121
kichik davrda imkon boricha keksalikda mumkin qadar qon olishdan saqlanish
kerak. Gavda juda og’ir yoki juda semiz bo`lsa, me`da ovqat bilan to’la bo`lsa, och
qorinda qon olish man etiladi.
Ba`zan burundan, bachadondan, orqadan, ko`krakdan yoki ba`zi yaralardan
qon ketishni to’xtatish uchun qonni qarshi tomonga tortib, tomirlardan qon oladilar,
bu juda kuchli va
foydali davolashdir, kesik juda tor bo`lishi kerak.
Umuman, qonning miqdorini oshirgandan ko’ra qon olishning sonini
ko`paytirish kerak. Qon olishda og’riq qonga zo’r bo`lsa, kesik shunchalik sekin
bitadi. Ikkinchi marotaba qon olish paytida ko`p bo’shatish agar qon oldirayotgan
kishi biror narsa yemagan bo`lsa, hushdan ketishga olib keladi.
Birinchi va ikkinchi qon olish orasidagi uyqu xiltlarning gavda ichida tortilishi
natijasida o’sha yoqqa tortiladigan chiqindilarning qon bilan birga tashqariga
chiqishiga imkon bermaydi. Ikkinchi marta qon olishning foydalaridan biri shundaki,
u qon oldiruvchining kuchlarini saqlaydi va zarur bo`lgan to’la bo’shatishni amalga
oshiradi. Takror qon olishning eng yaxshisi 2 kundan keyingisidir.
Qon olgandan so`ng, to’yib ovqatlanish jismoniy mehnat, hammomga
tushish mumkin emas - aksincha chalqancha yotish kerak.
Gavdasini xiltlar egallab olgan kishi qon oldirsa, bu xiltlarning
qo’zg’alishiga sabab bo`ladi, bu xiltlar gavda bo’ylab oqadi, aralashib ketadi, bu esa
ketma - ket qon olishga majbur etadi.
Savdoli qon bir necha marotaba takror qon olishga majbur qiladi va kasal
ahvoli shu ondayoq yengillashadi. Keksalarda bu saktani keltirib chiqaradi.
Qon olinadigan tomirlarning ba`zilari vena, ba`zilari arteriya tomirlaridir.
Arteriyadan ahyonda qon oladilar, chunki qon ketish xavfi mavjud. Kesik
kichik bo`lsa, bu anevrizmani keltirib chiqaradi. Qon olinadigan ho’l tomirlari 6 ta:
qifol, akxal, bosliq, tirsak, qutqaruvchi va qo`ltiq osti venasi deb ataladi. So`nggi 3
ta venali tirsak ichki tomonidan ochish kerak, sizilib oqqanidek yaxshi oqib chiqsin,
123
kasalliklar chog’ida foydalidir. Bosh tomondagi tomirlarga bo`yinturuq venani
qiyasiga ochish kerak.
Qon olayotganda nashtarning uchi teri ostiga kirib borishi zarur.
Qortiq qo`yib qon olish teri atroflarini nashtar urib tomirdan qon olishga
nisbatan yaxshiroq tozalaydi. Bunda quyuq qondan ko`ra, suyuq qonni ko`proq
chiqaradi. Oy boshida qortiq qo`yib qon olish buyurilmaydi. Chunki bu vaqtda
xiltlar harakat qilgan va dumg’azaga, ikkala son old tomoniga, tizzaning pastrog’iga,
tovon, ko`krak sohalariga qortiq qo`yib qon olinadi.
Og’riqni to`xtatish uchun qortiq qo`yiladi. Tilish chuqur bo`lishi kerak,
shunda chuqurdagi qonni tortadi. Ba`zan qortiqqa yopishadigan joy shishib, qortiqni
chiqarib olish qiyin bo`ladi, shunda bir parcha latta issiqroq suv bilan isitilgan.
Qortiq qo`yib qon olinadigan joy yog’langanda qortiq solinadi. Birinchi marta
yengilgina qo`yib tez olinadi. Keyin esa qortiq ushlab turiladi va uzoq vaqt tutiladi.
Bemor bir soatdan keyin ovqatlanishi kerak. Bolalarga o`n ikki yoshda qortiq
qo`yiladi. 60 yoshdan keyin mutlaqo qortiq qo`yilmaydi. Qortiq qo`ydiruvchining
safrosi ko`p bo`lsa qortiqdan keyin anor donasi, anor suvi, shakar bilan sachratqi va
sirka bilan sutcho`p beriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: