Gumanitar fanlar fakulteti O‘ta 20/5- guruh talabasi Jo’rayeva Shahlo Rahimjon qizining

ga
 oldim – Ukam
 uchun
 oldim. Siyoh
da
 yozdi – Siyoh
 bilan
 yozdi. 
Telefon
da
 gaplashdi – Telefon 
orqali
 gaplashdi. Akamni gapirdi – Akam haqida gapirdi.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati
Asosiy adabiyotlar
1. Jamolxonov H. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Oliy o‘quv yurtlari uchun darslik. – Toshkent: O‘zME, 
2013.

---

27 
2 Sayfullayeva R., Mengliyev B., Boqiyeva G. va b. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – Toshkent: Fan 
va texnologiyalar, 2010.
3. Rahimov S., Umurqulov B. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Darslik. – Toshkent: O‘qituvchi, 2003.
Qo‘shimcha adabiyotlar
1.
Zamonaviy o‘zbek tili. Morfologiya. Darslik.– Toshkent: Mumtoz so‘z, 2008.
2.
Турсунов У. ва бошқалар. Ҳозирги ўзбек адабий тили Т., 1993.
3.
Шоабдураҳмонов Ш. ва бошқалар. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Т., 1980.
4.
Ғуломов А.Ғ. Феъл. Ўздавнашр, Т., 1955.
5.
Абдураҳмонов Ғ. Ўзбек тили грамматикаси. Т.1995.
6.
Маҳмудов Н., Нурманов А. Ўзбек тилининг назарий грамматикаси. Т.:Тошкент, 1995.
7.
Раҳматуллаев Ш. Ҳозирги адабий ўзбек тили.Т.2006.
8.
Hojiyev A. O‘zbek tili morfologiyasi, morfemikasi va so‘z yasalishining nazariy masalalari.T.Fan. 
2010. 256 b.
Bog‘lovchi
 
1.
Bog‘lovchi, uning o‘rganilish tarixi, xususiyatlari, tiplari va turlari.
2.
Bog‘lovchi lisoniy imkoniyatlarining nutqiy voqelanishi, unda lisoniy va nolisoniy omillar munosabati.
Bog’lovchilar ham ko’makchilar kabi sintaktik alоqa vositasi sanalib, ulardan tobe 
munosabatni ifodalashdan tashqari teng munosabatni ham hosil qilishi bilan ajralib turadi. 
Bog’lovchilar gap bo’laklari, qo’shma gapning sodda gapga teng qismlari orasidagi 
turlicha
aloqalarni, grammatik munosabatini ko’rsatadi. Bog’lovchilarning mohiyati, 
o’zbek adabiy tilidagi bog’lovchilarning turlari, bu turlarga oid so’zlar tilshunosligimizda kеng 
o’rganilgan. Mavjud adabiyotlarda bog’lovchilarning turlari va bu turlarga qaysi so’zlar 
mansubligi masalasida turlicha nuqtayi nazarlar bor, ya’ni bir ishda bog’lovchi deb 
berilgan birlik boshqa ishda yuklamalar qatoriga kiritiladi, ko’makchi deb berilgan birlik 
bog’lovchi deb tan olinadi. Bog’lovchilarga oid so’zlarning aniq belgilanmaslik sababi ularning 
lisoniy jihatdan o’rganilmagan-ligida bo’lsa kеrak.
Bog’lovchilarni ham ko’makchilar singari shakliy jihatdan uch guruh (sof bog’lovchilar, nisbiy 
bog’lovchilar, qo’shimcha-simon bog’lovchilar) ga ajratib o’rganish lоzim. Sof bog’lovchilar 
guruhiga 
faqat 
bog’lovchi 
vazifasida 
qo’llaniladigan 
va, 
hamda, yo, yoxud, yoki, ammo, lekin, biroq, chunki, shuning uchun, agar, ya’ni 
kabi yordamchi 
so’zlar xos. Qo’shimchasimon bog’-lovchilar guruhiga 
-ki (-kim
) va ham bog’lovchi, ham yuklama 
vazifasida 
kela 
oladigan 
-u 
(-yu), 
-da, 
-mi
qo’shimchalari 
mansubdir.
-u 
(-yu), 
-
da 
qo’shimchalarining
bog’lovchi vazifa-sini to’la-to’kis bajarishi qator manbalarda 
qayd etilgan, 
-mi
qo’shimchasida ham bog’lovchilik xususiyati borligini
Yomg’ir yog’di