Жаҳон цивилизацияларининг ривожланиш муаммолари бир қатор концепцияларнинг мазмунини ташкил қилади, бу концепциялар қаторига

Жаҳон цивилизацияларининг ривожланиш муаммолари бир қатор концепцияларнинг мазмунини ташкил қилади, бу концепциялар қаторига

линеар,

спиралсимон,

ковариант (“марказий давр”),

постмодернистик,

утопик

каби концепциялар киради.

Линеар концепция тараққиёт асосида жамиятнинг мукаммаллигини изчил ўсиши билан инсоният эскидан янгига, соддадан мураккабга, қуйидан юқорига ривожланади. Бу концепция антик давр ва ўрта асрларда маълум бўлмаган, у нидерланд (XVI асрнинг охири), инглиз (XVII аср) ва француз (XVIII аср) инқилоблари даврига тўғри келган инсон эмансипацияси учун XVI — XVIII асрлар даврдаги кураш даврида пайдо бўлган.

• Линеар концепция тараққиёт асосида жамиятнинг мукаммаллигини изчил ўсиши билан инсоният эскидан янгига, соддадан мураккабга, қуйидан юқорига ривожланади. Бу концепция антик давр ва ўрта асрларда маълум бўлмаган, у нидерланд (XVI асрнинг охири), инглиз (XVII аср) ва француз (XVIII аср) инқилоблари даврига тўғри келган инсон эмансипацияси учун XVI — XVIII асрлар даврдаги кураш даврида пайдо бўлган.

Инсоният тараққиёти инсон тафаккурининг ривожи сифатида тушунилган, бу ҳақда Вольтер, Дидро, Даламбер ва Ж. А. Н. Кондорсе кабилар ёзган. Тафаккурни ижтимоий тараққиётининг двигатели сифатида тушунилган, тараққиёт эса ривожланишнинг умумий қонунларига бўйсунган ҳолда қонуний ходиса ҳисобланган. Масалан, француз мутафаккири Ж.А.Н.Кондорсе цивилизация тараққиётини 10 тарихий даврга бўлган:

• Инсоният тараққиёти инсон тафаккурининг ривожи сифатида тушунилган, бу ҳақда Вольтер, Дидро, Даламбер ва Ж. А. Н. Кондорсе кабилар ёзган. Тафаккурни ижтимоий тараққиётининг двигатели сифатида тушунилган, тараққиёт эса ривожланишнинг умумий қонунларига бўйсунган ҳолда қонуний ходиса ҳисобланган. Масалан, француз мутафаккири Ж.А.Н.Кондорсе цивилизация тараққиётини 10 тарихий даврга бўлган:

биринчи давр - цивилизациянинг дастлабки зинапояси бўлиб, яшаб соғ қолиш тажрибасидан биринчи сиёсий муассасаларгача;

• биринчи давр - цивилизациянинг дастлабки зинапояси бўлиб, яшаб соғ қолиш тажрибасидан биринчи сиёсий муассасаларгача;
• иккинчи давр – зироатчиликка ўтиш, мулкий тенгсизлик пайдо бўлади, урф-одат, феъл-атворлар юмшайди;
• учинчи давр – ёзув, дин ва меҳнатнинг ижтимоий тақсимланиши пайдо бўлади;