Gadoyniyozov Eraj 212 b бош миянинг тузилиши, унинг бўлимларига таъриф беринг

4.Пирамиданиг клиник аҳамияти нимадан иборат.

Piramidal traktlarni saqlaydi.

5.Оливанинг тузилиши, боғланиш йўллари, клиник аҳамияти.

Uzunchoq miyaning oldingi yuzasida oldingi yon egat — sulcus antero- lateralis ko'rinadi. Bu egatning lateral tarafida — oliva deb atalgan bo rtma joylashadi. Bu hosila tishsimon tuzilishga ega bo'lgan kulrang modda Rombsimon miya — rhombencephalon nucleus olivarisdan hosil bo'ladi. Bu o'zaklar muvozanat saqlaydigan oraliq markaz bo'lib hisoblanadi. Olivalar oldidagi egat — sulcus preolivaris, uning orqasidagi egat — sulcus retroolivaris shu sohadagi maydoncha — area retroolivaris deyiladi. Oldingi va orqa egatlar orasida tizimchalar — funiculus lateralis joylashadi.

6.Узунчоқ мияда жойлашган марказлар ҳақида тушунча беринг.

Uzunchoq miyada muvozanatni saqlovchi o'zaklar, nafas hamda yurakning ish va qon aylanish faoliyatini boshqaruvchi markazlar joylashadi. Uzunchoq miya ichida muvozanatning oraliq markazi bo'lgan nucleus olivaris, IX-XI juft bosh miya nervlarining o‘zaklari, nafas va qon aylanish markazlari, to'rsimon holda joylashgan nerv hujayralari - formatio reticularis to'plami uchraydi.

7.Мияча ташқи ва ички тузилиши. Миячанинг ўзаклари.

Miyachaning ikki yon tarafida miyacha yarim sharlari hemispheria cerebelli va ularning orasida chuvalchangsimon qism — vermis ko'rinadi. Chuvalchangsimon hosila sohasi miyacha tanasi — corpus cerebelli deb ataladi. Miyachaning corpus cerebelli sohasida quyidagi bo'laklar bo'ladi: 1) lobus cerebelli anterior — miyachaning oldingi bo'lagi. Bu bo'lak tarkibida lingula cerebelli — miyacha tilchasi. lobulus centralis markaziy bo'lakcha. ala lobuli centralis — markaziy bo'lakcha qanotlari, culmen cho'qqisi, lobulus quadrangularis anterior — oldingi to'rt burchakli bo'lakchalar bo'ladi. 2) lobus cerebelli posterior miyachaning orqa bo'lagi. Bu bo'lak tarkibida lobus simplex — oddiy bo'lakcha, lobuli semilunares — yarimoysimon bo'lakchalar, lobus gracilis — nozik bo'lakcha, pyramis — piramida, lobus biventer — ikki qorinchali bo'lakcha, uvula — tilcha, tonsilla cerebelli miyacha murtaklari ko'rinadi. Miyachayanm sharlarining ichki qismida to rt xil о zak bo'ladi. Ichki sohada IV qorincha cho‘qqisi sohasiga to'g'ri kelgan cho'qqi –nucleus fastigii lateralroq joylashgan sharsimon O zak — nucleus corpus pineale. globosus, probkasimon o'zak — nucleus emboliformis va eng chekkada joylashgan tishsimon o'zaklar — nucleus dentatus ko'rinadi. Bu o'zaklarning hammasi muvozanatni boshqarish bilan bog'liq bo'lgan holda filogenetik jihatidan turli davrda hosil bo'lgan. Cho'qqi o'zagi va bo'lakcha juda eskidan bor bo'lib, pastki tabaqali hayvonlarda ham uchraydi.

8.Миячанинг оёқчалари, бош мия бўлаклари билан бирикиш жойлари. Миячаинг клиник аҳамияти.

Miyacha miyaning qismlari bilan uch juft oyoqchalar vositasida o'zaro birikadi. Miyachaning yuqori oyoqchalari — pedunculi cerebellares superiores o'rta miya bilan birikadi. Miyachaning o'rta oyoqchalari — pedunculi cerebellares medius Voroliy ko'prigi bilan tutashadi. Miyacha (yuqori tomondan). Uning ostki oyoqchalari pedunculi cerebellaris inferior uzunchoq miya bilan birlashadi. Miyachaning oyoqchalari asosan oq moddalardan tashkil topib o’tkazuvchi yo’llardan iborat.