Физиквий катталикларни ўлчаш ва хатоликларни ҳисоблаш



Download 0,95 Mb.
bet16/24
Sana07.07.2022
Hajmi0,95 Mb.
#753086
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24
Bog'liq
Лаборатория ишлари

ЕЎА нинг аниқлик синфи асбобнинг абсолют хатоси А унинг бутун максимал шкаласиннг Амах қанча фоизини ташкил қилишини билдиради:
(5)
бу ерда: Амах - асбобнинг ўлчов чегараси, А- абсолют хатолик.
Нормал иш шароитларида йўл қўядиган асосий хатолиги бўйича бевосита баҳолайдиган барча эЎА лари давлат стандартига кўра 8 та аниқлик синфига ажратилади: 0,05; 0,1; 0,2; 0,5; 1,0; 1,5; 2,5 ва 4. Улар ўлчаш асбобларининг шкалаларида кўрсатилган бўлади.Аниқлик синфини билдирувчи рақам асосий энг катта жоиз келтирилган хатоликни билдиради.
Агар асбоб ҳужжатида кўрсатилган қоидага асосан ишлатилса, унинг аниқлиги кўрсатилган синфга мос келади. Ўлчашдаги абсалют хатолигини синфидан фойдаланиб аниқланади. (5) тенгликга асосан абсолют хатолик топилади.
(6)
Абсолют хатолик асбобнинг бутун шкаласи бўйича бир хил деб ҳисобланади.
ЕЎА абсолют хатолиги А нинг унда ўлчанган миқдор Аў қийматига нисбати ўлчашдаги нисбий хатолик  деб аталади, яъни:
(7)
Агар (7) формуладаги А ўрнига (6) ифодани қуйсак, ўлчашдаги нисбий хатолик қўйидаги формула бўйича аниқланади:
(8)
Демак, ўлчанаётган миқдор асбобнинг ўлчаш чегараси (Амах) га яқин бўлса, ўлчашдаги нисбий хатолик асбобнинг аниқлик синфига -  га тенг бўлади.
Масалан, аниқлик синфи 0,5 бўлган асбобнинг шкаласи 150 бўлимга эга бўлсин, стрелка 150 бўлимга бурилганда нисбий хатолик 0,5% ва абсолют хатолик 0,5%·150= =0,75 га тенг бўлди. Стрелка 25 бўлимга бурилганда эса нисбий хатолик 3%, абсолют хатолик эса 0,75 бўлади. Демак бундан кўринадики, эЎА нинг кичик бўлумларига мос келувчи қиймат ўлчанганда катта нисбий хатоликка ёл қўйилади, аммо бунда электр катталикни ўлчашдаги абсолют хатолик қиймати айни бир асбобнинг бутун шкаласи бўйича бир хил бўлади.
Юқори аниқликдаги махсус асбобларда аниқлик синфи, шкала бўлим қийматига мос келади. Баъзан биз ишлатадиган оддий асбобларда ўлчашдаги абсолют хатолик сифатида асбоб шкаласи энг кичик бўлимининг ярми яъни 0.5 C олиниши мумкин. Бу ҳол қуйидаги ҳолларда бажарилади:
1) агар 0,5C >ΔА бўлса, ўлчашдаги нисбий хатолик
2) агар 0,5C <ΔА бўлса , ўлчашдаги нисбий хатолик
Масалан, ўлчаш чегараси 30 мА, аниқлик синфи- 2,5 бўлган шкаласи тенг бўлимлардан иборат миллиамперметрниг бўлим қиймати 1А тенг. Унда 10 мА ток ўлчанса, қандай абсолют ва нисбий хатоликларга йўл қўйилган.

Агар ΔИ >0,5C бўлса, (0,5C=0,5мА) ўлчашдаги нисбий хатолик тенг бўлади.





Download 0,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish