Genetikadan masalalar to‘plami va ularni echish usullari

8-masala*. Pomidor o‘simligida mevasining qizil rangda bo‘lishi sariq rangi ustidan to‘liq dominantlik qiladi. Qizil mevali pomidor o‘simliklari sariq mevali o‘simliklar bilan chatishtirilganda F₁ da olingan o‘simliklarning hammasi qizil mevali bo‘lgan. F₂ da olingan o‘simliklarning 520 tasi qizil va 174 tasi sariq mevali bo‘lgan. CHatishtirish uchun olingan o‘simliklarning va F₁, F₂ o‘simliklarning genotipini aniqlang. F₁ o‘simliklari gomozigotali qizil mevali va sariq mevali o‘simliklar bilan chatishtirilsa, F_B da o‘rganilayotgan belgining irsiylanishi bo‘yicha qanday natija olish mumkin?
Masalaning echilishi:
Belgi Gen
Qizil rang A
Sariq rang a
qizil sariq
P ♀ AA X ♂ aa
g A a
F₁ Aa - qizil rangli pomidor
qizil qizil
P ♀ Aa X ♂ Aa
g A, a A, a
F₁ AA - qizil rangli pomidor
Aa - qizil rangli pomidor
Aa - qizil rangli pomidor
aa - sariq rangli pomidor Nisbat 3 : 1
Masala shartiga ko‘ra F₂ da 520 ta qizil rangli pomidor va 174 ta sariq rangli pomidorlar olingan. Olingan bu raqamlarning 3 : 1 nisbatga to‘g‘ri kelishini tekshirib ko‘ramiz. Hamma pomidorlar soni 520 + 174 = 694. Bu raqamni 4 ga bo‘lib bir qismini topamiz: 694 : 4 = 173,5. Nazariy jihatdan qizil rangli pomidorlar 173,5 x 3 = 520,5. Sariq rangli pomidorlar
173,5 x 1 = 173,5. Demak, olingan faktik sonlar nazariy kutilgan sonlarga to‘g‘ri keladi.
F₁ duragaylarini har ikki ota-ona bilan qayta chatishtiramiz:
qizil qizil
P ♀ Aa X ♂ AA
g A, a A
F_v AA - qizil rangli pomidor
Aa - qizil rangli pomidor
Olingan bekkross duragaylarning barchasi qizil rangli pomidorlar bo‘lgan. Sariq rangli pomidorlar olinmagan. Nisbat 1 : 0
qizil sariq
P ♀ Aa X ♂ aa
g A, a a
F_v Aa - qizil rangli pomidor,
aa - sariq rangli pomidor
Olingan bekkross duragaylarning 50 foizi qizil rangli pomidorlar,
50 foizi sariq rangli pomidorlar. Nisbat 1 : 1.