Ислом ва иймон

RO‘ZANING MAKRUHLARI

Ro‘zador uchun quyidagi ishlarni qilish makruh:

1. Tahorat olayotib, og‘iz va burunni chayganda, tomoq va dimog‘ning oxirigacha suv olish. Payg‘ambar alayhissalom: «Burunga suvni chuqur olgin, ammo ro‘zada unday qilma», deganlar («Sunan» sohiblari rivoyat qilishgan).
2. O‘pmoq. Bo‘sa shahvatni qo‘zg‘atib, ro‘za paytida qat’iyan man qilingan jimo’ga olib kelishi mumkin. Shundan kelib chiqib, ayrim ulamolar: «Kishi o‘zini tutib tura olishiga ishonsa, bo‘sa olishi joiz, o‘ziga ishonmasa, haromdir», deyishgan.
3. Ahliga shahvat nazari bilan boqish.
4. Jinsiy aloqani fikr qilish.
5. Ahliga shahvat bilan teginish.
6. Saqich yoki shunta o‘xshash narsalarni chaynash.
7. Qozonda turgan taom mazasini tatib ko‘rish. (Ammo ba’zilar nazdida oshpazlar o‘zlarini ehtiyot qilgan holda zarurat yuzasidan taomning tuzini tatib ko‘rishlari joizdir.)
8. Qon chiqarish yoki oqizish. Bu yerda zuluk yoki boshka narsa vositasida ko‘p miqdorda qon oldirish nazarda tutilgan. Chunki bu ish inson tanasini zaiflashtirib, ro‘zasini ochishga majbur qilishi mumkin. Ba’zi ahli ilmlar qon oldirishni ro‘zani buzuvchi amallardan sanaganlar. Tibbiy tahlil uchun qo‘l uchidan kam miqdorda qon oldirishning esa zarari yo‘q. Chunki uning tanaga ta’siri sezilmaydi.
9. Visol, ya’ni ikki-uch kun iftorsiz ro‘za tutish. Payg‘ambar alayhissalom visol qilishdan qaytarganlar. Ayrim ulamolar shu hadisdan kelib chiqib, visolni harom ham deyishgan. Lekin makruh degan fikr kuchliroqdir. Chunki bu hadisdan so‘ng sahobalardan ayrimpari Payg‘ambar alayhissalom bilan birga visol qilishgan. Shunda Payg‘ambar alayhissalom ularga indamaganlar. Agar u harom bo‘lganida, ularga sukut qilmasdilar.
Yuqorida sanab o‘tilgan ishlarni qilish garchi ro‘zani buzmasa-da, uning savobini kamaytirishi mumkin.

RO‘ZANI BUZUVCHI NARSALAR

Ro‘zani quyidagi narsalar buzadi:

1. Jinsiy aloqa. Bu ish ro‘zani buzuvchi amallarning eng ulkanidir. Ramazonda kunduzi qovushish haromligini bilaturib, ro‘zador ekani esida bo‘lgan holda, o‘z ixtiyori bilan jinsiy aloqa qilgan kimsa qattiq gunohkor bo‘ladi. Agar u bu ishini halol sanasa, dindan chiqib, kofir bo‘ladi (Alloh asrasin).
2. Maniyni qasddan chiqarish. Ammo maniy insonning ixtiyorisiz, masalan, uyquda chiqsa, ro‘za buzilmaydi.
3. Ichga ozuqa kiritish. Bu ish ikki xil uslub bilan bo‘ladi:
a) yeb-ichish. Kim qasddan, ro‘zaligini bilib turib yeb-ichsa, qattiq gunohkor bo‘ladi; b) yeb-ichish ma’nosidagi narsalar. Masalan, quvvat beruvchi dori-darmonlarni olish.
4. Qasddan qusish. Payg‘ambar alayhissalom:
«Kim qasddan qayt qilsa, qazosini tutib bersin», deganlar. Ammo qayt qilish beixtiyor amalga oshsa, ro‘za buzilmaydi.
5. Hayz qonining kelishi. Ayollarda hayz qonining kelishi ro‘zani bekor qilib, qazoni vojib qiladi.
6. Ro‘za tutish niyatidan voz kechish. Kim ro‘za holida ro‘zasini ochib yuborishni qalbdan qasd kilsa, ro‘zasi bekor bo‘ladi.