|
Informatsion-kommunikatsion
texnologiyalarning dasturiy ta’minoti.
Tayyorladi: Shamsiddinov Dilshod va
Sodiqov Zafar
REJA
1
. Informatsion-kommunikatsion texnologiyalarning texnik ta’minoti.
2. Informatsion-kommunikatsion texnologiyalarning dasturiy ta’minoti.
3. Keng tarqalgan operatsion tizimlar turlari.
Texnik ta’minot.
Zamonaviy kompyuterlarni xotiraning qattiq disk (ing.HDD, Hard - qattiq,Disk - disk,
Drive - dvigatel) deb ataluvchi turisiz tasavvur qilib bo'lmaydi. Bu xotirani asosiy xotira
qurilmasi deb ham atash mumkin
MA’LUMOTLARNI KIRITISH-CHIQARISH QURILMALARI
Kompyuterga turli shakldagi axborotlarni kiritish yoki chiqarish uchun xizmatqiluvchi
qurilmalar ma'lumotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari deb yuritiladi. Eng asosiy
ma'lumotlarni kiritish-chiqarish qurilmalari safiga monitor va klaviatura kiradi
EGILUVCHAN MAGNIT DISKLAR
Egiluvchan magnit disklar (yoki, gisqacha disketlar), asosan, ikki xil bo'lib, himoya g'ilofi
ichidagi egiluvchan doira shaklidagi plastinka - disk diametrlari bilan farqlanadi, (3,5
dyumli-- 89 mm, 5,25 dyumli -= 133 mnt). Optik disklar yuzasiga yupqa qatlam maxsus
kimyoviy vosita sepilgan bo'lib, ularga axborot CD- ROM yoki DVD ROM qurilmalari
orgali yoziladi va o'qiladi. CD (ing. Compact - zich) kompakt disk, DVD (ing. Digital
Versatile Disk) -raqamli universal disk deb o'qiladi.
FLASH XOTIRA FLASH DISK
Hozirgi kunda axborotlarni tashish va saqlashning juda qulay vositalaridan biri bo'lgan
USB- yig'uvchilardan flash xotira va flash- disklar xizmat qilmoqda. USB-yig'uvchilar --
ko'p marta yoziladigan yarim o'tqazgichli xotiradir.
PRINTERLAR
Printer - ma'lumotlarni qog'ozga chiqarish qurilmasi. Hozirgi kunda printerlarning uch turi
mavjud: bosma (matritsa- o'yma golipli), purkovchi, lazerli. Printerlarning bosma turi
hozirgi kunda deyarli foydalanilmaydi.
SKANERLAR
Skaner - fotosurat, grafik va matn shaklidagi axborotlarni kompyuterga kiritish uchun
ishlatiladi. Hozirgi kunda stol usti skanerlari va go'l skanerlari keng tarqalgan.
WEB-KAMERALAR
Web-kamera eng zamonaviy vositalardan biri bo'lib, "ko'zchasi" qamrovidagi harakatli
video axborotlarni kompyuter xotirasiga o'tkazish uchun xizmat qiladi. Uning yordamida
jonli telekonferensiyalar o'tkazish mumkin.
DASTURIY TA’MINOT
Dasturiy ta`minоt kоmpyuterning ikkinchi qismi bo’lib, u ma`lumоtlarga ishlоv beruvchi
dasturlar majmuasini va kоmpyuterni ishlatish uchun zarur bo’lgan xujjatlar to’plamidir.
Kоmpyuterning turli texnik qismlari оrasidagi ozоra bоғlanish-bu apparat interfeysi, dasturlar
оrasidagi ozarо bоғlanish esa-dasturiy interfeys, apparat qismlari va dasturlar оrasidagi o’zarо
bоғlanish- apparat-dasturiy interfeys deyiladi. Insonning dastur bilan va dasturning inson bilan
o’zaro muloqot foydalanuvchi interfeysi deyiladi.
Dasturiy ta’minot bajaradigan funksiyalariga kora ikki guruhga ajratiladi. 1.Tizimli dasturiy ta’minot(System
software). Bu-kompyuterning va kompyuter tarmoqlarining ishini ta’minlovchi dasturlar majmuasidir. 2.Amaliy
dasturiy ta’minot(Aplication program paskage). Bu-aniq bir predmet sohasi bo’yicha ma’lum bir masala- lar sinfini
yechishga moljallangan dasturlar majmuasidir. Asosiy dasturiy ta’minotni qo’shimcha ravishda o’rnatiladi- Digan
xizmat ko’rsatuvchi dasturlar toplami utilitlar deyi- di.Kompyuterning dasturiy taminoti orasida eng kop kolla-
niladigani amaliy dasturiy ta’minot (ADT)dir. Asosiy sababi shuki inson faoliyatining barcha sohalarida keng
foydalanishidir.
Tizimli dasturiy taʼminot – foydalanuvchi va qurilma urtasidagi munosabatni oʼrnatib
beruvchi dasturiy mahsulotlarga aytiladi. Yaʼni, Operatsion tizimlar: Windows, Linux,
Mac, Solaris, Android, IOS, uskuna drayverlari va boshqalar. Operatsion tizim bu
Kompyuter resurslarini va maʼlumotlarni muvofiqlashtiradigan va boshqaradigan dasturiy
taʼminotning asosiy qismi yoki, dasturlarning bajarilishini boshqaradigan va tizimning
resurslarini taqsimlash, rejalashtirish, kirish-chiqishni va maʼlumotlarni boshqararish kabi
vazifalarni taʼminlaydigan dasturiy vositadir.
LINUX OPERATSION TIZIM
Linux operatsion tizimi (OT), boshqa OT kabi, zamonaviy kompьyuterning ishini
taʼminlovchi asosiy qismidir. Unga 1991 yilda, oʼsha vaqt hali talaba, Linus Torvalds asos
solgan. U qisqa vaqt ichida kompyuter ishqibozlari orasida tez tarqaldi. Hozirgi kunda, u
tez rivojlanayotgan OT dan biri hisoblanadi. Chunki u axborot texnologiyalar bozorida oʼz
oʼrniga ega IBM, Novell, SUN kabi katta kompaniyalar unga koʼp millionli investitsiya
qilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
