G’aznachilik tizimini takomillashtirishning xorij tajribasi va O’zbekiston Respublikasida qo’llash imkoniyati

 

TOSHKENT – 2017 

 

---

3 

 

MUNDARIJA: 

 

KIRISH………………………………………………………...

 

3 

1-BOB  XORIJIY 

MAMLAKATLARDA 

G’AZNACHILIK 

TIZIMINING  VUJUDGA  KELISHI  VA  RIVOJLANISH 

BOSQICHLARI………………………………………………. 

 

 

 

7 

1.1. 

Xorijiy mamlakatlarda g’aznachilik tizimining vujudga kelishi,  

ularning iqtisodiy mohiyati va ahamiyati…………………….. 

 

7 

1.2. 

Xorijiy 

mamlakatlarda 

davlat 

byudjeti 

mablag’larini 

boshqarishda  g’aznachilik  tizimidagi  islohotlarning  rivojlanish 

bosqichlari……………………………………………………... 

 

 

15 

 

1-bob bo’yicha xulosa…………………………….. 

22 

2-BOB  XORIJIY 

MAMLAKATLARDA 

G’AZNACHILIK 

TIZIMINING AMALIY HOLATI TAHLILI……………

 

 

23 

2.1. 

Xorijiy  mamlakatlarda  g’aznachilik  tizimining  amaldagi 

holati tahlili………………………………………………….. 

 

23 

2.2. 

Xorijiy  mamlakatlar  moliya  tizimida  yagona  g’azna  hisob 

raqamini yuritilishining amaldagi holati tahlili……………….. 

 

39 

 

2-bob bo’yicha xulosa………………………………………… 

 

3-BOB  

 

O’ZBEKISTON 

RESPUBLIKASI 

G’AZNACHILIK 

TIZIMINI  ISLOH  QILISHDA    ILG’OR  XORIJ 

TAJRIBALARNI QO’LLASH IMKONIYATLARI…….

 

 

 

48 

3.1. 

O’zbekiston 

Respublikasida 

g’aznachilik 

tizimi 

faoliyatidagi  asosiy  muammolar  va  ularni  bartaraf  etish 

masalalari…………………………………………………….. 

 

 

48 

3.2. 

O’zbekiston 

Respublikasi 

g’aznachilik 

tizimini 

rivojlantirishda 

ilg’or 

xorij 

tajribalarni 

qo’llash 

imkoniyatlari………………………………………………… 

 

 

52 

 

3-bob bo’yicha xulosa…………………………………………. 

65 

XULOSA……………………………………………………………….  

 

66 

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI………………. 

 

68 

 

 

 

---

4 

 

 

  KIRISH 

Bitiruv  malakaviy  ishi  mavzusining  dolzarbligi.

  Xorijiy  mamlakatlarda 

g’aznachilik tizimini shakllanishi va rivojlanishi, davlat byudjeti mablag’larini 

boshqarishda    iqtisodiy  islohotlarni      amalga    oshirish  bungungi    kunning    asosiy  

talabidir.  Mamlakatimizda  ham  mazkur  sohani  yanada  rivojlantirish  maqsadida 

Prezidentimiz  Sh.Mirziyoyev  tomonlaridan  oldimizga  ulkan  vazifalar  qo’yilgan, 

jumladan:  “…oldimizda  markaziy  boshqaruv  organlari  -  Iqtisodiyot  vazirligi, 

Moliya  vazirligi,  Tashqi  iqtisodiy  aloqalar,  investitsiyalar  va  savdo  vazirligi, 

Xususiylashtirish,  monopoliyadan  chiqarish  va  rakobatni  rivojlantirish  davlat 

qo‘mitasi, bojxona tizimi va boshqa idoralar faoliyatini tubdan yaxshilashga doyr 

kompleks chora-tadbirlarni amalga oshirish vazifasi ham turibdi.”

1

  

Yuqoridagi  fikrlardan  kelib  chiqib,  g’aznachilik  tizimini  rivojlantirishda 

ilg’or xorij tajribasi qay darajada muhim va dolzarb ekanligini bildiradi. 

  Jahon  tajribasiga  asoslangan  holda  bugungi  kunda  dunyo  miqyosida 

g’aznachilik tizimini o’rganishda moliya siyosatini  tubdan isloh qilish va  hayotga 

tadbiq  etish    jarayonida,  moliyaviy    resurslardan,  aholining  moddiy  va  ma’naviy  

darajasini  oshirish,  ijtimoiy  madaniy  tadbirlarga  mablag’larni    sarflanishini 

oshirish,  xalq  iste’moli  mollari  ishlab  chiqarishni    rivojlantirishga    qaratilgan  

chora-tadbirlarni  amalga oshirishdan iboratdir. 

Bozor  iqtisodiyoti  rivojlangan  davlatlarda  moliyani  boshqarish    asosan  

g’aznachilik  tizimi  orqali amalga oshiriladi.  

Davlat  byudjeti    ijrosining    yangi  mexanizmini  amaliyotda  kiritish  bugungi 

kunda byudjet  islohotlarining  yirik  yo’nalishlaridan  biri  desak  xato  bo’lmaydi, 

chunki  davlat  moliyasini  samarali  boshqarish  zaruriyati  byudjet    mablag’laridan  

to’g’ri    foydalanish  uchun  byudjet  xarajatlarining  nazoratini    kuchaytirish    talab  

etiladi.