Ii. Berilgan testlardan test variantlarini shakllantiruvchi dastur yaratish

2.3. Test variantini formalari va uning modullari.

Biz tayyorlagan dasturimizda bitta forma joylashtirilgan bo`lib, formaning ko`rinishi (2.3.1-chizma) da ko`rsatilgan.

2.3.1-chizma. Dasturning ko`rinish oynasi.
Dasturimizda 1 ta formadan foydalangan bo`lib ko`p formali matn yozishni oldini oldik. Lekin ko`p oynali formalar o`rniga PageControl komponentasidan foydaladik. Bu PageControl komponentasiga 6 ta bo`lim yaratdik va har bir bo`lim bitta page bo`lib ular quyidagilardan iborat:

1. 
   Test fayllari
   
2. 
   Tasdiqlash
   
3. 
   Yordam
   
4. 
   Talaba uchun testni generatsiyalash
   
5. 
   Mualliflar
   
6. 
   Testni shakllantirish
   

Test fayllari deb nomlangan Pageda, quyidagi komponentlarni joylashtirdik. Label, SpeenEdit, SpeedButton, ScrollBox va Edit komponentalar pagega bor (2.3.2-chizma). Bularning vazifasi quyidagidan iboratdir.

2.3.2-chizma. Dasturning test fayllari qismi.
Formadagi va ScrollBox dagi Labellarda izoh sifatida foydalanilgan. Formadagi SpeenEdit komponenti- testdagi fayllarni soni, Variantdagi savollar sonini olish uchun ishlatilgan. Natural son qabul qila oladi. Test fayllaro soni 10 tagacha olsak yetarli deb o`yladim.

2.3.3-chizma. Test fayllari bo`limi 10 ta fayl tanlashning ko`rinishi.
SpeenEdit komponentasining qiymati orqali test fayllar sonini boshqariladi va fayllarni sonini kamaytirish imkoniyati mavjuddir. Buning uchun quyidagi change procedura hodisasi yoziladi:

procedure TForm1.TestFaylCountChange(Sender: TObject); var n,i:integer; begin n:=TestFaylCount.Value; For i:=1 to 10 do begin if i>n then begin (FindComponent('F'+IntToStr(i)) As TEdit).Visible:=False; (FindComponent('B'+IntToStr(i)) As TSpeedButton).Visible:=False; (FindComponent('UT'+IntToStr(i)) As TEdit).Visible:=False; (FindComponent('T'+IntToStr(i)) As TSpinEdit).Visible:=False; (FindComponent('L'+IntToStr(i)) As TLabel).Visible:=False; (FindComponent('F'+IntToStr(i)) As TEdit).Text:=''; end else begin (FindComponent('F'+IntToStr(i)) As TEdit).Visible:=True; (FindComponent('B'+IntToStr(i)) As TSpeedButton).Visible:=True; (FindComponent('UT'+IntToStr(i)) As TEdit).Visible:=True; (FindComponent('T'+IntToStr(i)) As TSpinEdit).Visible:=True; (FindComponent('L'+IntToStr(i)) As TLabel).Visible:=True; end; end; end;

ScrollBoxda mos ravishda faylning joylashgan manzilini qabul qilish uchun Edit komponentasiga olishimiz uchun SpeedButton komponetasining OnClick hodisasidan foydalanganmiz, ammo faylni tanlashimiz uchun esa OpenDialog komponentasi kerak bo`ladi. Dastur matni quyidagicha:

procedure TForm1.B1Click(Sender: TObject); var B:TSpeedButton; F:TEdit; Num,name1,s:String; begin if (Sender is TSpeedButton) then B:=(Sender as TSpeedButton); Name1:=B.Name; Num:=Copy( Name1, 2, (Length(Name1)-1) ); F:=(FindComponent('F'+Num) As TEdit); if OD.Execute then begin s:=F.Text; F.Text:=OD.FileName; if s=F.Text then F1Change(F); end; end;

Fayl tanlangandan keyin esa, U fayl bizning talabga javob berishini tekshirishimiz zarur bo`ladi. Bu ishni qachon bajarishimiz kerak deb o`ylaysiz? Albatta fayl manzili aniq bo`lgandan keyin. Bu hodisa fayl manzili yozilgandan Edit komponentasi Qiymati o`zgargan paytda bajarilishi kerak va u quyidagicha:

procedure TForm1.F1Change(Sender: TObject); var L:TLabel; F,UT:TEdit; Num,name1:String; W,D,Table:Variant; i,n,r,c:integer; ch:boolean; begin if (Sender is TEdit) then F:=(Sender as TEdit); Name1:=F.Name; Num:=Copy( Name1, 2, (Length(Name1)-1) ); UT:=(FindComponent('UT'+Num) As TEdit); L:=(FindComponent('L'+Num) As TLabel); if F.Text<>'' then begin if FileExists(F.Text) then begin // fayldagi wordda jadvallar to`griligini aniqlash try try ch:=false; W:=CreateOleObject('Word.Application'); //ShowMessage(F.Text); W.Documents.Open(FileName:=F.Text,ReadOnly:=true); //W.Visible:=true; n:=W.ActiveDocument.Tables.Count; //ShowMessage(IntToStr(n)); if n<=0 then begin UT.Text:='0'; L.Caption:=''; end else begin for i:=1 to n do begin r:=W.ActiveDocument.Tables.item(i).Rows.Count; c:=W.ActiveDocument.Tables.item(i).Columns.Count; if not((r=5) and (c=1)) then begin ch := true; break; end; end; if ch then begin L.Caption:=IntToStr(i)+' - jadvalda xatolik'; UT.Text:=''; end else begin L.Caption:='OK'; UT.Text:=IntToStr(n); end; end; except L.Caption:='Fayl bilan ishlashga xatolik'; UT.Text:=''; end; finally W.Quit; W:=UnAssigned; end; end else begin UT.Text:=''; L.Caption:='Fayl mavjud emas'; end; end else begin L.Caption:=''; UT.Text:=''; end; end;

Test faylidagi test jadvallari tekshirilgandan so`ng umumiy testlar soni aniqlanadi va Editga yoziladi. Bundan so`ng siz umumiy testlar sonidan ko`p qiymat olsihga ruxsat bermasligingiz kerak bo`ladi. Buning uchun quyidagi kod berilishi kerak

procedure TForm1.UT1Change(Sender: TObject); var L:TLabel; UT:TEdit; T:TSpinEdit; Num,name1:String; begin if (Sender is TEdit) then UT:=(Sender as TEdit); Name1:=UT.Name; Num:=Copy( Name1, 3, (Length(Name1)-2) ); if (Num<>'11') then T:=(FindComponent('T'+Num) As TSpinEdit); L:=(FindComponent('L'+Num) As TLabel); //showmessage('L'+Num); if UT.Text<>'' then begin // end else begin if (Num<>'11') then T.Value:=0; L.Caption:=''; end; end;

Bunda testlar soni aniq bo`ldi va har biriga nechta testligi ko`rsatildi. Buning natijasi Variantdagi testlar soniga bo`rib tushishi kerak. Bu quyidagicha

procedure TForm1.T1Change(Sender: TObject); var T:TSpinEdit; UT:TEdit; Num,name1:String; i,s:integer; begin if (Sender is TSpinEdit) then T:=(Sender as TSpinEdit); Name1:=T.Name; Num:=Copy( Name1, 2, (Length(Name1)-1) ); UT:=(FindComponent('UT'+Num) As TEdit); if (UT.Text<>'') then begin if T.Value>StrToInt(UT.Text) then T.Value:=0; if T.Value<0 then T.Value:=0; end else begin T.Value:=0; end; s:=0; For i:=1 to 10 do s:=s+(FindComponent('T'+IntToStr(i)) As TSpinEdit).Value; TestCount.Value:=s; End;

Bu jarayonni 10 yoki 11 marta yozmaslik uchu bizlar dastur matnini umulashtirganmiz sababi qaysi obyekt kelishi oldindan aniqmasligidadir. Bundan so`ng esa Qolgan komponentalarning xuddi shu hodisasiga joriy hodisani uladik.
Agar biz testlar faylini tanlaganimizdan so`ng, u biz qo`ygan fayl tayyorlash talabiga to`g`ri kelsa, “OK” degan qiymat Label komponentasiga namoyish etiladi. Aks holda, qaysi tartib nomeridagi fayl bo`lsa, o`sha faylning tartib raqami bilan shu jadvalda xatolik mavjud degan yozuv “Fayl to`g`riligining tasdig`i” sohasida ko`rinadi. Masalan: birinchi faylga talabga mos tarzdagi faylni tanlasak, bizga “OK” yozuvi va ikkinchi faylga noto`g`ri faylni joylashtirsak, “n-jadvalda xatolik ” yozuvi Labelda ko`rinadi (2.3.4-chizma).

2.3.4-chizma. Test fayllariga misol dasturi.
Variantdagi savollar soniga umumiy savollardan nechtasi tanlangan bo`lsa, shu qiymatlarning yig`indisi natija sifatida kelib tushadi. 2.3.3-rasmda ko`ringanidek, “umumiy savollar soni = 11”, “nechta test = 0” va “Variantdagi savollar soni =0” . Agar “nechta test =4” deb bersak, avtomatik tarzda “Variantdagi savollar soni = 4” bo`ladi (2.3.5-chizma).

2.3.5-chizma. Test fayliga test sonini aniqlash.
Agar dasturda nechta fayl tanlangan bo`lsa ularni ishlatish majburiydir. Ya`ni test fayli tanlangandan keyin, shu faylning umumiy testlar sonidan nechta test deb nomlanuvchi sohasining qiymati nolga teng bo`lishi mumkin emas .