Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fani bo’yicha ishchi o’quv dasturi

12 – mavzu: Ilmiy tadqiqotga axborot va axborot texnologiyalarining ta’siri
Axborot, bilim, ma’lumot tushunchalarining tahlili. Bilimning informativligi mummosi. Ijtimoiy axborot. Ijtimoiy axborotni o’zlashtirishning ahamiyati. Ilmiy axborotning o’ziga xos xususiyatlari. Ilmiy axborot-ijtimoiy axborotning bilish faoliyatida foydalaniladigan alohida turi. Informatika va infomatizatsiya. Ilmiy bilimning informativligi. Informatika ilmiy bilimning o’ziga xos sohasi. Axborot texnikasi va axborot texnologiyasi. Texnologiya va texnikani o’zlashtirishning ilmiy tadqiqot faoliyatiga ijobiy ta’siri. Elektron kutubxona va undan ilmiy tadqiqotni tashkil etishda foydalanish amaliyoti. Axborotlashgan jamiyati kontseptsiyasi. Axborotlashgan jamiyatda mehnat mazmunining o’zgarishi. Elektron hukumat va virtual qabulxona texnologiyalarining amal qilish xususiyatlari. Axborot inqilobi. Nanotexnologiyalar.


13– mavzu: Ilmiy tadqiqotda tushunish va tushuntirishning ahamiyati
Ilmiy faoliyatni tashkil etishda mavzuning mohiyatini tushunishning ahamiyati. Tushunish turlari, tiplari va darajalari. Tushunishning ikki muhim jihati: tsikllilik va germenevtik doira tamoyili. «Ma’no» tushunchasining talqini. Matn ma’nosining asosiy jihatlari. Ilmiy tadqiqotda matn ma’nosini tushunishning ilmiy faoliyatni tashkil etishdagi ahamiyati. Yozma va og’zaki matn ma’nosini tushunish. Matnning yashirin ma’nosini tushunishning ilmiy tadqiqot uchun zarurati.
Ilmiy tushuntirishning tavsiflash bilan o’zaro aloqasi. Ilmiy tushuntirishning elementlari. Tushuntirishning deduktiv-nomologik, teleologik yoki intentsional modeli. Oqilona tushuntirish. Tushuntirish va tushunishning o’zaro nisbati. Tushunish ma’naviy madaniyatning moddiylashtirilgan ifodasi.


14-mavzu: Ilmiy tadqiqotda intuitsiyaning roli
Intiutiv bilish darajasi. Intiutsiya – haqiqatni mantiqiy dalillar yordamisiz, bevosita anglab yetish qobilyati. Intiutsiya bevosita bilim, sezgi a’zolari orqali bilish shakli. Intiutiv bilimning ilmiy tadqiqot faolyatidagi roli.