Kalima ma'no anglatgan so'z. Kalima uch qismga bo'linadi


O’N TO’RTINCHI DARS اِسْمُ آلَةٍ - ish-harakatni bajaruvchi qurol



Download 475,44 Kb.
bet6/7
Sana21.03.2022
Hajmi475,44 Kb.
#504672
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
SARFIM 0.01

O’N TO’RTINCHI DARS
اِسْمُ آلَةٍ - ish-harakatni bajaruvchi qurol

Ismi olat quyidagi vaznlarda keladi:



مِفْعَالٌ

مِفْعَلَةٌ

مِفْعَلٌ

مِفْتَاحٌ

مِكْنَسَةٌ

مِسْطَرٌ


Ismi olat uch siyg'ada sarflanadi:
مِضْرَابٌ - uradigan 1 qurol
مِضْرَابَانِ - uradigan 2 qurol
مَضَارِيبُ - uradigan ko'p qurollar

Ism olat sulosiy mujarraddan boshqa fe'llarda kelmaydi.


(فَعَّالَة hozirgi kunda ishlatiladigan vaznlardan biri)
O’N BESHINCHI DARS
اِسْمُ تَفْضِيلٍ - ish-harakatni ortiqroq bajaruvchi

Ism tafzil muzakkar uchun أَفْعَلُ, muannas uchun فُعْلَى vaznlarida keladi.
Masalan:

فُعْلَى

أَفْعَلُ

كُبْرَى

أَكْبَرُ

Ism tafzilning sarfi:

Ism tafzil sulosiy mujarraddan boshqa fe'llarda asalmaydi.

O’N OLTINCHI DARS
Ta’kidi nunlar

Mustaqbal (kelasi zamon) fe'llarning ma’nosini ta’kidlash uchun ularga ta’kidi nunlarni tutashtirish joiz.

Masalan:
يَضْرِبُ ← يَضْرِبَنَّ

Ta’kidi nuni mufrad siyg'alariga tutashsa har qanday holatda uning oldidagi harf fathali qilinadi.


Oxirida harfi illati tushib qolgan fe'llarga ta’kidi nun tutashsa, harfi illat qaytib kelib o'qiladi.
Masalan:
اِرْمِ ← اِرْمِيَنَّ
اُدْعُ ←اُدْعُوَنَّ
اِخْشَ ← اِخْشَيَنَّ

Tasniya va jam siyg'alarida ta’kidi nuni tutashsa fe'lning oxiridagi nunlari tushiriladi.

Masalan:
يَضْرِبُونَ + نَّ ← يَضْرِبُونَّ ← يَضْرِبُنَّ
يَضْرِبَانِ + نَّ ← يَضْرِبَانَّ ← يَضْرِبَانِّ

Jam muannas siyg'alarining nunlari esa tushirilmaydi, balki ketma-ket kelgan 3 ta nuning orasi bitta alif bilan ajratiladi.

Masalan: يَضْرِبْنَ + نَّ ← يَضْرِبْنَنَّ ← يَضْرِبْنَانّ
(ta’kidi nuni muzore, nafiy, amr va nahiyda sarflanadi)

Ta’kini nuni ikki xil bo'ladi:


1. Nuni ta’kidi saqiyla - tashdidli nun: ـــنَّ
2. Nuni ta’kidi xafiyfa - sukunli nun ـــــــنْ :
Nuni ta’kidi saqiyla mustaqbal fe'llarning barcha siyg'alariga qo'sxiladi.

Nuni ta’kidi xafiyfa esa tasniya va jam muannas siyg'alariga tutashmaydi.




Download 475,44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish