Guruh : kbi -58 Bajardi : Jumayev A. Tekshirdi : Abdug’aniyev A

To’lovga qobilyat


Moliyaviy barqarorlik


Investitsion jozibadorlik






Likvidlilik




Investitsion faollik


Korxona faoliyati samaradorligi

Tahlil jarayoni yo’naltirilganiga qarab quyidagi usullardan foydalanish mukin:

Moliyaviy tahlilning ahborot manbalari

KORXONANING MOLIYAVIY

HOLATINI TAHLILI

2. 
   Buxgalteriya balansining tarkibi va
   

tuzilishi.















BALANS
AKTIV PASSIV

Uzoq muddatli aktivlar
_{Joriy aktivlar} O’z mablag’lari
Majburiyatlar

Asosiy vositalar
Nomoddiy aktivlar
Uzoq muddatli investitsiyalar
TMZ

manbalari
Debitorlar Pul mablag’lari
Ustav kapital Qo’shilgan kapital
Rezerv kapital
Taqsimlanmagan foyda
Uzoq muddatli majburiyatlar
Joriy majburiyatlar

BALANCE


ASSETS L & SE

Current assets Noncurrent assets
^Liabilities Stockholders’ equity

Cash & mark. sec
Current
receivables Inventories
Other current
assets
Property, plant, & equipment, net
Goodwill & intangibles, net


Other assets, net
Current liabilities


Long-term liabilities
Stockholders’ equity


Contributed capital


Retained
earnings

• 
  Moliyaviy tahlilning muhim xususiyatlaridan biri korxona mulki, zahiralar va xarajatlarni
  

har tomonlama o’rganishdir.

• 
  Ular korxonaning bir me’yorida ishlashi hamda mahsulot ishlab chiqarishi va shartnoma bo’yicha sotish rejasini
  

ta’minlashga etarli bo’lishi lozim

• 
  Shuningdek, zahira va xarajatlar tarkibiga
  

o’simlik va chorvachilik bo’yicha tugallanmagan ishlab chiqarish, kelgusi davr xarajatlari, tayyor mahsulot va boshqalar ham kiradi.

Korxona buxgalteriya balansini aktiv moddalarining tahlili

Mol-mulkning tarkibi	Yil boshiga		Yil oxiriga		O’zgarishi (+,-)
	Summa, ming so’m	Salmog’i, %	Summa, ming so’m	Salmog’i %	Summada ming so’m	Salmoqda, %	Yil boshiga nisbatan o’zgarishi, %
1	2	3	4	5	6=4-2	7=5-3	8=6\2*100
1. Uzoq muddatli aktivlar (130)	8 330 866	80.46	7 790 152	69.59	-540 714	-10.87	-6.49
2. Joriy aktivlar (390) Shu jumladan:	2 022 837	19.54	3 404 668	30.41	+1381 831	+10.87	+68.31
A) tovar-moddiy zahiralari (140)	927 172	8.95	1 930 751	17.25	+1003 579	+8.3	+108.2
B) pul mablag’lari va qisqa muddatli qo’yilmalar (320)	4 223	0.04	29 842	0.27	+25 619	+0.23	+600.65
V) debitorlar (210)	1 091 442	10.55	1 444 075	12.89	+352 633	+2.34	32.3
Balans aktivining JAMI	10 353 703	100,0	11 194 820	100,0	+841 117	-----	+8.12

• 
  Jadvaldan ko’rinadiki,tahlil qilayotgan korxonada o’rganilayotgan joriy davrda jami aktivlar summasi 841 117 ming so’mga yoki 8.12 % ga ko’paygan.
  

Mol-mulkni tashkil topish manbaining tarkibi	Yil boshiga		Yil oxiriga			O’zgarishi (+,-)
	Summa, ming so’m	Salmog’i, %	Summa, ming so’m	Salmog’i, %	Summada, ming so’m		Salmoqdagi, %	Yil boshoga nisbatan o’zgarishi, %
1	2	3	4	5	6=4-2		7=5-3	8=6\2*100
1. O’z mablag’larining manbalari (480)	7 301 634	70.52	7 440 552	66.46	138 918		-4.06	+1.9
2. Majburiyatlar (770) Shu jumladan:	3 052 069	29.48	3 754 268	33.54	+702 199		+4.06	+23.0
A) uzoq muddatli majburiyatlar (490)	2335208	22.55	2075806	18.54	-259402		-4.01	-11.1
B) joriy majburiyatlar (600)	716 861	6.93	1 678 462	15.0	+961 601		+8.07	134.14
Balans passivining JAMI: (780)	10 353 703	100	11 194 820	100	+841 117		-----	8.12

Korxona buxgalteriya balansini passiv moddalarining tahlili

Jadvaldan ko’rinadiki, tahlil qilinayotgan korxonada joriy yilning boshiga nisbatan yil oxirida jami passivlari summasi 841 117 ming so’mga yoki 8.12% ga ortgan. Korxonada mol-mulkni tashkil etuvchi manbalarning bunday tartibda ko’payishini ijobiy holat sifatida baholash lozim. Ammo, ushbu manbalar qaysi manbalar hisobiga ko’payganligiga alohida ahamiyat qaratish kerak.
Aylanma mablag’larni qoplashga o’zlik manbalarining etarliligi yoki etishmasliligini tahlili

• 
  Tovar-moddiy zaxiralarni qoplashga tegishli manbalar bilan ta’minlanganlikning
  

tahlili

Ko’rsatkichlar
Yil boshiga
Yil oxiriga
Farqi (+,-)

1

1. 
   O’z mablag’larining manbalari
   

2


7301634
3


7440552
4


+138918

2. 
   Uzoq muddatli aktivlar
   
3. 
   Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga tegishli o’z manbalari (1- 2)
   
4. 
   Uzoq muddatli kredit va qarzlar
   
5. 
   Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga tegishli o’zlik va uzoq muddatli qarz manbalari (3+4)
   
6. 
   Qisqa muddatli kredit va qarzlar
   
7. 
   Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga tegishli jami manbalar (5+6)
   
8. 
   Tovar-moddiy zahiralarining jami
   
9. 
   Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga o’z manbalarining etarliligi (+) yoki etishmasligi (-), (3-8)
   
10. 
    Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga o’z va uzoq muddatli qarz manbalarining etarliligi (+) yoki etishmasligi (-), (5-8)
    
11. 
    Tovar-moddiy zahiralarni qoplashga jami manbalarning etarliligi (+) yoki etishmasligi (-) (7-8)
    

8330866
1029232


1115812
2145044


200000
2345044


596040
433192


1549004


+1749004
7790152
349600


956410
1306010


333700
1636710


1930751
-1581151


-624741


-294041
-540714
-679632


-159402
-839034


+133700
-708334


+1334711
-2014343


-2173745


-2043045

Moliyaviy barqarorlik tahlili


Moliyaviy mustahkamlik ko’rsatkichi kompleks sifatidagi
ko’rsatkich bo’lib, u:

• 
  Korxonalarning murakkab bozor munosabatlari davrida ishlab chiqarishni saqlanib qolish imkoniyatini;
  
• 
  Korxona mablag’laridan erkin ravishda foydalanish imkoniyati borligini;
  
• 
  Ishlab chiqarishni to’xtatmasdan, mahsulot sotish imkoniyati
  

borligini;

• 
  Korxonalar faoliyatining umumiy mustahkamliligini;
  
• 
  Korxonalar faoliyatiga to’g’ri boshqaruvlik qilinayotganligini;
  
• 
  Korxonalarda mavjud moliyaviy resurslarni bozor munosabatlarining talablariga javob
  

berishligini;

• 
  Korxonalarning zahira va xarajatlarga bo’lgan ehtiyojlarini qoplovchi manbalar borligi darajasini ko’rsatadi.
  

Молиявий коэффициентлар корхона молиявий ҳолатини ифодаловчи нисбий кўрсаткичлардир. Улар молиявий ҳолатнинг мутлоқ кўрсаткичлари нисбати ёки чизиқли комбинация шаклида ҳисобланади.

• 
  Молиявий коэффициентлар қуйидаги мақсадларда қўлланилади:
  
• 
  баланс кўрсаткичларини чуқур таҳлил қилиш;
  
• 
  молиявий ҳолатни ўтган йилларга нисбатан ўзгаришини аниқлаш;
  
• 
  барқарор молиявий ҳолатдан оғишиш мезонларини аниқлаш;
  
• 
  корхона молиявий ҳолатини соғломлаштириш истиқболларини белгилаш ва ҳоказо.
  
• 
  Молиявий кўрсаткичлар таҳлилида қуйидаги коэффициентлар энг асосий ўринни эгаллайди:
  
• 
  молиявий мустақиллик;
  
• 
  молиявий барқарорлик;
  
• 
  жорий ликвидлик;
  
• 
  тез ликвидлик;
  
• 
  мутлоқ ликвидлик;
  
• 
  ҳаракатчанлик коэффиценти;
  
• 
  банкротликни башорат қилиш коэффиценти;
  
• 
  молиялаш коэффиценти;
  
• 
  иммобилизация коэффиценти ва ҳоказо.
  

Ушбу кўрсаткичлар моҳиятини чуқур ўрганиш асосида корхона молиявий ҳолати ҳамда тўлов қобилиятига баҳо бериш имкони туғилади. Корхона молиявий аҳволини баҳолашда ушбу коффицентларга доир қуйидаги мезонлардан фойдаланишни тавсия этилади.
Корхона молиявий аҳволини баҳолашнинг асосий кўрсаткичлари

№