Hozirgi zamon psixologiyasining qanday sohalari mavjud?

2-topshiriq

1. 
   Hozirgi zamon psixologiyasining qanday sohalari mavjud?
   

aniq faoliyat (mehnat psixologiyasi, tibbiyot, pedagogik psixologiya, san’at, sport psixologiyasi va shu kabilar);
- rivojlanish (hayvonlar psixologiyasi, qiyosiy psixologiya, rivojlanish psixologiyasi, bolalar psixologiyasi va shu kabilar);
- ijtimoiy umumiylik (ijtimoiy psixologiya, shaxs psixologiyasi, guruh, sinf psixologiyasi, etnopsixologiya va h.k.).
2. Psixologiya fanidagi differensiatsiya va integratsiya jarayoni nima bilan bog‘liq?
Differensiatsiy psixologiya fanining odamlar oʻrtasidagi individual-psixologik tafovutlarni oʻrganuvchi sohasi. D. p. atamasini 1900 y. nemis psixologi V. Shtern fanga kiritgan. D. p. muayyan individlar bilan birga, turli ijtimoiy sinflarga, etnik, yosh va b. guruhlarga mansub shaxslar psixikasining namoyon boʻlishidagi tafovutlarni aniklab beradi. D. p.da koʻpincha individning kuzatishi, test yoki oʻz-oʻzini kuzatish natijalarini taxlil etish yordamida aniklangan shaxsiy va intellektual xususiyatlari qiyosiy tadqiq qilinadi.
Integratsiya Fanlararo va fanlararo aloqalarni o'rnatish, turli ta'lim dasturlari o'rtasidagi o'zaro ta'sir orqali ta'lim mazmunining yaxlitligiga erishish jarayoni va natijasidir
3. Psixologiyaning boshqa fanlar bilan aloqalarini ochib bering.
Biz har qanday fanni ikki katta asosiy guruhlarga bo’lishimiz mumkin: Positiv Fanlar va Normativ Fanlar. Fizik va hayotiy fanlar positiv fanlar deb atalishiga qaramasdan, logika, falsafa va etika kabi fanlar tabiy fanlar kategoriyasiga kiradi.
Normativ fanlarni positive fanlar bilan taqqoslasak, positive fanlar faktlarni o’rganadi, “nima?”ligini tasvirlaydi va “nima bo’lishi kerak” degan savollarga javob beradi.
Psixologiya hech qanday shubhasiz Positive fanlar guruhiga kirib ketadi.
Psixologiyaning vazifalari asosan, quyidagilardan iborat:
- psixik hodisalarning mohiyatini va ularning qonuniyatlarini anglashni o‘rganish;
- ularni boshqarishni o‘rganish;
- olingan bilimlardan shakllangan fanlar va sohalar bilan bir qatorda turgan amaliyotning boshqa sohalari samaradorligini oshirish maqsadida foydalanish;
- amaliy xizmatning nazariy asosi bo‘lib xizmat qilish.
Ko‘rsatilgan umumiy vazifalardan tashqari hozirda psixologiya quyidagi xususiy vazifalar bilan ham shug‘ullanmoqda: psixikaning paydo bo‘lishi va rivojlanishi; psixik faoliyatning neyrofiziologik asoslari; tashqining ichkiga o‘tish qonuniyatlari; inson psixikasining ijtimoiy-tarixiy omillarga bog‘liqligi; olam psixik obrazlarining shakllanishi va va ularni tashqi, amaliy faoliyatga tadbiq etish qonuniyatlari; inson psixikasining boshqariluvida biologik va ijtimoiy omillarning birligi; inson psixikasi tuzilishi; bilish,irodaviy va hissiy jarayonlarning aks ta’sir-boshqariluvchi mohiyati, insonning ijtimoiy muhitdagi individual-psixologik hulq-atvori; inson faoliyatining ma’lum turlari psixologiyasi.

4. Psixologiya fanining yirik ilmiy yo‘nalishlari va maktablari

O’n to’qqiz va yigirmanchi asrning keying yillarida Uilyam Jeymsning fikrlari Jon Dyu(1859-1951),Jeyms Roulend Enjel(1869-1949),J.M.Kattel,L.Edvard,Torndayk va
R. S.Vudvard kabi psixologlar tomonidan yanada mustahkamlanib,rivojlantirib borildi.
Amerikada strukturalizm va funksionalizmga qarshi bo’lganlar chegarasiz edi. Germaniyada bixeviorizmdan ozroq farq qiluvchi yangi geshtaltpsixologiya nomli maktab ochildi.

5. O‘zbekistonda psixologiya fanining rivojlaniiga hissa qo‘shgan olimlar.?

1923-yilda psixologlarning birinchi yig’ilishida K.N.Kornilov psixologiyani qayta qurish vazifasini ilgari surdi.Psixologiya fanini rivojlantirishda judayam katta rol o’ynagan psixologlar quydagilar: Психология фанини ривожлантиришда жудаям катта роль ўйнаган психологлар қуйидагилар: B.Anan’ev, P.P.Blonskiy, S.L.Rubinshteyn, L.S.Vigotskiy,R.S.Nemov ba boshqalar, shuningdek keyinchalik o’zbekistonda ham yirik olmlar yetishadi. Ular jumlasiga M.G.Davletshin, E.G’.G’oziyev, M.Vohidov, V.A.Tokareva, R.Z.Gaynutdinov,V.M.Karimov, G’.B.Shoumarov, R.I.Sunatova, Z.T.Nishonova va boshqalarni kiritish mumkin. Yuqorida nomlari tilga olingan odamlar o’zlarining g’oyalari va milliy mafkuralar bilan yoshlarda tafakkur sifatlaridan , kabilarni shakllantirishga e’tabor bermoqdalar.

MAVZU BO‘YICHA TEST TOPSHIRIQLARI

1. Psixologiyaning asosiy metodologik tamoyillari sifatida quyidagilar keltiriladi:
a) onglilik va ko‘rgazmalalik tamoyillari;
b) psixofiziologik birlik tamoyillari;
v) onglilik va faoliyat birligi, psixikaning rivoji tamoyillari;
g) ongning ijtimoiy omillarga bog‘liqligi tamoyillari.
2. Psixologiyaning ko‘plab sohalari turli mezonlarga ko‘ra ajratiladi:
a) aniq faoliyat;
b) taraqqiyot;
v) ijtimoiy umumiylik;
g) barcha javoblar to‘g‘ri.
3. Biror psixologik jarayon yoki shaxsga yaxlitligicha baho berish maqsadida o‘tkaziladigan qisqa
standartlashtirilgan psixologik sinov – bu:
a) kuzatish;
b) tajriba;
v) test sinovi;
g) o‘zini kuzatish.
4. Psixologik metodlarga kiradigan uslublar:
a) inson psixikasi haqidagi ma’lumotlarni to‘plash;
b) kuzatish, testlar, sotsiometriya, tajriba, suhbatlar, anketa to‘ldirish, faoliyat mahsulini o‘rganish;
v) hayvon va inson psixikasini o‘rganish usullari;
g) ma’lumotlarni matematik qayta ishlash, introspeksiya, farazlar, ma’lumotlarni tushuntirish.
5. Hayot yo‘lining turli bosqichlarida psixik taraqqiyotni tahlil qilish imkonini beruvchi davomli va tizimli
ravishda kuzatgan holda bir xil odamlarni o‘rganish qanday tadqiqot usuli deb ataladi:
a) pilotaj;
b) longityud;
v) qiyosiy;
g) kompleks.
1-V 2-A 3-A 4-B 5-