar soni bir xil bo`lgan atomlar

Izoelektronelektronlar soni bir xil bo`lgan har qanday zarrachalar.


Kimyoviy element-bu yadrosi musbat zaryadi bir xil bo`lgan atomlarning muayyan turi. Atomlar soni elementlarning sonidan har doim ko`p bo`ladi.

Telegram: @ICC_KIMYO

Ergashev Xusniddin Baxriddinovich +998 97 080 1997 Atomlarning absolut(haqiqiy) va nisbiy atom massalari
Atomlarning absolut massasi atomning haqiqiy massasi bo`lib, 1 ta atomni massasiga aytiladi. Birligi gr yoki kg da bo`ladi.


Ayrim elementlarni absolut massalari:

H=1,67*10-24 gr

O=2,66*10-23 gr

C=1,993*10-23 gr

Bu sonlardan foydalanish noqulay bo`lgan.

Nisbiy atom massa

Nisbiy atom massani topish uchun nisbiy birlik kerak bo`lgan . Nisbiy birlik sifatida massa atom birligi(uglerod birligi) qabul qilindi.


6
Massa atom birligi - 12𝐶 atomining 1/12 qismi qabul qilingan.

m.a.b=1,99310−23𝑔𝑟=1,66*10-24gr Demak, 1m.a.b=1,66*10-24 gr

Hozirda m.a.b u harfiga almashingan

Kislorodning nisbiy atom massasi 2,66*10-23 gr bo`lsa uning nisbiy atom massasini toping?


Download 1,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   21




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish