Himoyaga ruxsat etilsin Magistratura bo‘lim boshlig‘i D. A. Mamatqulov

II BOB. O’ZBEK ELATINING SHAKLLANISHI…………………..
19
2.1. Qoraxoniylarning Movarounnahrga kirib kelishi……………………..	19
2.2. O‘zbek turklarining asosini qarliq-chigil turklari tashkil etishi………	27
Xulosa………………………………………………………………………	42
Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………………….	44

KIRISH


Mavzuning dolzarbligi. O’zbek xalqining etnik shakllanishi urug’chilik jamoasidan to hozirgi davrda еtuk millat darajasiga ko’tarilgan juda uzoq va murakkab jarayonni o’z boshidan kechirdi. Aslida urug’ bir ota-onadan tarqalgan qon-qarindoshlarning uyushuvi natijasida shakllangan jamoadir. Tirikchilik tashvishi va tashqi dushmanlardan saqlanish zaruriyati kishilarning qon-qarindoshlikka asoslangan birlashuviga olib kelgandi. Urug’chilik jamoasi eng qadimgi odamlar to’dasiga nisbatan mustahkamroq va tashkiliyroq bo’lib, shu yo’l orqali kishilarning teng huquqliligi, asosiy ishlab chiqarish qurollarining umumiy mulkligi, jamoa mehnati va iste’mol qilishning umumiyligi ta’minlangan, nikoh va diniy marosimlar tartibga solinib turilgan, joriy urf-odatlar buzilganda aybdorlar jazolangan. Urug’ jamoasi o’zining eng aqlli va botir jangchilaridan birini shu urug’ning boshlig’i etib tayinlagan.
IV – XV asrlardagi etno siyosiy voqea va hodisalarni yoritish, shuningdek mana shu davrdagi etno siyosiy jarayonlar ta’sirida Movoraunnahrdagi etnik qatlamga boshqa bir etnoslarning kelib qo’shilishi natijasida ijtimoiy hodisalarning sodir bolishi kuzatiladi. Kurs ishida Movoraunnahr va unga tutash hududlarga Qorohoniylar davrida ham ushbu hududlarga kirib keldi va bu yerlar zabt etilgach movaraunnahrliklar bilan qorishib assimlatsiyalashib ketishdi.
Mavzuni birinchi rejasida O’zbek xalqining etnik asosini tashkil etgan tub joy urug’-qabilalar, elatlar va ularning etnik tarkibiga milodiy VIII asrgacha yuz bergan siyosiy vaziyatning aks etirilgan. Ikkinchi rejada O‘zbek xalqining etnik tarixidagi mavjud muammolar batafsil yoritib berilgan¹.
Mavzuni uchinchi rejasida Qoraxoniylarning Movarounnahrga kirib kelishi va tub aholi bilan etnik tarkibini shakilanishi haqida. To’rtinchidan O‘zbek turklarining asosini qarliq-chigil turklari tashkil etilganligi haqidadir.
Umumiy qilib aytganda IV-XV asrlarda yuz bergan O‘zbek elatining shakllanish bosqichlari va uning xalq sifatida uzil-kesil shakllanishi haqida ma’lumot beriladi.