Х боб. Инновацион иқтисодиётни ривожлантиришда хорижий тажрибалардан фойдаланиш Ўқув мақсади

Хитой Халк Республикасининг инновацион ривожланиши. ХитойЯпония каби ўзининг инновацион ривожланишини чет элдан патентлар, лицензиялархаридидан бошлаб замонавий саноат тармоғини шакллантиришга муваффақ бўлди.

Хитойда эркин иқтисодий зоналарга (ЭИЗ) сармоялар жалб этишнинг ҳукукий-шартномавий, ташкилий асослари вужудга келтирилди. Масалан, мамлакатда корхона фойдасидан олинадиган солиқ ставкаси - 33 фоиз бўлгани ҳолда, эркин иқтисодий зоналарда жойлашган, фаолият кўрсатаётган корхоналарда бу кўрсаткич - 15 фоизни ташкил этган эди

Хитой миллий инновацион тизимнинг муваффақиятли фаолияти нафақат кучли фан ва таълим, балки бошқа институционал шарт-шароитлар бўлишини талаб этди. Хусусан :

^ янгиликларнинг асосий генератори сифатида рақобатбардош тадбиркорликнинг бўлиши;

• 
  глобал инновацион соҳага интеграциялашув юқори технологияларннг миллий тармоқларини ривожлантиришнинг энг муҳим шарт-шароити сифатида амалга оширилиши;
  

• 
  таълим, фан ва технологияларни ривожлантириш, инновацион ўсиш учун қулай институционал шароитларни шакллантириш - давлат сиёсатииинг устувор йўналишларига айланиши лозимлиги.
  

215

Япониянинг инновацион ривожланиши. Япония миллий иктисодиётиниривожлантиришда қувиб етишнинг классик усулини кўллайдиган мамлакатлар каторига киради. Қувиб етишнинг классик усулининг дастлабки даврларида АҚШда ишлаб чиқариладиган юкори технологияларни импорт қилиш ҳисобига амалга оширилган. 1960 йилдан бошлаб хусусий техника-технологияларини ишлаб чикишга алоҳида эътибор бера бошлади.

Япония иқтисодий ўсишни таъминлашда иммитацион моделни жорий этган, ушбу модел кейин Осиё китъасида катор мамлакатларда кенг қўлланилган, иммитацион моделнинг асосий хусусияти чет эл мамлакатлари технологияларига маҳаллий технологияларни чатиштириш ҳисобланади;

Япония 1950 йиллардан бошлаб хорижий мамлакатлардан кўплаб патентлар ва лицензиялар сотиб олиш ҳисобига инновацион ривожланишга асосланган йирик технопаркларни ташкил этди.

80-йилларида Ташқи савдо ва саноат вазирлиги томонидан “Технополис” дастури асосида 14 шаҳарда 18 гектарлик технополис ташкил этилди.

“Цукуба" технополиси энг йириги бўлиб, 28 минг га майдонни эгаллаган, унда 145,0 минг киши фаолият кўрсатади.

Японияда инновацион иктисодиётнинг самарали ривожланишининг асосий ютуқларидан бири, мамлакатда унинг асосий йўналишлари белгилаб кўйилган. Унинг асосий йўналишлари тўртта асосий масалани ўз таркибига киритган:

• 
  фундаментал ва амалий тадқиқотларини чуқурлаштириш;
  

• 
  ташқи алоқаларни кенгайтириш орқали технологик сиёсатни юритиш;
  

• 
  фан-техника тараққиётини аҳоли манфаати ва табиат билан ҳамоҳанг ривожланишда бўлиши;
  

• 
  ҳудудлар ривожланишининг технологик сиёсатини юритиш.