Ii bob. Budjet, budjet tuzulmasi va tizimi, davlatning budjetdan tashqari maqsadli fondlari

15,4 foiz
115,1 foiz
Irlandiya	32,0 foiz	116,0 foiz
O'zbekiston	0,3 foiz profitsit	10,0 foizdan kamroq

Budjet daviatning vazifalari va funksiyalarini mablag' bilan ta'minlash uchun mo'ljallangan pul mablag‘lari fondini yaratish va sarflash shaklidan iborat.
Budjet mamlakatning moliya tizimida yetakchi o‘rirf egallaydi. U bir tomondan, davlat, boshqa tomondan korxonalar va aholi o‘rtasidagi taqsimot munosabatlarining bir qigmini ifoda etib, umumdavlat moliyaviy resurslar fondini tashkil etish va ishlatish bilan bog'liq. Ushbu munosabatlaming mazmimi davlat tomonidan u yoki bu tarixiy davrda hal etiladigan vazifalar bilan bog'liq. Budjetning shakllanishi bevosita mamlakat milliy daromadining rivojlanishi va uning qayta taqsimlanishi bilan bog'liq. Milliy daromadni qayta taqsimlashning asosiy moliyaviy metodlari quyidagilardan iborat:

• 
  pul jamg‘armalarini barpo etish va ishlatish (foyda, qo'shilgan qiymat solig‘i, budjetdan tashqari ijtimoiy fondlarga to'lovlar);
  
• 
  soliqlami tashkil etish;
  
• 
  xalq xo'jaligi tarmoqlarini moliyalashtirish;
  
• 
  ijtimoiy iste'mol, sug'urta va rezerv fondlarini shakllantirish va ishlatish.
  

Ushbu barcha jarayonlarda budjet katta rol o'ynaydi. Budjet yordamida davlat va hududiy hokimiyatlar boshqaruv apparatlarini va armiyani saqlash, ijtimoiy tadbirlami amalga oshirish, iqtisodiy vazi- falarni hal etish, ya'ni ularga yuklangan funksiyalami bajarish uchun moliyaviy resurslar oladilar. Mamlakati-miz mustaqilikka erishganidan
‘ EyioK b» MynuunccBH, Mycraiovi Bitsh-' $SP O/ocfl sa ypra Maxcyc tbwikm BaCTpjjxni, VaP Max&nia waMrapMacH: Maciyn tr*ojwfl rypyx A.LLI.BeicMypo3OB (u 6ofl»0. - T., «O*qituvchi» HMKV, 2011.-B.103.
keyin respublika budjet tizimi shakllanib, 2005- yillardan boshlab budjet profitsitiga erishildi (2.1-rasm).
i '⁴°

; 1904 2000 2005 2010 2011
I ■ AApoMAA/tap ■ Xapa*«Br/idp B A*$^mUMt, npcx^HUMT (♦,-!