Farmatsevtik eritmalar. Ularni korxona sharoitida ishlab chiqarish. Reja

CHuchukmiya qiyomi (Sirupus Glycyrrhizae)
Extracti glycyrrhizae sicci 4 qism
Sirupi Simplicis 86 qism
Spiritus aethilici 10 qism
CHuchukmiya kuyuq ekstrakti isitilgan qand qiyomi bilan aralashtirib eritiladi. Aralashma sovugach, etil spirti qo’shiladi. Sarg’ish qo’ng’ir rangli, o’ziga xos xidga ta‘mga ega bo’lgan suyuqlik. Balg’am ko’chiruvchi va engil surgi dori sifatida bolalarga beriladi.
Pertussin (Pertussinum)
Extracti Thumi fluidi 12 qism
Kalii Bromidi 1 qism Spiritus aethilici 5 qism
Sirupi Simplicis 82 qism
Sirlangan iqyom pishirish qozonida qand qiyomida kaliy bromid eritilib, unga tog’jambul suyuq ekstrakti va spirt qo’shib aralashtiriladi va 24 soatga qoldiriladi. Tindirilgan qiyom uch kavatli doka orqali suzilib, 100 g dan shisha idishlarga qadoqlanadi. Xushbuy hidli, shirin mazali, to’qqo’nhg’ir suyuqlik. Zichligi 1,22—1,24. Bronxit va ko’kyutalga chalingan bolalarga beriladi. Na‘matak qiyomi (Sirupus fructuum Rosae). Na‘matak mevasidan olingan suvli ajratma va qisman invertirlangan qand qiyomida tayyorlanadi. Invertirlangan qand na‘matak qiyomi tarkibidagi askorbin kislotasining barqarorligini ta‘minlaydi. Qizgish-jigar rangli, shirin mazali suyuqlik. Tayyor mahsulotda quruq moddalar 71 — 73%, askorbin kislotasi 0,4%, qand 50%, zichligi 1,37. Bolalarga vitamin S etishmaganda beriladi.
Xushbuy suvlar (Aquae aromaticae). Tarkibida suv yoki spirt-suvda erigan efir moyi bo’lgan eritmalar xushbuy suvlar deb ataladi. Ular asosan tiniq yoki ba‘zan xiraroq bo’lib, tarkibiga kiruvchi moddalarning hidini beradi. Xushbo’y suvlar tarkibida efir moyi bo’lgan o’simlik xom ashyosidan suv bug’i yordamida haydash, efir moylarini suv yoki spirtda eritish va tarkibida efir moyi bo’lgan eritmalarni (konsentratlarni) suyultirish yo’li bilan olinadi. Ular ishlatilishi buyicha davolovchi hamda dori moddalarning hidi va mazasini yaxshilovchilarga bo’linadi.
Xushbo’y suvlarni suv bug’i bilan haydab olish. Odatda efir moyini suv bug’i bilan xaydashdan oldin, xom ashyo suv yoki spirt-suvli arlashma bilan 12 soat davomida ivitib qo’yiladi. Bunda hujayra bo’shliqlarida «birlamchi» sharbat hosil bo’lib, diffuziya jarayoni tezlashadi va kerakli konsentratsiyadagi xushbo’y suv olinadi. Agar xom ashyo suv bilan ivitilib, suv bug’i bilan haydalsa suvli xushbo’y suv (Aquae aromatica aquosa), spirt bilan ivitilib suv bug’i bilai haydalsa, spirtli xushbo’y suv (Aquae aromatica spirutuosa) xosil bo’ladi.