Inflyatsiya va inflyatsiyaga qarshi siyosat

minimal ish haqining oshirilishi natijasida ish
haqining umumiy darajasi oshadi. Bu esa

jami talabni oshiradi va AD egri chig’ini o’nga AD1 gacha suradi. Ish haqining oshishi o’z navbatda ishlab chiqaruvchilar uchun qo’shimcha harajat bo’lib, jami taklifni qisqartiradi va AS egri chizig’ini chapga AS1gacha suradi. Natijada ishlab chiqarish hajmi o’zgarmasada, narxlar oshadi. Bu esa ish haqining nominal o’sishini yo’qqa chiqaradi. Agar kasaba uyushmalari qo’shimcha ish haqining oshirishini talab qilishsa, bu inflatsiyaning yana bir chirmalishiga va narxlarning o’sishiga olib keladi. Bu jarayon cheksiz davom ettirilishi mumkin.

inflatsiya sabablari

Inflatsiya talab va taklif tengsizligidan paydo bo’lgan pullar miqdoriy nazariyasining tenglamasidan kelib chiqadi:
MV = PY
Bu yerda: P – narxlar darajasi, M – pul massasi, V – pul ailanish tezligi, Y – YaMM hajmi
Demak, Narxlar darajasi ne’matlarni ishlab chiqarish uchun (MV) ketgan jami xarajatlarga to’g’ri proporsional va real ishlab chiqarish hajmiga (Y) teskari proporsionaldir:
P = MV/Y
Bu tenglikdan inflyatsiyaning uchta qo’shimcha sabablarini
chiqarish mumkin:
pul massasining o’shishini; pul aylanish tezligining o’shishini;
ishlab chiqarish hajmiganing pasayishini.

Aholining turli qatlamlariga kutilmagan inflatsiyaning ta’siri

Qayd etilgan daromad oluvchilarga kutilmagan inflatsiya eng kuchli salbiy ta’sir etadi.
Qarz oluvchilar uchun kutilmagan inflatsiyaning yuqori darajasi qulaydir, qarz beruvchilar uchun esa zararlidir.
Agarda jamg’armalardan olinadigan daromad inflatsiya darajasidan past bo’lsa, unda inflatsiya shu jamg’armalarning real qiymatini kamaytiradi.
Inflatsiyaga qarshi kurashda yo’qotishlar va natijalarning nisbati: ba’zi bir empirik ma’lumotlarga ko’ra inflatsiyani 2%ga pasaytirish uchun bir yillik YaMMning 5% dan voz kechish kerak, inflatsiyaning 1% ga kamayishi davriy ishsizlikning 2,5%ga oshishini talab qiladi.
