Joba : bina ha’m inshaatlardin’ tiykarg’i ju’k ko’teriwshi konstrukciyalari

6. Teksheler- jay qabatların o 'zara baylanıstıradı hám adamlardı bınadan evakuaciya qılıw wazıypasın da atqaradı. Ol tekshe marshlari hám tekshe maydanshalarinan ibarat boladı. Balkon, lodjiya hám erkerlar bınalardin’ arxitekturalıq kompozitsion sheshimde zárúrli konstruktiv elementler esaplanadı. Olar átiraptı qorshap turiwshi tábiyat penen bólme ishin baylanistiriwshi qosımsha elementler wazıypasın atqaradi. Ásirese, turar -jay ımaratlarında olardıń áhmiyeti úlken.
7. Liftler — bes hám odan artıq turar-jay ımaratlarında qollanıladı. Olar úsh tu’rli boladı :
• adamlarg’a xızmet ko’rsetiw ushın ;
• júkler ushın (sanaat ımaratlarında );
• xızmet (meditsina) liftlari.
Liftlerdiń tiykarǵı elementi mashina bóliminde ornatilg’an ko'teriwshi «lebyodka»g’a polat jipler járdeminde ildirilgen kabinadan ibarat boladı.
Házirgi waqıtta turar-jay ımaratlarında ornatilatug’in lift shaxtalari diywallarinin’ qalıńlıǵı, kópshilik, 120 mm bolǵan jıynama temir-beton elementlerinen dúziledi. Lift shaxtalarin, ádetde, tekshe aldına ornatıw maqsetke muwapıq esaplanadı.
Joqarıda sanap ótilgen konstruksiyalar bınanıń tiykarǵı konstrukciyalari esaplanadı. Tiykarǵı júk kóteriwshi konstruksiyalardan tısqarı, bınada ekinshi dárejeli konstruktiv elementler bar, olarsız jay o 'z funksiyaların atqara almaydı yamasa bınaǵa olar járdemshi konstruktiv elementler (balkonlar, lodjiya hám erkerlar) retinde joybarlanadı. Olar tómendegilerden ibarat :
1. Balkonlar — júk kóteriwshi temir-beton plita, pol hám orawshı elementlerden ibarat bolıp, ol bir tárepi menen diywalǵa ilintiriladi hám diywal ishinde qaldırilgan ankerlerge hám de qabatlarara jawma panellerine kepserlenedi.
2. Lodjiyalar — bınanıń aldi tárepine jaylasqan bir tárepi ashıq,úsh tárepi bolsa júk kóteriwshi diywal menen oralǵan konstruktiv elementten ibarat. Lodjiyalar xananı quyashdan saqlaw ushın ǵana ornatilg’an bolıp, olar tek qubla rayonlarda qurılatuǵın ımaratlarda ushraydı.


3. Erkerlar dep, xananıń, bınanıń aldi bóleginen sirtqa bo'rtib shıqqan, sırtqı diywal menen oralg’an, bir hám bir neshe áynekli ma'lim bir bólegine aytıladı. Erkerlerdi birinshi qabattan baslap ornatiw kóp qabatlı ımaratlar ushın kóbirek áhmiyetke iye. Bul jag’dayda erkerdi qorshap turıwshı diywallarǵa bólek tiykar qurıladı. Erkerlar xananı jaritiw dárejesin hám quyash túsiwin asırǵanlıǵı ushın olar kóbirek arqa rayonlarda hám de ortasha ıqlımlı orınlarda qurıladı.


4. Qapılar — xanalardi bir-biri menen baylanıstıradı, sonıń menen birge, xanaǵa kiriw hám odan shıǵıw jolı esaplanadı.
Turar-jay ımaratlarında bulardan tısqarı basqa konstruktiv elementler, yaǵnıy daxliz, áywan, qapı ústi qasnaqı hám basqalar bolıwı múmkin.