Халқаро ҳуқуқ тушунчаси, предмети ва моҳияти

Халқаро ҳуқуқ тушунчаси, предмети ва моҳияти

РЕЖА:

• 1. Халқаро ҳуқуқ тушунчаси ва предмети
• 2. Ҳозирги замон халқаро ҳуқуқи ва классик халқаро ҳуқуқ
• 3. Халқаро оммавий ҳуқуқ ва халқаро хусусий ҳуқуқ
• 4. Халқаро ҳуқуқ ва давлатларнинг миллий ҳуқуқи
• 5. Халқаро ҳуқуқ, халқаро муносабатлар, дипломатия ва ташқи сиёсат

Халқаро ҳуқуқ тушунчаси

• бу халқаро ҳуқуқ субъектлари ўртасидаги оммавий-ҳуқуқий характердаги сиёсий, харбий-сиёсий, харбий-техникавий, иқтисодий, валюта-молиявий, илмий-техникавий, маданий ва гуманитар муносабатларни тартибга солувчи юридик (шартномавий ва одат) нормалар йиғиндиси

Халқаро ҳуқуқ предмети

• бу халқаро ҳуқуқ нормалари билан тартибга солинадиган ва халқаро ҳуқуқ субъектлари ўртасидаги вужудга келадиган оммавий-ҳуқуқий характердаги сиёсий, харбий-сиёсий, харбий-техникавий, иқтисодий, валюта-молиявий, илмий-техникавий, маданий ва гуманитар муносабатлардир.

Халқаро ҳуқуқнинг функциялари унинг ижтимоий вазифалари билан белгиланувчи, ижтимоий муҳитга таъсир этиш йўналишларидир

• 1. Мувофиқлаштирувчи
• 2. Тартибга солувчи
• 3. Таъминловчи
• 4. Муҳофаза

Мувофиқлаштирувчи

• Давлатларнинг халқаро ҳуқуқ меъёрлари ёрдамида халқаро ҳамкорликнинг турли соҳаларида умумий қабул қилинган хулқ-атвор стандартларини белгилайди

Тартибга солувчи

• Бу давлатлар томонидан қатъий қоидаларни белгиалшда намоён бўлади. Буларсиз давлатларнинг жаҳон ҳамжамияти билан муносабатлари ва биргаликда мавжудлигини тасаввур қилишнинг имкони йўқ

Таъминлаш

• Халқаро ҳуқуқ ўзида шундай меъёрларни мустаҳкамлайдики, бу давлатларнинг кўп йиллик алоқалари жараёнида белгиланган маълум хулқ-атвор қоидаларига риоя қилишга ундайди.

Муҳофаза

• Бу давлатлар миллий манфаатлари ва қонуний ҳуқуқларини ҳимоя қилади

Ҳозирги замон халқаро ҳуқуқи

• Классик халқаро ҳуқуқ

Классик	Ҳозирги замон
Урушга муносабат
Давлатлар ўртасидаги низоларни ҳал қилишнинг ҳуқуқий воситаси	1928 йилги Бриан-Келлог пактига асосан, миллий сиёсат қуроли сифатида урушдан фойдаланиш тақиқлаб қўйилди. Урушга бўлган муносабат Биринчи жаҳон урушидан кейин узил-кесил ўзгарди. БМТнинг Уставида куч ишлатиш ёки куч ишлатиш билан таҳдид қилиш бутунлай тақиқлаб қўйилди

Классик

Ҳозирги замон

Ҳудудий таъсир доираси
Асосан Европа давлатлари ўртасида амал қилган	Универсал. Ўз таъсир доирасига барча давлатларни олади.
Манбалари
Одат ҳуқуқи	Халқаро шартномалар Халқаро одатлар
Субъектлари
Давлатлар	Давлатлар Халқаро ташкилотлар Давлатга ўхшаш тузилмалар Индивидлар

Халқаро хусусий ҳуқуқ

• хорижий элементлар билан мураккаблашган фуқаролик-ҳуқуқий муносабатларни тартибга солувчи нормалар йиғиндиси

Халқаро ҳуқуқ ва давлатнинг миллий ҳуқуқи

• дуалистик назария XIX аср охирида пайдо бўлган (Трипсль, Анцилотти, Комаровский, Мартенс)

• диалектик дуализм

• монистик концепция (Лассон, Кауфман, Кельзен, Руссо ва бошқ.)