Ii- bob. Moyli xomashyolardan qora zira moyi olishga tayyorlash

«Qora zira moyini olish texnologiyasi»

REJA:
KIRISH

I-BOB. Qora zira moyini olish haqida tushuncha.

1.1 Mоyli хоmаshyodаn prеsslаsh usulidа qora zira mоyi оlish

II- BOB. MOYLI XOMASHYOLARDAN QORA ZIRA MOYI OLISHGA TAYYORLASH

2.1.  Mоyli urug‘lаrni qo‘shimchаlаrdаn tоzаlаsh, uning usullаri vа tоzаlаshning tехnоlоgik jаrаyonlаri

2.2  Qora zira urug‘lаrni mаydаlаsh vа uning usullаri

XULOSA

ADABIYOTLAR RO`YXATI

KIRISH
О`simliklarni ishlab chiqarish va tarixi odamzod о`simliklarni tanigan, undan foydalangan, ekib о`stirgan davridan boshlanadi. Kо`pchilik olimlarning fikricha insonning introduksion faoliyati uning dehqonchilik bilan shug`ullangan davridan boshlangan. Dehqonchilik bilan inson qariyb 10-14 ming yil ilgari shug`ullana boshlagan. Insoniyat tomonidan o`simliklarni bir joydan boshqa joyga olib kelish kishilik jamiyatining dastlabki davrlaridan boshlangan. O`simliklarni iqlimlashtirish insoniyatning xo`jalik faoliyati davomida o`simliklardan dastlab foydalana boshlangan davrda yuzaga kela boshlagan. Keyingi vaqtlarda bu ish shu qadar avj oldiki, natijada yovvoyi holda o`sib yotgan ko`p o`simliklar madaniy turlarga aylandi. O`simliklar yer yuzida faqat odam yordamida tarqalmagan, ularning mevasi va urug`larini qush yoki hayvonlar vositasida, shamolda uchib, suvda oqib tabiatda keng yoyilgan. Hozirgi vaqtda istaga biror mamlakatning flora tarkibi bilan tanishsak, unda yovvoyi va boshqa mamlakatlardan keltirilgan har turli madaniy o`simliklarni uchratish mumkin.Tabiy introduksiya qushlar, hayvonlar, shamol va suv omillari vositasida ro`y beradi. Shuningdek, transportda yuk tashish va boshqa shu kabi omillar tufayli ham o`simliklarning urug`i boshqa mamlakatlarga tasodifiy ravishda tarqalishi va ko`payishi mumkin. Sun`iy introduksiya ko`pincha odam ta`sirida ongli ravishda ro`y beradi. Odam buning uchun o`simliklarni tanlab olib ma`lum maqsadda yangi sharoitda o`stiradi va tarqatadi.

O`simliklarni vatanimizda tabiiy holda o`sayotgan daraxt va butalardan hamda chet mamlakatlardan introduksiya qilish mumkin.

Ishlab chiqarilayotgan o`simliklar avval botanika bog`larida tajriba usulida o`stiriladi, sinovdan o`tkaziladi. Ular yangi sharoitda yaxshi o`sishi yoki o`smasligi, yo bo`lmasa batamom qurib qolishi mumkin.Yaxshi o`sayotgan turlarni parvarishlash maqsadida ularga qulay sharoit yaratib, mahalliy sharoitga o`sishga moslashtiriladi. Daraxt va butalar introduksiya qilinishi natijasida flora tarkibi yangi o`simliklar bilan ancha boyiydi.

Respublikamizning iqlimi va tuproq sharoiti qulay bo`lganligidan yangi daraxt va butalarning ko`p turi yaxshi o`smoqda va rivojlanmoqda.Ular xalq xo`jaligining turli tarmoqlariga tatbiq etilmoqda. Introduksiya qilingan, ammo yaxshi o`smayotgan daraxt va butalarni yaxshi o`smaslik sabablari tekshirilib, bu sohada to`plangan ma`lumotlar o`simliklar introduksiyasining cho`l zonasiga doir usullarining nazariy asoslarini takomillashtirishda va uning ilmiy nazariyasini ishlab chiqishda asos bo`lmoqda.

О`zbekistonga о`simliklarni, xususan qora zira moyini ishlab chiqarish texnologiyasi 140 yillik tarixga ega. Professor L.H.Yoziyevning ta`kidlashicha О`zbekistonga о`simliklarni, xususan qora zira moyini ishlab chiqarish texnologiyasi 3 etapda tashkil qilingan.

1. Stixiyali ishlab chiqarish 1875-1880 yillarda

2. Rejali ishlab chiqarish:

a) 1875-1880 yildan 1914 yilgacha

b) 1914-1935 yilgacha

3. Yoppasiga ishlab chiqarish : a) 1935 yildan 1975 yilgacha b) 1971-1980 yilgacha.