|
PARTA — MARTA….kabi.
Berilgan ta`limiy o‘yinlardan savodxonlik bayramlarida ham unumli foydalanish mumkin. Keltirilgan o‘yinlar namuna sifatida berildi, undan ijodiy foydalanish imkoniyatlaringiz juda ko‘p.
Savod o’rgatish jarayonida bajariladigan mustaqil ishlarga turli predmetlar shaklini chizish, bir xil oraliqni mo’ljallab nuqtalar qo’yish, yotiq to’g’ri chiziqlar chizish, ayrim harflar elementlarini yozish, rasmga qarab savollarga javob berishga tayyorlanish, rasmga qarab gap tuzish kabi mashqlarni kiritish mumkin.
Alifbo davrida esa harf terish kartoni va abak yordamida turli xil analitik-sintetik ishlarni uyushtirish, rasm asosida suhbat, ovoz chiqarib yoki ichda o’qish, qayta hikoya qilishga tayyorlanish, berilgan bo’g’inlar yordamida so’zlar tuzish, gaplarni to’ldirish, o’qilgan matnga oid rasm chizish, namuna asosida yozish, tushirib qoldirilgan harf yoki so’zni o’rniga qo’yib yozish, berilgan predmetlarni ma’lum belgisiga ko’ra guruhlash va umumlashtirish kabi mashqlarni qo’llash, bu jarayonda texnika vositalaridan unumli foydalanish zarur. Mustaqil ish sifatida tarqatma materialda berilgan so’zni o’qish, unli va undosh harf tagiga chizish, so’zni bo’g’inlarga ajratish kabi mashqlarning berilishi o’qituvchiga juda qo’l keladi.
Oz komplektli maktablarda texnika vositalaridan foydalanish ham katta ahamiyat kasb etadi.
Komplekt sinflarni to’g’ri taqsimlash va birlashtirish, dars va mustaqil ishlarni mohirlik bilan uyushtirish va rejalashtirish, didaktik materiallardan, ko’rgazmali vositalardan unumli foydalanish yo’li bilan oz komplektli sinf o’quvchilarining bilimlarni puxta o’zlashtirishlariga erishish mumkin.
Xulosa
Boshlang‘ich sinflarda ishlash jarayonida o‘ylashga, yangi o‘quv vositalarini izlab topishga, ijod qilishga to‘g‘ri keladi.O‘yinlarning jozibali nomlari bolalarni diqqatini tortadi, ularni charchatmaydi, darsga nisbatan ijodiy hissiyotlar uyg‘otadi. Ularni dars o‘rtasida, oxirida yoki boshlanishida ham kiritish mumkin, bunda mavzuga o‘yinning maqsadi va xarakterini hisobga olgan holda tanlash lozim.
Dars uchun muayyan bir o‘yin tanlar ekanmiz, quyidagi berilgan o‘yinlardan mosini olishimiz yoki shu kabi o‘yinlarni ijodiy ravishda tashkil etishimiz va qo‘llashimiz mumkin.
Bunda beshta so‘z bir tanish hikoyadan yoki ertakdan olinib, bitta so‘z begona asardan olinadi. Masalan:»O’gay», «Erka», «Mehnatsevar», «Sehrli sandiq», «Ajdar» bitta «Kulol» begona so‘z. Shu begona so‘zdan ertakni davom ettirishadi. Bola dasturda belgilangan bilimlarni kamida davlat ta`lim standarti talablari darajasida o‘zlashtirishi kerak. O‘qituvchi bu jarayonni bolaga zavq bag‘ishlovchi mana shunday o‘yinlar asosida qura bilsa, bilim olish jarayoni shodlik va zavq manbaiga aylanadi va shu bilan birga o‘quvchiga erkinlikni his etash imkonini beradi.
Xulosa qilib aytganda, ta’limiy o’yinlar darsning qiziqarliligi va ta'sirchanligini oshiradi, o'quvchilami ta'lim jarayonining faol sub'yektlariga aylantiradi. Har bir o'qitish tizimining shakllari, uslublari davr talablariga mos ravishda o'zgarishi shart.
Natijada o’rni bilan maqollardan foydalana boshlaydilar.Maqollar o’qilgan asarning xulosasi sifatida ishlatilib, ko’pgina asarlarning mazmunini tushunib olishga yordam beradi. Masalan, «Ovchi, Ko’kcha va Dono» (4-sinf) ertagining xulosasi sifatida «Birlashgan o’zar, birlashmagan to’zar», «Ahillikda hikmat ko’p», «Birlashgan kuch yengilmas», «Do’stlar ahil bo’lsa, ish oson bo’lur» maqollari; «Odobli bo’lish osonmi?» (A. Obidjon) asaridan so’ng «Odob − kishining ziynati», «Odobli bola elga manzur», «Ilmning kattasi − odob», «Aql yoshdan, odob boshdan» maqollari beriladiki, bular shu asar mazmunining mag’zini ochib beradi.
O’quvchilar maqollarni yoqtiradilar, shuning uchun ham maqollar bilan berilgan topshiriqlarni jon-dildan bajaradilar. O’qituvchi shularni hisobga olib, maqollar bilan xilma-xil mashqlar ishlatish orqali o’quvchilarga so’zlarning majoziy ma’nosini, ko’p ma’no ifodalashini amaliy singdirib boradi.
O‘yinlarning jozibali nomlari bolalarni diqqatini tortadi, ularni charchatmaydi, darsga nisbatan ijodiy hissiyotlar uyg‘otadi. Ularni dars o‘rtasida, oxirida yoki boshlanishida ham kiritish mumkin, bunda mavzuga o‘yinning maqsadi va xarakterini hisobga olgan holda tanlash lozim.
Dars uchun muayyan bir o‘yin tanlar ekanmiz, quyidagi berilgan o‘yinlardan mosini olishimiz yoki shu kabi o‘yinlarni ijodiy ravishda tashkil etishimiz va qo‘llashimiz mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
