Interaktiv dars ishlanmasi

AXBOROTNI OG’ZAKI RAVISHDA UZATISH



Gapirish – bu nutqiy o’zaro harakat qilishning eng faol shakli bo’lib uning yordamida og’zaki ravishda muloqat amalgam oshiriladi.


ILMIY TARZDAGI NUTQDA MAQSADNI TAHMINLASH



MONOLOGIK TARZDA GAPIRISH SIFATI




Nutqning aniqligi va mazmunli bo’lishi

“AQSH ilm fanni qo’llab quvvatlash assotsiatsiyasi” olimlari, tadqiqotchilari eng katta etiborni nutq madaniyati, notiqlik sanatiga beradilar. Chunki inson muloqot vositasini tushuntirish fikrni yetkazib berish nutq orqali amalgam oshiriladi. Buni EMGU Professori Y.N. Jelkovning tadqiqoti natijasidan ham ko’rish mumkin. Iqtisodiyot fanlarini o’qitishda talaba 70 % eshitish orqali 10 % esa yozish orqali qabul qiladilar. Bundan ko’rinib turibdiki nutq orqali talaba axborotlarni 70 % qabul qiladi. Assotsiatsiya bergan tavsiyaga ko’ra, pedagog ma’ruzani o’qishdan oldin auditoriyani bir ko’z tashlab chiqishi zarur. Undan so’ng 2-3 sikundlik pauza qilib darsni boshlash kerak. Ma’ruza o’qish davomida uni shunday o’qish kerakki ma’ruzani 100 % talabalar tushunishi kerak. Shu bilan birga har bir vergulda 1-1,5 sikund, nuqtada esa 2-3 sikundlik pauza qilishi lozim. Qo’l xarakatlari ma’ruzaga mos holda bo’lishi lozim. Ma’ruza o’qishda har hil tovushlar ishlatmasligi lozim. Shunda ma’ruza aniq bo’lishi ta’minlanadi.

Olimlar nutq bo’yicha quyidagi umumiy tavsiyalar beradilar.

• 
  nutq so’zlaganda aniq va ravon o’qilishi;
  
• 
  nutq tezligi quyidagicha bo’lishi kerak: agar auditoriyaga tanish bo’lgan ma’lumot bo’lsa, tez tez gapirib o’tib ketish, yangi ma’lumotlar bo’lsa, uni sekin, tushunarli o’qishi lozim; xar bir jumladan keyin 3-4 sikund to’xtab turish zarur.