ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETINNG QO’QON FILIALI E E E YO’NALISHI 6-20 GURUH TALABASI RAYIMJONOV ABRORJONNING ,,ISSIQLIK TEXNIKASI’’ FANIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISH MAVZU; SISTEMANING ICHKI ENERGIYASI. - Termodinamikaning birinchi qonuni issiqlik, ish va kimyoviy reaktsiyalar vaqtida energiyaning o’zgarishi holat funktsiyasi entalpiya , uning reaktsiyasi vaqtida o’zgarishi , Gess qonuni va uning reaktsiyasi issiqligining o’zgarishini hisoblashda ishlatilishi ,standart holat haqida tushuncha va uning hosil bo’lish issiqligini aniqlash.
- Termodinamikaning asosiy qonunlari –ish ,issiqlik,temperature . Shular asosida termodinamika vujudga kelib u issiqlikning ishga, ishning esa issiqlika
o’tish jarayonini o’rganadi. Bu aylanma jarayonga temperature ta’sir qiladi shuning uchun teoriya teplovx mashina yaratmoqchi bo’ladi, bundda teplota – issiqligacha aylanishi kerak, grekcha terme – isssiqlik, dynamis – ish. oldin mashinaga tadbiq qilingan termodinamika keyin kimyoviy reaktsiyalarda ham kuzatila boshladi. o’tish jarayonini o’rganadi. Bu aylanma jarayonga temperature ta’sir qiladi shuning uchun teoriya teplovx mashina yaratmoqchi bo’ladi, bundda teplota – issiqligacha aylanishi kerak, grekcha terme – isssiqlik, dynamis – ish. oldin mashinaga tadbiq qilingan termodinamika keyin kimyoviy reaktsiyalarda ham kuzatila boshladi. Masalan; qantning suvdagi eritmasini suv bilan suyiltrilganda . Shuning uchun kimyoviy termodinamika vujudga keldi , ana shu o’tish qonunlari termodinamika qonunlari hisoblaninb , ular taraqqiyot rivojlanishini va muvozanatini o’rganadi [ soxranenie Razvitiya ravnoesiya ]. - Razvitiya ravnoesiya ].
- Termodinamika-gazlar ,suyuqliklar , qattiq moddaalar, magnit va elektrik hodisalarda ammiak sintez qilishda,grafitdan olmos olishda ishlatiladi.
- 1. Ish- bajarish –ma’lum bir qarashlikni yengib o’tishdir. Frantsuz matematigi Ponsele 1826 yilda fanga shu termini kritadi.Qarshilikni harakat bilan yengadi shuning uchun ish tartibi harakatni bir-biridan ikkinchisiga ma’lum bir qarshilikni yengib o’tkazishga aytiladi.
Shu bajarishdabiri – termodinamik [yopiq sistema ] Sistema bo’lib , unga tashqaridan ham boshqa modda kritmay va undan ham chiqarmaydi. - Shu bajarishdabiri – termodinamik [yopiq sistema ] Sistema bo’lib , unga tashqaridan ham boshqa modda kritmay va undan ham chiqarmaydi.
- 2 – Ish manbai.
- 3 – Ishning o’lchov –kuchi .
- 4 – Har bir termodinamik sistemada sitemaning hossalari boladi . Masalan; N ni olsak unda bosim , temperatura , zichlik sindrish ko’rsatkichi , qovushqoqlik , issiqlik o’tkazuvchanlik va x.k lar ta’sir qiladi
- Termoskokning yaratilishi termodinamikaning
to’rtinchi qonunidan biri termodinamik muozanat qonunidir. Termometrning yaratilishi shu qonunga asoslanadi . Agar har xil issiqlikdagi moddalarni bir xonaga qoysak ularning temperaturasi tenglashdi. Plank-ikkimodda bir-biri bilan termik muozanatda bo’ladi. - to’rtinchi qonunidan biri termodinamik muozanat qonunidir. Termometrning yaratilishi shu qonunga asoslanadi . Agar har xil issiqlikdagi moddalarni bir xonaga qoysak ularning temperaturasi tenglashdi. Plank-ikkimodda bir-biri bilan termik muozanatda bo’ladi.
- Suyuqlik termometri – spirt, simob , havoli,. Torichelli 1689 yilda barometr yaratdi.
- Dastlab suvning suyuqlanish temperaturasidan –qaynash temperaturasigacha termometrik shkala qilib oldi. Buni Tselsiya taklifi bo’yicha 1000S deyiladi. Tkip=1000Ssuv uchun.
Hozirgi vaqtda temperature farqi emas balki troynaya tochka vod olinadi.Shu nuqtada;muz,va suv bug’I muozanatda bo’ladi u 273, 16 Kelvin deb yuritiladi. - Hozirgi vaqtda temperature farqi emas balki troynaya tochka vod olinadi.Shu nuqtada;muz,va suv bug’I muozanatda bo’ladi u 273, 16 Kelvin deb yuritiladi.
- Teplota [issiqlik]
- Sistemani qizdirishda temperature oshadi. Sovutsa kamayadi, buni issiqlik deyiladi. Buni birinchi bo’lib Galeley- issiqlik bu modda birga kirib ikkinchisiga o’tadi .
- Birinchi bo’lib ingliz faylasufiBekon temirni qattiq ursa sovuq temirdan olov va issiq chiqadidemak jismning ichki harakatida issiqlik chiqadi bu gepoteza issiqlikning mehanik nazaryasidir. Bu 2 ta gipteza ham issiqlik sistemaning xossasi deyiladi va issiqlik sistemaning boshlang’ich va oxirgi holatiga bog’lik bo’ladi, uning bosib o’tgan yo’liga bog’lik
emas deyilad. - emas deyilad.
- XIX- asrga kelib bu nazariya noto’g’ri deb topildi.
- Issiqlik va ish bir-biriga bog’lik agar bir modda issiqlik bersak unda temperature oshadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |