Javlon Jovliyevning ''Qo‘rqma'' romani G‘ofurov Umidjon. Farg‘ona. 2022-yil Reja

Javlon Jovliyevning ''Qo‘rqma'' romani
G‘ofurov Umidjon.
Farg‘ona. 2022-yil
Reja:
1.''Qo‘rqma'' romanining yaratilish tarixi va zamonaviy adabiyotdagi o‘rni
2.Roman mavzusining dolzarbligi
3.Romanda millat fojiasi
Yaratilish tarixi
Muallif asar yaratilish tarixiga to‘xtalar ekan, avvalo, roman g‘oyasi o‘zining talabalik yillarida paydo bo‘lganini, romandagi to‘rt talaba bevosita o‘zi kuzatgan, guvoh bo‘lgan voqealar, xarakterlar ta'sirida shakllanganini e'tirof etadi.
Ayni shu davrda, yozuvchi Germaniyada tahsil olgan talabalar taqdiridan xabar topadi.Asar motivi tubdan o‘zgarib, yangi qahramonlar, yangi voqealar qo‘shiladi.
Romanga bo‘lgan e'tibor juda yuqori bo‘ldi.Bunga asar taqdimoti, asarning yaxshi reklama qilinishi, taniqli adabiyotshunos olimlarning fikrlari,tanqidlarning ko‘payib ketgani sabab bo‘ldi.
Vaholangki, romanda tilga olingan talabalar haqidagi ma'lumotlar fakt sifatida 2016-yil efirgi uzatilgan ''Ular Germaniyada o‘qigan edilar'' hujjatli filmida berilgandi. Ammo,faqat ayrim ziyolilar va soha mutahassislari e'tiborini tortgan bu film pana qolib ketdi. Shu filmdan ta'sirlanib yozilgan badiiy asar esa mashhurlikka erishdi. Bu badiiy asar ta'sir kuchi yuqoriligi, xalq badiiy asarga ko‘proq e'tibor berishini isbotladi.
Badiiy adabiyot kuchi
Vatanparvarlik
Asardagi asosiy mavzulardan biri vatanparvarlikdir. Germaniyada o‘qigan talabalarning va hozirgi talabalarning parallel tarzda taqqoslanishi,jamiyatda o‘sib kelayotgan yoshlarning yuragida vatan tushunchasiga begonalik oddiy hol bo‘lib qolgani kabi g‘oyalar jonli bo‘yoqlarda aks ettirilgan.
Yiliga minglab yoshlar ''borsa kelmasga'' chet elga bilim olishga, ularning sanoqli qismigina qaytib kelayotgani ayanchli hol. Albatta, bunda ularni ayblab bo‘lmaydiki,avvalboshdan ularga tarbiya berishda adashgan jamiyat ko‘proq hissador.
Qoʼrqoqlik yomon, el-yurtni qultabiat, qulfitratlar, qulfarzandlar bilan toʼldirish fojea. Hikmat: “Mardlarning onasigina onadir faqat”. Tanbehli savol: “Onalar, siz kimlarni tugʼayotibsiz?!”. Mulohaza: “Ona tirik, ota tirik, ammo bola yetim qoʼyday oʼsdi. Bolalikdan mardikor boʼlib oʼsdi”.
''Qo‘rqoqni tug‘moqlik hali onalik emas''.
Ayollar masalasi
Ayolga o‘qib-izlanishi uchun imkon yaratib bermagan mamlakatning faqat oyoqda ish qiladigan majruhdan farqi yo‘q.
Josteyn Gaarder
Yaqin-yaqingacha yurtimizda ayollarga ikkinchi sort odamday muomalada bo‘lingani achinarli bo‘lsa-da rost gap. Ular ta'lim olishi shart emas, uy ishini bilsa bo‘ldi degan g‘oyaga chirmashib yashayotganlar hali ham topiladi. Ammo, axir savodsiz onalardan savodsiz bolalar tug‘ilmaydimi?!
Ona qanchalik o‘qimishli, qanchalik aqlli bo‘lsa, farzandiga shunday tarbiya beradi.Ko‘plab buyuk tarixiy shaxslar rivojlanishida ularning onalari roli beqiyos bo‘lganini o‘zlari e'tirof etishadi.
Maqsadsizlik
Romandagi yana bir fojia maqsadsizlikdir. Katta bo‘lsam, Rossiyaga ishga ketaman deb orzu qilib katta bo‘layotgan yoshlar, o‘rta yoshli qatlamning maqsadsiz bo‘lib qolayotgani yoki umuman noto‘g‘ri narsani maqsad qilayotgani kabi millatni tanazzulga yetaklayotgan fojiaviy voqeliklar o‘tkir bo‘yoqlar bilan aks ettirilgan.
Qo‘rqma
Qo‘rqmaslik kerak bo‘lgan narsa bu qo‘rquvning o‘zi, haqiqat va va uni aytishdir.
Javlon Jovliyev
Romanda millat fojiasi
Ommaning saviyasi sanoqli kishilarning ongliligiga bog‘liq.
Frans Kafka
Ushbu asarni o‘qish orqali biz xalqimizning rivojlanishiga, madaniyatiga, axloqiga bolta urayotgan fojiaviy muammolardan xabardor bo‘lamiz va ongli kishi sifatida ulardan uzoqroq yurishga, ularni tuzatish oz bo‘lsada yaxshilashga imkon topamiz.Millat oldidagi burchimizni anglaymiz.
Asosiysi o‘zimizga savol beramiz.
Nima uchun o‘qiyapman?
Maqsadlarimizni aniq belgilab olamiz va mudroq millatni uyg‘otishga bel bog‘laymiz.
THANK YOU
FOR YOUR ATTENTION