Isyon va itoat

---

"ISYON VA ITOAT" ASARIDA QAHRAMONLAR HISSIY 
KECHINMALARI 
 
Rayxonova Maxfuza, Ibragimova Fazilat 
Jizzax davlat pedagogika instituti 
Annotatsiya.
Ushbu maqolada "Isyon va itoat" asaridagi qahramonlarning turli vaqtdagi 
turlicha dunyoqarashini badiiy tahlili haqida fikr yuritilgan. 
Kalit so'zlar:
Tabib, Tursunboy, Akbar, Diana, Larisa xola, isyon, itoat. 
Аннотация.
В статье обсуждается художественный анализ различных мировоззрений 
главных героев «Восстания и послушания» в разное время. 
Ключевые слова:
Доктор, Турсунбой, Акбар, Диана, тетя Лариса, восстание, 
послушание.
Annotation.
This article discusses the artistic analysis of the different worldviews of the 
protagonists in Rebellion and Obedience at different times. 
Keywords:
Doctor, Tursunboy, Akbar, Diana, Aunt Larisa, rebellion, obedience. 
Kirish 
Mustaqillikdan keyingi o'zbek romanchiligidagi katta muammolardan birini 
istiqlol yillari, xalqning o'tish davri ziddiyatlari hamda unga nisbatan munosabati, 
qiyinchiliklar oldida turgan odamlarning o'zini tutishi masalasidir. Bunday 
romanlarining eng yorqin belgilarini Ulug'bek Hamdamning «Isyon va itoat» asari 
o'zida aks ettiradi. Asarda mustaqillik davri odamlarining turli qiyofadagi vakillari 
o'zining badiiy timsolini namoyon etgan. Asar orqali mustaqillikdan keyingi davrda 
yurtimizning ijtimoiy hayoti haqida to'liq tasavvurga ega bo'lish mumkin. Yozuvchi 
davrimiz hayoti qiyofasini jonli chizib berish, odamlarimizning o'zlarini ko'zguga 
solib ko'rishlari uchun imkon yaratilgan holda bugungi kun kitobxonini, zamonamiz 
yoshlarini fikrida, ahdida sobitlik, nafs qutqusining fojialari, odamiylik mezonlari, 
me'yor masalalari haqida chuqurroq o'yga toldirish maqsadini ko'zlaydi. Ulug'bek 
Hamdamning "Isyon va itoat" romani qahramoni - asar oxirida yoshi oltmishlarni 

---

qoralab qolgan Akbar butun ongli hayot davomida - Nahotki inson hayoti hech 
nimaga arzimasa? Degan savolga javob qidirib o'tdi. Adolatli hukm chiqaraman, deb 
qasam ichgan hakamning yuzsizligi tufayli kesilib ketishi, ozodlikka chiqqach ham 
tushungan odamlar tomonidan kamsitilishi, oila boshlig'i bo'la turib, bir tishlam 
go'shtga zor bolalarning ehtiyojini qondira olmayotganligi, rus mafiyasining zulmiga 
chidash, tibbiyot professorining «grippga o'xshagan kasalliklarni vaqti-vaqti bilan 
kuchaytirish kerakligi, - o'shanda mo'rtroqlaru zaifroqlardan tozalanib turishlik, 
shunda - dori-darmondan ancha-muncha pul ishlab olish mumkinligi» haqidagi 
nazariyasi va boshqa qator-qator o'ylab chiqarilmagan, hayotiy ziddiyatlar asar 
qahramonining isyoniga sabab. Akbar ma'naviyatga intiladi, tinmay kitob mutolaa 
qiladi, qalbida ma'rifiy inqilob yuz beradi. Insoniy qadr-qimmati toptalgan fohisha 
Dianani yangi, pokiza hayotga chorlaydi, himoyasiz kampir qo'shnisiga beminnat 
g'amxo'rlik qiladi. Shu tariqa isyonkor qalb itoatga keladi [1].