G‘aznachilik faoliyatini tashkil etishning xorij tajribalari Tekshirdi: Abdurasulov M

Barcha g’azna daromadlari boshqarmaning qaysi bo’linmasida va qaysi manbadan kelib tushishidan qat’iy nazar g’aznachilikka tegishlidir, har qanday ortiqcha sarf -xarajat ruxsatsiz amalga oshirilmasligi kerak. 1821 yilda Moliya vazirligi tarkibida davlat G’aznachilik Departamenti tashkil etildi va bu depertament 1918 yil 1 noyabrgacha amal qilib keldi. Shu tarzda g’aznachilik va markaziy emissiya organlari funktsiyalari aralashtirib yuborildi. Bozor munosabatlarini rivojlantirishning zamonaviy Rossiya iqtisodiyotida markazlashtirish va ko’p sonli tijorat banklarining paydo bo’lishiga olib keldi. Bu davrda Rossiya banki pul-kredit munosabatlarini kuchaytirishga ko’proq e’tiborga qaratdi va byudjet tizimi bo’g’inlarida byudjet ijrosi masalalari e’tibordan chetda qolib ketdi. Natijada byudjet mablag’larining bank hisobi susayib ketdi, tijorat banklari esa byudjet mablag’lari sarflanishda nazoratdan cheklab qo’yishdi va shuningdek bunday nazorat yo’qligi bilan ham qiziqishmadi.

Rossiya Federatsiyasi G’aznachiligi:

federal byudjetning yagona hisob raqamidagi jarayonlarni boshqaradi;
Federal byudjet mablag’lari bosh boshqaruvchilari, boshqaruvchilari va federal byudjetdan mablag’ oluvchilarning jamlama reestrlarini olib boradi;
Rossiya Federatsiyasi Federal byudjetining ijrosi to’g’risida dastlabki ma’lumotlarni va hisobotlarni tuzadi va Rossiya Federatsiyasi Moliya vazirligiga taqdim etadi.
Rossiya Federatsiyasi qonunchiligiga asosan, byudjet tizimidagi byudjetlar o’rtasida federal soliqlar va yig’imlar to’langanidan tushgan mablag’lar taqsimotini amalga oshiradi;
Federal byudjet mablag’larini prognozlashtiradi va kassa rejalarini tuzadi;

O’zbekiston Respublikasi G’aznachiligi:

Xarajatlarni amalga oshirish ruxsatnomalari yordamida byudjet tashkilotlari ning xarajatlarni to‘lash
Moliyaviy resurslarni taqsimlash yoki limitlarni belgilash
Davlat maqsadli jamg‘armalari va byudjetdan tashqari fondlarini boshqarish
Davlat byudjetiga soliqlarni va boshqa tushumlarni yig‘ish
Daromadlarning tushishini nazorat qilish