Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti texnik xizmat ko

Nosozliklarni bartaraf etish usullari 
 
Dvigatelning yonilg„i bilan ta‟minlash tizimining normal sharoitda 
ishlaganda har 2-3 yilda karbyurator, yonilg„i kelish naychalari, yonilg„i 
baki, yonilg„i nasosi yechib olinib tozalab yuvilishi kerak.
Karbyurator detallarini etilsiz benzin yoki toza kerosinda yuvish kerak. 
Qora qurumlarni erita oladigan atseton yoki benzolga bir necha daqiqa 
solib qo„yiladi va detallar ho„llangan matoda artiladi.
Yonilg„i baki shikastlansa, ta‟mirlanadi. Ta‟mirlashdan oldin 5% li 
kaustik soda eritmasi bilan yuvilib, uch marta issiq suv bilan chayilishi 
kerak. Korroziyalangan joylari 10% li xlorid kislotaning eritmasi bilan 
tozalanib, 20 % kaustik soda eritmasida chayib, 3-4 marta issiq suvda 
yuvish zarur.
Avtomobil agar changli sharoitda foydalanilsa, havo filtrining har 3-4 
kunda siqilgan havo yordamida tozalab turish tavsiya etiladi. Karbyuratorli 
dvigatelning ta‟minlash tizimida doimiy bo„ladigan muammolar 
quyidagilar:
-
yonilg„ining me‟yoridan ortiq sarflanishi;
-
yonilg„ining kelmay qolishi;
-
yonilg„i miqdorini yetarli darajada ta‟minlay olmasligi;
-
yonib chiqqan gazlarda SO va NS miqdorini me‟yordan ortib ketishi;
-
dvigatelning qiyin o„t olishi;
-
dvigatelning qizib ketishi;
-
dvigatel quvvatining kamayishi kabilar.

---

15 
Ta’minlash tizimiga TXK turlari 
Kundalik TXK ishlarida quyidagilar bajariladi:
-
yonilg„i miqdorini aniqlash, zarurat bo„lsa yonilg„i quyish;
-
tizimni to„liq nazoratdan o„tkazish; karbyurator, yonilg„i nasosi, 
yonilg„i kelish va bakka qaytish naychalarining mahkamlanganligi, havo 
va yonilg„i filtrining holati hamda bo„shab qolmaganligi;
-
tizimdan yonilg„i oqmayotganligi;
-
tizim ifloslangan bo„lsa, yuvib tozalanadi;
-
dvigatelning yengil o„t olishini;
-
dvigatelning salt rejimda ishlashi;
-
dvigatelning barcha rejimda ishlashi;
-
karbyuratorni tepki orqali yengil boshqarilishi;
-
tezlatish nasosi ishlashida nosozliklar aniqlansa bartaraf etish zarur.
Ta‟minlash tizimining ish faoliyati dvigatelning o„t oldirish tizimiga 
uzviy bog„liq bo„lib, bu ikkala tizim soz bo„lgandagina muammolar 
yuzaga kelmaydi.
Avvalo o„t oldirish tizimining nosozliklari aniqlanib, ishonch hosil 
qilingach, keyin ta‟minlash tizimidan nosozliklarni aniqlash ma‟qul.
Misol tariqasida dvigatel o„t olmayapti:
-
svechaga kuchlanish kelmayapti;
-
uchqun juda sust;
-
uchqunning oldin yoki keyin berilishi;
-
svechaning yaroqsizligi;
-
uchqunning massaga o„tib ketishi.
O„t oldirish tizimida ko„rsatilgan nosozliklar bo„lmasa, yonilg„ining 
karbyuratorga kelishi aniqlanadi.
Karbyuratorning qalqovich kamerasidagi kiritish quvuri yoki trubka 
shtutseri yechib olinib, startyorda dvigatelning harakatga keltiriladi. 
Agarda yonilg„i nasosida yonilg„i normal kelishi aniqlansa, u holda 
nosozlik karbyuratordan izlanadi.
Ba‟zi avtomobillarning yonilg„i nasosida qo„l dastagi bo„lib, shu orqali 
ham tekshirilsa bo„ladi. Nasosdan yonilg„i kelmasa, havo bilan tekshirilib 
ko„riladi, tizim ifloslangan bo„lsa, havo o„tishi qiyinlashadi yoki butunlay 
o„tmaydi.
Tekshirilganda havo qarshiliksiz bakdan chiqishi eshitilsa, u holda 
yonilg„i nasosi yaroqsiz, yechib olinib tekshiriladi.

---

16 
3.1-jadval 
Karbyuratorda uchraydigan nosozliklar, ularning sabablari va bartaraf 
etish yo„llarini o„rganish jadvali 
№
Nosozlik sabablari
Nosozlikni bartaraf etish yo„llari
1 
Dvigatel o„t olmayapti 
2 
Yonilg„i sathining ortishi 
3 
Yonilg„ining butunlay kelmasligi 
4 
Yonilg„i baki shikastlanishi 
5 
Yonilg„i nasosining ishlamay qolishi 
6 
Qora qurumlar hosil bo‟lishi 
7 
Bakdan yonilg„i chiqmay qolishi