Fanidan 3-курс талабалари учун tuzuvchilar

O‘aykaltaroshlik.
Arxaika davrida grek monumental haykaltaroshligi kamol topa 
boshladi. Toshdan yaratilgan haykallar namunasi esa eramizdan avvalgi VII asrlarga 
to„g„ri keladi. O„aykaltaroshlikning rivojlanishida Krit san‟atkorlarining ta‟siri sezilarli 
bo„lgan. Arxaika davri haykaltaroshligida odam gavdasini alohida tasvirlash bilan birga, 
voqealarni aks ettiruvchi kompozitsiyalar, masalan, olishuvlar ko„rsatiladi. Persey va 
Gerakl qahramonligiga, xudolar va gigantlar jangiga bag„ishlangan kompozitsiyalar shu 
davr haykaltaroshligi mahsulidir. Arxaika davrining ko„zaga surat solish san‟ati dastlab 
qora figurali vazalarda namoyon bo„ldi. Bunday vazalarga qora lak bilan turli tasvirlar 
ishlangan. Ayniqsa qora figurali vazalar ishlash san‟ati VI asrning II-III choragida 
rivojlanib, bu sohada attikali qurollar va rasmlar chiqarishgan. SHunday mashhur 
ustalardan biri, rassom Klitiy bo„lgan. U jahonga mashhur bo„lgan “Fransua vazas”ni 
bezatgan. Er.av. 540-530 yillarda qizil figurali vazalar ishlash keng tarqaladi. Bu vazaga 
gul solish san‟atida realistik tendensiyalarning ortib borishi sabab bo„ldi. Qizil figuralarda 
tasvirlangan obrazlar, tasvirlar ko„zaning tabiiy rangi - pishirilgan loy rangida (qizg„ish, 
qizg„ish jigarrang) qoldirib, fon, qolgan bo„shliq esa qora lak bilan bo„yab chiqilgan. Bu 
uslub voqelikni real tasvirlashda katta imkoniyatlarga ega bo„lib, eramizdan avvalgi VI 
asrning uchinchi choragidan IV asrgacha davom etdi. Eramizdan avvalgi V asrga kelib, 
Gretsiya o„zining siyosiy, iqtisodiy va madaniy taraqqiyotining eng yuksak bosqichiga 
ko„tarildi.