Геофизикавий тадқИҚот усуллари кафедраси 70530505 – Геофизика, фойдали қазилмаларни қидиришнинг геофизик усуллари мутахассислиги I босқич магистранти Жўраев Шахзод Собиржон ўғлининг «Марказий Осиё геофизик майдонлари ва геодинимикаси»

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА
ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ
ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ
ГЕОЛОГИЯ ВА ГЕОИНФОРМАЦИОН ТИЗИМЛАР ФАКУЛЬТЕТИ
ГЕОФИЗИКАВИЙ ТАДҚИҚОТ УСУЛЛАРИ КАФЕДРАСИ
70530505 – Геофизика, фойдали қазилмаларни қидиришнинг
геофизик усуллари мутахассислиги I босқич магистранти
Жўраев Шахзод Собиржон ўғлининг
« Марказий Осиё геофизик майдонлари ва геодинимикаси» фанидан


АМАЛИЙ МАШҒУЛОТ ҲИСОБОТИ


Мавзу: Маъдан танасининг кўрсаткичларини аниқлаш


Қабул қилди: Доц. в.б. З. Шукуров


Тошкент-2022

1. 
   Амалий машғулот
   

Маъдан танасининг кўрсаткичларини аниқлаш
Амалий машғулотнинг мақсади: Тадқиқот ҳудудида олиб борилган магниторазведка тадқиқотлари асосида кузатилган аномалияларни талқин қилиш орқали маъдан танасининг кўрсаткичларини аниқлашдан иборат.
Амалий машғулотнинг мазмуни: Тадқиқот ҳудудида олиб борилган магниторазведка тадқиқотлари асосида кузатилган аномалияларни талқин қилиш орқали маъдан танасигача бўлган чуқурлик, маъдан танасининг кенглиги, маъдан танасининг ётиш бурчаги ва маъдан танасиниг магнитланганлик даражасини аниқлашдан иборат.
Амалий машғулотнинг бажарилиш тартиби: Тадқиқот олиб борилган ҳудуднинг магнит майдон қийматлари Exсel дастурига ўтказилиб, Ер магнит майдонининг ∆Т графиги тузилади.

Маъдан танасининг кўрсаткичларини аниқлаш учун маъдан танасининг Eр магнит майдонига боғланган ∆Т графигида ҳосил бўлган гипербола томонларидан абсцисса ўқига томон оғиш бурчаги бўйлаб уринмалар ўтказилади. Уринмаларнинг абсцисса ўқи билан кесишган нуқталари орасидаги масофа (Х) аниқланади. ∆Т нинг энг юқори қийматининг ярми

ҳисоблаб топилади,

ва шу нуқтадан абсцисса ўқига паралел чизиқ чизилади. Ҳосил бўлган чизиқнинг уринма томонлари билан кесишган нуқталаридан абсцисса ўқига перпендикуляр чизиқ туширилади ва улар орасидаги масофа Х_0,5 қиймати аниқланади. ∆Т нинг энг юқори қийматининг чорак қисми ҳисоблаб топилади,

ва шу нуқтадан абсцисса ўқига паралел чизиқ чизилади. Ҳосил бўлган чизиқнинг уринма томонлари билан кесишган нуқталаридан абсцисса ўқига перпендикуляр чизиқ туширилади ва улар орасидаги масофа Х_0,25 қиймати аниқланади.

X = 640 м Х_0.5 = 380 м X_0.25 = 490 м

Маъдан танасигача бўлган чуқурликни ҳисоблаш:



= 125,92 м ≈ 126 м
Маъдан танасининг кенглигини ҳисоблаш:
b = = = 358,5 м


Маъдан танасининг ётиш бурчагини аниқлаш:
= = -4,005


α = arctg(-4,005) = -75,98º = -76º


Маъдан танасининг магнитланганлик даражасини аниқлаш:
= = 15,76 нТл
Хулоса


Ушбу амалий машғулотни бажариш натижасида тадқиқот ҳудудида олиб борилган магниторазведка тадқиқотлари асосида кузатилган аномалияларни талқин қилиш орқали маъдан танасигача бўлган чуқурлик, маъдан танасининг кенглиги, маъдан танасининг ётиш бурчаги ва маъдан танасиниг магнитланганлик даражасини аниқладим. Ҳисоб-китоб натижаларига кўра, тадқиқот ҳудудида маъдан танаси Ер юзасидан 126 м пастда 76° бурчак остида жойлашган ва маъдан танасининг кенглиги 358,5 м га тенг. Маъдан танасининг магнитланганлик даражаси 15,76 нТл га тенг экан деган хулосага келдим.