Iston respublikasi axborot texnologiyalari va aloqlalarini rivojlanish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA ALOQLALARINI RIVOJLANISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

LABARATORIYA ISHI – 3
Mavzu: Taqsimlangan fayl tizimlari: NFS, AFS, GFS.

Guruh: 215-18
Bajardi: Yuldoshov Karimboy
Tekshirdi: Jo’rayev Umidjon

Toshkent 2022


Laboratoriya ishi № 3-4
Mavzu: Taqsimlangan fayl tizimlari: NFS, AFS, GFS.
Ishdan maqsad: Taqsimlangan tizimlarda fayl tizimlarining ishlash prinsipini taxlillash.
NFS- Network File System.
AFS- Andrew File System.
GFS- Global File System.
GFS- fayl tizimi ma’lumotlarini saqlashning yagona bazasidan foydalanuvchi klaster kompyuterning birga ishlashini taminlaydi.
Ikkita voqea bir vaqtning o'zida amalga oshirilsa, bir vaqtning o'zida bir vaqtga chaqiriladi. Bir vaqtning o'zida bir nechta vazifalar bajarilgan bo'lsa, unda ular parallel ravishda ishlaydi. Biz uchun "parallel" atamasi "aniq bir daqiqada" degani emas. Misol uchun, bir vaqtning o'zida ikkita vazifani parallel ravishda bajarish mumkin, lekin ularning har biri shu ikkinchi qismning turli qismlarida bajariladi. Shunday qilib, birinchi vazifa ikkinchi ikkinchi va pauzaning dastlabki o'ninchi kunida ishlaydi, ikkinchisi ikkinchi soniyaning keyingi o'ninchi va pauza bilan ishlashi mumkin, shundan keyin birinchi topshiriq ikkinchi sonning uchinchi qismida va boshqalarni ijro etishi mumkin. Shunday qilib, bu vazifalar o'z navbatida amalga oshirilishi mumkin, biroq odamning nuqtai nazari bilan bir soniya davom etadigan vaqt juda qisqa bo'lgani uchun ular bir vaqtning o'zida amalga oshiriladi. Bir vaqtda (parallellik) tushunchasi ko'proq vaqt oralig'iga uzaytirilishi mumkin. Shunday qilib, bir soat davomida aniq bir vazifani bajaradigan ikkita dastur, bu soat davomida oxirgi maqsadiga bosqichma-bosqich yaqinlashib, (yoki bo'lmasligi mumkin) bir vaqtning o'zida ishlashi mumkin. Ushbu soat uchun ushbu ikki dastur parallel yoki bir vaqtning o'zida amalga oshirilayotganini aytamiz. Boshqacha aytganda, bir vaqtning o'zida mavjud bo'lgan va bir vaqtning o'zida bajarilgan vazifalar parallel. Parallel vazifalar bir yoki ko'p protsessorli muhitda amalga oshirilishi mumkin. Uniprocessor muhitida parallel vazifalar bir vaqtning o'zida mavjud bo'lib, kontekstni almashtirish uchun bir vaqtning o'zida amalga oshiriladi. Juda protsessorli muhitda etarli miqdordagi protsessorlar mavjud bo'lsa, parallel vazifalar bir vaqtning o'zida bir vaqtning o'zida bajarilishi mumkin. Muayyan vaqt oralig'idagi parallelizm uchun maqbullik darajasiga ta'sir qiluvchi asosiy omil ma'lum bir dastur bilan belgilanadi.
Ikkilamchi texnologiyalarning maqsadi kompyuter dasturlariga bir vaqtning o'zida ko'proq ish qilishiga sharoit yaratib berishdir. Shuning uchun, dasturlari dizayn bir vaqtning ma'lum bir davrida vazifaga, va oldindan dastur pastga buzilgan bo'lishi kerak, bir necha vazifalar bir vaqtning o'zida ijro emas e'tibor kerak. Maqsad bir vaqtning o'zida ko'proq ish qilish emas, balki dasturiy ta'minot nuqtai nazaridan soddalashtiradigan holatlar mavjud. Ba'zan muammolarni parallel vazifalar majmuasi sifatida hal qilish haqida o'ylash mantiqan. Misol uchun, agar siz taqqoslash uchun juda kundalik vaziyatni qabul qilsangiz, kilogramm halokati muammosi parallel ikkita vazifani bajaradi: diet va mashqlar. Boshqacha qilib aytadigan bo'lsak, bu muammoni hal qilish uchun qattiq dietani va mashg'ulotni bir vaqtning o'zida qo'llash (bir vaqtning o'zida mutanosib ravishda emas). Odatda, bir vaqtning o'zida bir subtaskni bajarish juda foydali (yoki samarali), ikkinchisi esa butunlay boshqacha. Bu muammoni hal qilishning tabiiy shaklini beruvchi har ikki jarayonning parallelligi. Ba'zan dasturning tezligini oshirish yoki uni yakunlash vaqtini yanada yaqinlashtirish uchun parallelizm qo'llaniladi. Boshqa hollarda, parallelizm dasturning samaradorligini (uning bajaradigan ish hajmini) ishning ikkinchi darajali tezligi bilan bir vaqtning o'zida oshirish uchun ishlatiladi. Masalan, ayrim veb-saytlar uchun foydalanuvchilarni iloji boricha uzoqroq saqlash kerak. Shuning uchun, bu erda muhim bo'lgan foydalanuvchilarning ulanish (ro'yxatga olish) va o'chirish qanchalik tez amalga oshirilishi emas, biroq shu vaqtning o'zida bir nechta foydalanuvchi ushbu saytga xizmat ko'rsatish imkoniyatiga ega bo'ladi.
Shuning uchun, bunday sayt uchun dasturiy ta'minotni ishlab chiqish maqsadga maksimal ulanishlar sonini iloji boricha uzoq vaqt davomida qayta ishlashdir. Nihoyat, parallelizm dasturiy ta'minotni o'zi engillashtiradi. Ko'pincha, operatsiyalarning murakkab ketma-ketligi uni kichik parallel operatsiyalar ketma-ketligi ko'rinishida tashkil qilish yo'li bilan soddalashtirilishi mumkin. Ma'lum maqsadlardan qat'i nazar (dasturlarni tezlashtirish, yukni ko'tarish yoki dasturni amalga oshirishni soddalashtirish) bizning asosiy maqsadimiz parallelizm tamoyilidan foydalangan holda dasturiy ta'minotni takomillashtirishdan iborat.
Parallelizmga erishish uchun ikkita asosiy yondashuv
Qarama va tarqatish programmirovanie- dasturiy komponentlarini parallel bajarilishini (dasturiy ta'minot) erishish uchun ikki asosiy yondashuvlar mavjud. Ular ba'zan kesishadi ikki xil dasturlash paradigmalar mavjud. Parallel dasturiy texnik bir jismoniy yoki virtual mashina ikki (yoki undan ko'p) CPU orasida ish dasturi tarqatish imkonini beradi. Tarqalgan dasturlash texnologiyasi jarayonlari shu kompyuterda yoki turli xil shaxsiy kompyuterlar mavjud mumkin, ikki (yoki undan ko'p) jarayonlar o'rtasidagi dasturi tarqatish imkonini beradi. Boshqa so'zlar bilan aytganda, tarqatilgan dasturlari qismi ko'pincha turli jarayonlarda kamida bir tarmoq orqali turli kompyuterlar ulanishi amalga oshiriladi, yoki. Xuddi shu jismoniy yoki virtual kompyuterda parallellik o'z ichiga olgan dastur. Bunday dasturni jarayonlar yoki ish zarrachalariga ajratish mumkin. Biz 3-bobdagi jarayonlarni va 4-bobdagi narsalarni qamrab olamiz. Ushbu kitobdagi materialning taqdimotida tarqatilgan dasturlarning faqat jarayonlarga singib ketishi haqiqatiga amal qilamiz. Ko'p ishlov berish parallelizm bilan cheklanadi. Rasmiy ravishda, parallel dasturlarni ba'zida taqsimlanadi, masalan, PVM dasturlash (Parallel V virtual M-a - parallel virtual machine). Tarqalgan dasturiy ba'zida MPI dasturlash (Message Passing Interface) kabi, parallelizmni amalga oshirish uchun ishlatiladi. Biroq, barcha tarqatilgan dasturlarning bir-biriga mos kelmasligi mavjud emas. Tarqatilayotgan dasturning ba'zi qismlari turli xil so'rovlar va turli vaqtlarda bajarilishi mumkin. Masalan, taqvim dasturini ikkita qismga bo'lish mumkin. Bir qismi foydalanuvchiga taqvimda mavjud bo'lgan axborotni va muhim yig'ilishlar haqidagi ma'lumotni yozib olishning usulini taqdim etishi kerak, ikkinchisi foydalanuvchiga har xil uchrashuvlar uchun signallar majmuini taqdim etishi kerak. Foydalanuvchilar yig'ilishlarni dasturiy ta'minotning bir qismini ishlatishadi, qolgan qismi esa birinchi bo'lib mustaqil ravishda amalga oshiriladi. Bir qator signal va dastur elementlari birgalikda amalga oshiriladigan ikkita qismga bo'linadigan bitta dasturni tashkil qiladi. Sof parallelizm bilan, qismlar bir vaqtning o'zida ishlaydi, xuddi shu dasturning tarkibiy qismlari. Tarqatilayotgan ilovalarning qismlari odatda alohida dasturlar sifatida amalga oshiriladi. Parallel va taqsimlangan dasturlar yaratish uchun odatiy me'moriy ko'rsatiladi.