Газобетон ишлаб чикариш учун боғловчи ва тулдирувчи моддалар

Гипс ва унинг асосидаги боғловчилар (ГОСТ 125-79). Қурилиш гипси ҳавода қотадиган боғловчи модда ҳисобланади. Қурилиш гипси табиий икки сувли гипсни 150-170 ⁰С ҳароратда ярим сувли гипсга айлангунча қиздириб олинади. Гипс сув билан аралаштирилганда хамирга ўхшаш бўтқа ҳосил бўлади ва у тез қота бошлайди. Суюқ ҳолатдаги бўтқа каттиқ холатга ўтиб, ҳавода қотади ва аста секин мустаҳкамлиги ошиб боради. Гипс тез қотадиган боғловчилар тоифасига киради. Гипс қотишининг бошланиши гипс сув билан қориштирилганидан кейин 4 мин.дан олдинроқ бошланмаслиги, тугаши эса 6 мин.дан олдинроқ ва 30 мин.дан кеч бўлмаслиги керак. Қурилиш гипси юқори сув талабчанликка (55-65 %) ва нисбатан кам мустаҳкамликка (2-7 МПа) эга. Гипснинг мустаҳкамлиги қотиш жараёнида сезиларли ошади ва 7,5-12,5 МПа га етиши мумкин.
Икки сувли гипсга махсус ишлов берилиб, мустаҳкамлиги ўта юқори 10-25 МПа бўлган гипс олинади. Унинг қотиши бошланиши мудати 15-20 мин.дан иборат. Ўта мустаҳкам гипсдан пластик хамир олиш учун кам сув (гипс массасига нисбатан 35-45 %) талаб қилинади. Бу ўз навбатида уларни қуйма бетонларда фойдаланиш имконини беради.
Мустаҳкамлик кўрсатгичи бўйича гипс Г-2 дан Г-25 гача бўлган ўн икки маркага бўлинади. Қурилишда эса асосан гипснинг Г-4...Г-7 маркалари ишлатилади. Қотган гипснинг зичлиги нисбатан камроқдир (1200-1700 кг/м³), ғоваклиги эса сезиларли юқоридир (30-60 %).
Гипсоцемент-пуццоланли боғловчи гипсга нисбатан сув таъсирига анчагина чидамли. У 50-80 % ярим сувли гипс ва 20-50 % пуццолан портландцемент ёки фаол минерал қўшимчали портландцементдан ташкил топган. Минерал қўшимча миқдори қуйидаги шартга жавоб бериши керак: боғловчи таркибидаги СаО концентрацияси 0,85 г/л дан ошиб кетмаслиги керак. Бундай шароитда СаО ни минерал қўшимчалар ўзига боғлаб гидросульфоалюминатниннг моносульфатли турини ҳосил қилади. Натижада майин дисперсли кам емириладиган гидросиликатлар боғловчининг сувга чидамлилигини оширади.
Гипсоцемент-пуццоланли боғловчилар 100, 150, 200 маркаларда ишлаб чиқарилади. Улар асосида тез қотадиган ва мустаҳкамлиги 15-25 МПа бўлган бетонлар олиш мумкин. Бундай бетонлар тайёрланганидан 2-3 с.дан кейин лойиҳавий мустаҳкамлигининг 30-40 % га эришади. Бетон қотишини тезлатиш учун буюмларга 5-8 с. давомида 70-80 ⁰С ҳароратда буғ билан ишлов берилади.