Ii qism. Kinematika 1 -§. Kinematikaning asosiy tushunchalari


-§. Nuqta xarakatning tezlik va tezlanishi



Download 264,23 Kb.
bet2/3
Sana09.06.2022
Hajmi264,23 Kb.
#647348
1   2   3
Bog'liq
9-ma\'ruza

5.2 -§. Nuqta xarakatning tezlik va tezlanishi.

Nuqta tezligi vektor miqdor bo’lib, nuqta harakatining berilgan momentdagi tezligi va bu harakatning yo’nalishini harakterlaydi. Nuqta egri chiziqli trayektoriya chizgan bo’lsin, -harakat tenglamasi. Harakatlanayotgan bu nuqta holatini ixtiyoriy olingan qo’zg’almas nuqtadan o’tkazilgan, uning radius vektori bilan aniqlanadi (1-rasm). Kichik vaqt oralig’ida esa ya’ni momentda holatni olsin. nuqtaning radius vektorini bilan belgilaymiz. vektor nuqtaning vaqtdagi ko‘chishi deb ataladi. ko’chishni vaqt oralig’i ga nisbatini ifodalovchi vektorni o’rtacha tezlik deyiladi. Agar nuqtaning o’rtacha tezligini bilan belgilasak,




1-rasm
Endi ni nolga intiltirib boramiz, bunda nuqta nuqtaga intiladi. vektor yo’nalishining limiti trayektoriyaning nuqtasidagi urinma yo’nalishiga mos keladi, uning moduli esa,

Ammo uchburchakdan , olamiz. Bu yerda harakatlanayotgan nuqta radius vektorining vaqtdagi o’zgarishidir.
.
Demak,
(1)
ya’ni harakatlanayotgan nuqta tezligi bu nuqtaning radius vektoridan vaqt bo’yicha olingan birinchi tartibli hosilasiga teng.


5.3 -§. Harakat qonuni koordinata va tabiiy usulda berilganda
nuqtaning tezligi.

Nuqta harakati koordinat usulda berilgan bo’lsin:


(2)
radius vektorni koordinata o’qlaridagi proyeksiyalari orqali yozish mumkin.
(3)
Bu yerda koordinata o’qlari bo’ylab yo’nalgan birlik vektorlardir. Tezlik vektorining koordinata o’qlaridagi proyeksiyalari bo’lsin, u holda ni quyidagicha yozish mumkin.
(4)
(3) va (4) ni (1) ga qo’ysak, quyidagini hosil qilamiz:

Ifoda ayniyat bo’lgani uchun birlik vektorlar oldidagi koeffitsientlar tegishlicha bo’lishi kerak:

Demak, tezlik vektorining koordinata o’qidagi proyeksiyasi harakatdagi nuqta koordinatasidan vaqtga nisbatan olingan hosilaga teng bo’lar ekan.
Vektorning proyeksiyalari ma’lum bo’lsa, uning moduli va yo’nalishini topish mumkin. U proyeksiyalarga qurilgan parallelopiped diagonaliga teng, shunga ko’ra:

Tezlik vektorining yo’naltiruvchi kosinuslari uchun quyidagi formulalarni yozamiz

Harakat tekislikda bo’lsa, o’qlarni harakat tekisligida olamiz





Download 264,23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish