Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус



Download 415,5 Kb.
bet1/25
Sana24.02.2022
Hajmi415,5 Kb.
#194462
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25
Bog'liq
МАЪРУЗА метрол


«ШАХАР КУРИЛИШИ ВА ХУЖАЛИГИ» КАФЕДРАСИ


«МЕТРОЛОГИЯ, СТАНДАРТЛАШТИРИШ, СЕРТИФИКАЦИЯЛАШТИРИШ ВА СИФАТ НАЗОРАТИ»
Маърузалар матни

ТОШКЕНТ – 2015


Маъруза № 1
Фаннинг вазифаси ва мазмуни.
Фанни ўзлаштириш жараёнидаги бошқа фанлар билан боғлиқлиги.
Бино, иншоотлар ва конструкцияларни синаш фан сифатида бошка курилиш сохасидаги фанлардан кейинрок шаклланди, бирок, айрим холларда иншоотларни синаш кадимдан амалга оширилган.
Иншоотларни синаш конструкция холатига бахо бериш хамда назарий хисобларнинг тугрилиги ва аниклигини текшириш эхтиёжидан пайдо булган.
Синаш, конструкциянинг юк кутарувчанлигини назарий жихатдан хисобга олиш мумкин булмаган холларда конструкциянинг турли вариантларини солиштириш учун маълумотлар етишмаганида, бино каркаси айрим элементларининг фазовий ишлашини унинг юк кутарувчанлигига таъсирини, хамда турлича икки конструкциянинг (масалан металлдан булган балка ёки фермаларнинг темир бетон плиталар билан бирга ишлаши) биргаликда ишлаш самарасини курсатиш каби омилларнинг таъсирини аниклаш имконини беради.
Иншоот холатини бахолаш ё курилиш ишлаб чикариш жараёнлари билан, ё конструкцияни тиклаш ёки кучайтириш билан богланган.
Синов юкининг турига кура синовнинг 2 асосий усули мавжуд: статик (статик юк билан синаш) ва динамик (динамик юк билан синаш).
Динамик синовларни эксплуатациявий динамик – зарбли, вибрацияли ёки вибродинамик юклар билан амалга оширилади.
Иншоот ва конструкциялар синовини ё махсус синов лабораторияларда (лаборатория синови), ё дала шароитларида (дала синовлари) утказилади.
Лаборатория синовлари дала синовларига караганда аникрок натижалар беради, чунки бу холда аникрок синов асбобларидан фойдаланилади ва синаш учун маъкулрок шароит яратиш мумкин. Аммо шуни хам айтиш лозимки, лабораторияда хамма вакт хам конструкция ишининг аслий шароитига мос келадиган шароитни яратиш имкони булмайди.
Хозирги вактда эксплуатация килинаётган иншоот ва конструкция кисмларини синаш учун кучма лабораториялардан (темир йул платформалари ёки автомобиллардан) фойдаланилади.
Синаш юкини катталиги буйича икки турдаги синовлар бор: эксплуатациявий юк таъсирига ва бузувчи юк таъсирига синаш. У ёки бу юк турини танлаш синов вазифасига боглик.
Эксплуатациявий юк остида турган конструкция ва иншоотлар синаш натижаларини назарий хисоблашлар билан солиштириш уларни хакикий ишлаши хакида фикр юритиш имконини беради. Конструкция ёки иншоотни бузувчи юк билан синаш эксплуатациявий юк чегарасини аниклаш имконини беради.
Лаборатория шароитларида синовларининг икки тури мавжуд; аслий синов – синов объекти аслий улчамда бажарилади ва моделларда синаш.
Синов натижаларининг аниклиги нуктаи назаридан афзаллик аслий синовларга берилади, чунки модел синов натижалари конструкциянинг аслий улчамларига утказилганида айрим хатоликлар пайдо булиши мумкин. Аммо кичрайтирилган моделларни синаш тайёрлаш мехнатсарфлилигини ва ашё сарфини камайтиради.
Нихоят, курилиш экспериментининг хозирги замон холати олдида турган максадларга йуналтиришни ривожи билан ажралиб туради. Ашёларнинг физик-механик хоссаларини, конструкция элементларидаги 3 зурикиш-деформация холатларини аниклаш хозиргача синовларда ва илмий тадкикотларда фойдаланилар ва факат айрим холлардагина бино курилиши ва эксплуатациясида сифатни текширишда ишлатилар эди. Хозир эса синовлар катор холларда курилиш жараёнининг ажралмас кисми булиб колаяпти.
Хозирги пайтда ишлаб чикарувчиларга хам, курувчиларга хам, иншоот ва биноларни барпо этишда ва эксплуатация килишда сифатни бахолашнинг замонавий усуллари хакида маълумотлари керак.

Download 415,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish