Havoning isishi va sovishi jarayonlari. Havo haroratini o‘lchash

Issiqxona effekti nima o‘zi?
Quyoshdan kelgan issiqlikning Yer sathida jamlanib, dimlanib qolishi issiqxona effekti deyiladi. Ya'ni quyoshdan kelgan nurni Yer ham o‘z navbatida atmosfera orqali koinotga qaytaradi. Ushbu nurlarning bir qismi koinotga chiqib ketish o‘rniga odamlardan chiqarilgan turli gazlarga yutiladi. Uning koinotga qaytib chiqib ketmasligi oqibatida Yer yuzi me'yoridan ortiq qiziydi va iqlimga ta'sir ko‘rsatadigan issiqxona qatlami hosil bo‘ladi.
Natijada sutka mobaynida eng yuqori va eng past harorat orasida kam farq bo‘ladi. Ya'ni odamlar va tabiat tunda ham kunduzgi kabi issiq va dim havo ta'sirida qoladi. Bunday sutkalik issiqlik esa keskin isish hodisasini keltirib chiqaradi.
Anomal iqlim hodisalari – muvozanat buzilganining belgisi
“O‘zgidromet” yetakchi mutaxassisi Erkin Abdulahatov Kun.uz muxbiri bilan suhbatda “issiqxona effekti”ning hosil bo‘lishi, jamiyatga va kelajakka yetkazadigan zarari haqida gapirdi.

— Tasavvur qiling, chelakda muzdek suv bor. Har holda suv etni junjitadigan darajada sovuq. Birinchi vaziyatda, suvga qo‘lingizni asta tiqish orqali, suv haroratini o‘z badaningizga moslashtira oldingiz. Ikkinchi vaziyatda o‘sha chelakdagi muzdek suvni sizning ustingizga to‘satdan sepib yuborishdi. Sizda seskanish va o‘ta noqulay vaziyat yuzaga keldi. Suv haroratini ikki xil vaziyatda ikki xil hissiyot bilan qabul qilishni his qildingiz...

Nega bu voqeani esladim. Iqlim isishini tezlashtiradigan issiqxona effekti hosil qiluvchi gazlar ham to‘satdan sun'iy ravishda tez ko‘paytirilmoqda. Aksiga, uning nazorati, muvozanatini ushlab turish uchun tabiatning o‘ziga ham imkon qoldirmayapmiz: o‘rmonzorlarni yovvoyilarcha yo‘q qilish, yerlarni pala-partish o‘zlashtirish, dunyo okeanini ifloslantirish orqali tabiatning havoga chiqarilayotgan iflos gaz miqdorlarini jilovlash imkoniyatini cheklab qo‘ydik.
Xuddiki, sovuq suvni sizni ustingizdan birdan quyib yuborganda yuzaga keladigan hissiyotlarni tabiat uchun ham yaratib qo‘ydik. Tushuning, tabiat bunga shunchaki tez moslasha olmaydi, bu aks ta'sirlar tabiatda ham to‘satdan havo oqimlari harakatidagi muvozanatni buzib, hududlarga xos bo‘lmagan anomal hodisalarni taqdim etishiga olib kelaveradi.