I bob Boshlang’ich sinflarda o'quvchilar nutqini o'stirishning nazariy asoslari

MUNDARIJA

Kirish…………………………………………………………… 3-6

I Bob Boshlang’ich sinflarda o'quvchilar nutqini o'stirishning nazariy asoslari

1.1. Ona tili darslarida o'quvchilar nutqini o'stirishning asosiy yo'nalishlari ……………….. 7-11

1.2 Boshlang’ich sinf o’quvchilarida nutq madaniyatini individual shakllantirish metodikasi……………….. 12-18

II Bob O'quvchilar nutqini o'stirish sistemasida sintaktik ishlar

2.1. So'z birikmasi ustida ishlash …………………………………….. 21-24

2.2. Gap ustida ishlash ……………………….. 25-31

2.3. Bog'lanishli nutq va uni o'stirish vazifalari........ 32-34

2.4. Bog'lanishli nutq, og'zaki qayta hikoyalash

va yozma bayon..................................... 35-37

Xulosa.........................................................................................45-46

Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………. 47-48

KIRISH


Mavzuning dolzarbligi: O‘zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgach, barcha sohalarda tub o‘zgarishlar ro‘y berdi. Bu o‘zgarishlar uzluksiz ta’lim tizimiga ham tegishli bo‘lib, umumiy o‘rta ta’lim tizimiga alohida mas’uliyat yuklaydi. Yosh avlod shaxsini shakllantirish vazifasini esa, umumiy o‘rta ta’limning samarali pedagogic psixologik metodlarini yaratib, amaliyotga joriy etmasdan turib amalga oshirib bo‘lmaydi. Ma’lumki, boshlang‘ich sinf o‘quvchilarini yuqori sinflarda tayyorlash uchun nutq qobiliyatini o‘stirishda ona tili muhim o‘rin tutadi. 2011-2012 yillarning sarhisobiga qaraganda, pedagogik texnologiyalarning 110 dan ortiq turi yaratilgan bo‘lib, shundan 36 turi metodik jihatdan ta’minlanib, ta’lim jarayoniga foydalanish uchun tavsiya qilindi. Ayniqsa, bugungi zamonaviy ta’lim talablaridan kelib chiqib, ta’limning ana shu texnologiyalarini o‘z o‘rnida mahorat bilan qo‘llagan holda tovush va so‘zni to‘g‘ri talaffuz ettirish bola shaxsining shakllanishida katta tarbiyaviy ahamiyatga egadir. Boshlang‘ch sinflar ona tili dasturida belgilangan muhim talablardan biri o‘quvchilar nutqini o‘stirishdan iborat. Chunki, o‘quvchilar nutqining qay darajada ekanligi ularning o‘qish va yozish malakalari, o‘z fikr-mulohazalari, tasavvur tushunchalarini boshqalarga yetkaza olishlariga bog‘liq. Nutqi rivojlangan o‘quvchilar faqat o‘qish va yozuv darslaridagina emas, balki boshqa darslarda ham bilimlarni puxta o‘zlashtirishga to‘laqonli erishadilar. Nutqi yaxshi rivojlanmagan o‘quvchilar esa, dars mavzularini o‘zlashtirishda qiynaladilar. Shuning uchun ham ona tili dasturining barcha bo‘limlariga nutq o‘stirish vazifalari singdirilgan. Bu mas’uliyatli vazifani amalga oshirishda boshlang‘ch sinflarda ta’lim-tarbiyaning samaradorligini ta’minlash, jumladan, ona tili darslarida puxta bilim, ko‘nikma va malakani hosil qildirish muhum ahamiyatga ega.